КӘСІПКЕРЛІК МЕКЕМЕЛЕРГЕ ТҮСІНДІРМЕ ЖҰМЫСТАРЫ ЖҮРГІЗІЛДІ
Қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту – еліміздің тіл саясатының басты бағыттарының бірі. Осы орайда, Түркістан қаласында «Тілдерді оқыту және дамыту орталығы» КММ тарапынан жүйелі іс-шаралар атқарылып келеді. Соның бір айғағы – Қызылорда трассасы бойындағы дәмханалар мен қонақүйлердің атауларына қатысты жүргізілген түсіндірме жұмыстары. Бұл шара мемлекеттік тілдің мәртебесін арттырып қана қоймай, қоғамдағы мәдени-рухани құндылықтарды сақтау жолындағы маңызды қадамға айналды.
Орталық өкілдері кәсіпкерлік нысандардың иелерімен кездесіп, Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңының 21-бабы жөнінде жан-жақты түсініктеме берді. Аталған бапқа сәйкес, еліміздегі барлық көрнекі ақпараттар, маңдайша жазулар мен жарнамалық материалдар мемлекеттік тілде сауатты әрі дұрыс жазылуы тиіс. Бұл талап тек заңдық міндет қана емес, сонымен қатар әрбір азаматтың мемлекеттік тілге деген құрметін білдіреді. Түсіндірме жұмыстары барысында кәсіпкерлерге атауларды дұрыс жазудың маңыздылығы, орфографиялық қателерге жол бермеу және қазақ тілінің әліпбиі мен грамматикасын сақтап қолдану қажеттігі түсіндірілді. Өйткені соңғы жылдары қоғамдық орындардағы кейбір атаулардың қате жазылуы, шетел тілдеріне шамадан тыс әуестік пен қазақы болмыстан алшақтау жағдайлары жиі сынға алынып жүр. Бұл – ұлттық құндылықтарды сақтау ісінде елеулі кедергі. Орталық мамандарының айтуынша, мұндай жұмыстардың басты мақсаты – мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту, халыққа тіл мәдениетінің маңызын жеткізу және ұлттық құндылықтарды дәріптеу. Қазақ тілі тек тұрмыстық деңгейдегі қатынас құралы емес, ол – ұлттың рухани коды, тарихи жадын сақтайтын басты қазына. Сол себепті, көрнекі ақпараттардағы әрбір сөздің дұрыс жазылуы – тіл мәдениетіне деген көзқарастың айнасы іспетті.
Қазақ тілін қоғамның барлық саласында орнықтыру мәселесі бүгінгі таңда ерекше өзектілікке ие. Мемлекеттік бағдарламалар, стратегиялық құжаттар тілдің дамуына бағытталғанымен, күнделікті өмірде оның қолданысын күшейту – жергілікті атқарушы органдар мен әрбір азаматтың ортақ міндеті. Кәсіпкерлік нысандар иелерінің маңдайшалар мен жарнамалық материалдарды мемлекеттік тілде дұрыс көрсетуі – тіл саясатының жүзеге асуындағы маңызды қадамдардың бірі. Бұл бастама тек ресми талап қана емес, сонымен бірге қоғамға оң мәдени әсер береді. Көшеде жүрген әрбір азамат көрнекі ақпаратты оқи отырып, мемлекеттік тілдің беделін сезінеді. Ал балалар үшін мұндай орта – тілге деген сүйіспеншілікті оятатын алғашқы мектеп. Демек, тіл саясаты тек құжат жүзінде емес, қоғамдық кеңістікте айқын көрініс табуы тиіс. Мұндай жұмыстарды жүйелі түрде жалғастыру жоспарланып отыр. Орталық өкілдерінің айтуынша, алдағы уақытта да қала мен аудан аумағындағы кәсіпкерлік нысандарда, сауда орындарында, түрлі мекемелерде осындай түсіндірме жұмыстары тұрақты түрде жүргізілетін болады. Бұл үрдіс тек бір реттік акция емес, ұзақ мерзімді жоспарланған мемлекеттік тіл саясатының бөлігі. Тілдің қоғамдық кеңістіктегі қолданысы – оның өміршеңдігінің негізгі көрсеткіші. Егер мемлекеттік тіл жарнамаларда, маңдайшаларда, ресми құжаттарда және күнделікті қатынаста толыққанды қолданылса, ол қоғамның басты құндылығына айналады. Сондықтан бұл бағыттағы әрбір қадамды ел болашағына жасалған инвестиция деп бағалауға болады.
Қазақ тілінің мәртебесін көтеру тек тіл мамандарының немесе мемлекеттік органдардың ғана міндеті емес. Ол – барша қоғамның ортақ жауапкершілігі. Әрбір кәсіпкер, әрбір ата-ана, әрбір азамат өз ортасында тілдің дамуына үлес қосса, мемлекеттік тілдің болашағы да жарқын болары сөзсіз. Қорыта айтқанда, Қызылорда трассасы бойындағы дәмханалар мен қонақүйлердің атауларына қатысты жүргізілген түсіндірме жұмыстары – мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейтуге бағытталған нақты әрі нәтижелі қадам. Мұндай шаралар қоғамда тіл мәдениетін қалыптастырып қана қоймай, ұлттық құндылықтарды дәріптеудің де маңызды тетігі болып табылады. Қазақ тілінің дамуы – елдің рухани жаңғыруының кепілі. Сондықтан тіл мәселесіне қатысты жасалған әрбір іс-шараның маңызы ерекше.
