ШЫМКЕНТ ҚАЛАСЫ ӘКІМІНІҢ ЭКС-ОРЫНБАСАРЫ МАҚСҰТ ИСАХОВТЫҢ СОТ ІСІ АЯҚТАЛУҒА ЖАҚЫН
Прокурор Шымкент қаласы әкімінің экс-орынбасары Мақсұт Исаховты 8 жыл 5 айға орташа режимдегі колонияда өтеуді сұрады. Бұрынғы жоғары лауазымды шенеунік бұл жолы сотқа өзінің аурухана палатасынан қатысты. Мақсұт Исахов денсаулығының нашарлауына байланысты ауруханаға жатқызылған болатын. Прокурордың сұрақтарына жауап берген сотталушы, тағылған айып бойынша өз кінәсін толық мойындамайтынын бірден айтты.
«Мен жасамаған ісім үшін қалай пара бере аламын? Егер менің тарапымнан немесе әкімдік қызметкерлері тарапынан заңсыз әрекеттер жасалса, антикор 2020 жылдың мамыр айында қылмыстық іс қозғар еді. Бұл қылмыс болмағандықтан жасалмады. Енді, міне, үш жылдан кейін ҰҚКД кенеттен Егізбаевты пайдаланып, қызметтік өкілеттігін асыра пайдаланғаны үшін №40 қылмыстық іс қозғайды. Алайда, әзірге бұл іс бойынша ешкім күдікті деп танылған немесе жауап алынған жоқ», – дейді Мақсұт Исахов.
Экс-шенеунік ҰҚКД бастығының бірінші орынбасары Сарбасовпен кездесуді делдалдар арқылы іздемегенін, өздері бірінші бастама көтергенін айтады. Егер оған бұл кездесу қажет болса, олар бір-бірін бұрыннан білген, бұдан алдын құттықтап барғанын, Сарбасов спорт мектебін тағайындау бойынша өтініш айтқанын еске салды.
«Сарбасов қол астындағы туысы Нұрлыбеков Бақытжан арқылы маған Баимбетов Мадиярдан сәлем жолдап, аудиожазбаның барын айтқанда, мені қорқып, қасына жүгіріп келеді деп ойлады. Бірақ мен бұл жазбаға ешқандай мән бермедім, өйткені мен заңсыз ештеңе жасамағанымды білемін. Қалай мен замәкім бола тұра қол астымдағыларға таныс адаммен жолықтыршы деп өтініш айтам? Мен тікелей Сарбасовқа барар едім. Олар талап еткен соң ғана мен келістім. Жиналыс 26 маусымда болды, ол маған іс әкімдік қызметкерлеріне емес, менің үстімнен қозғалғанын айтты. Ол мені «жауапқа тартамын, бұл іс басшылықтың бақылауында, бірақ мен шеше аламын» деп қорқытты. Бұл үшін ол шамамен 500 мың доллар талап етті, бірақ мен ондай ақшаны қайдан табамын? Не үшін беруім керек?», – дейді Мақсұт Исахов.
Ол қызметтік өкілеттіктерін асыра пайдаланғаны туралы істің өзін жауапқа тартылу мүмкіндігімен қорқыту және пара беруге итермелеу үшін қозғалғанын сотта ғана түсінгенін айтады. Бұрынғы шенеуніктің пайымдауынша, ҰҚК-нің жоғары лауазымды қызметкері алғашында ақша тапқысы келген, бірақ ол ішкі қауіпсіздік комитет қызметінің назарына іліккен соң, Исаховқа қатысты істі одан әрі дамыту арқылы өзін құтқаруға мәжбүр болған.
«Маған қарсы арандатушылық бар екенін түсініп, мен мұндай жағдайда 200 мың доллар бере салатын ақымақ емеспін. Мен одан құтылу үшін жиенім арқылы Қытайдан әкелген сыйлық пакетін бердім. Егер мен шын мәнінде бір қап ақшаны тапсырған болсам, оны дәлелдеу оңай болар еді. Жеткізгеннен кейін бірден ұстап алар еді, аұшадағы саусақ іздерін алып, айырбастау пункттері арқылы білуге болар еді. Бірақ олар мұны істемеді. Неліктен? Өйткені пакетте ақша болмаған. Мен ұсталғанға дейін 5 күн бұрын олар іс бойынша есеп берді және қылмыстың шешімін көрсету керек болды. Сондықтан ақшаның жоқтығын көрген олар ақшаны қалай пайда қыламыз деп бір жарым сағат ойланды. Мен олардың пакеттің мазмұнын өзгерткеніне сенімдімін. Тергеушінің ақшаны бір аптадан кейін және бейнежазбасыз тексергені оның өзіне шынайы валютаның әкелінуін күтіп, кейін нөмірлей бастағанын аңғартады Неліктен іс материалдарында бұл ақша алғашында қара сөмкеде болып, кейін кенеттен сары түсті болып шықты…», – дейді сотталушы Мақсұт Исахов.
Сот тергеуі аяқталған соң, тараптар пікірталасқа көшті. Прокурор Исаховқа қатысты баптың саралауын жариялады.
«Егер пара беру ерік-жігерге немесе оны беруге бағытталған әрекеттерге тәуелсіз мән-жайларға байланысты орын алмаса, онда бұл әрекет пара беруге оқталу ретінде саралануы керек. Оның әрекеті 367-баптың 4-бөлігімен дұрыс сараланған. Зерттеу нәтижерлері бойынша Исаховтың әрекеті 24-баптың 3-бөлігі, 367-бабының 4-бөлігі бойынша лауазымды тұлғаға аса ірі мөлшерде пара беруге әрекет жасау ретінде саралануға жатады. Исаховтың куәлігіне сыни көзқараспен қарауыңызды сұраймын.», — деді прокурор.
«Шындығында, Исаховтың «Стартстрой» компаниясына да, мемлекет мүддесіне де зиянын тигізе алмайтын құқықбұзушылық жағдайын ҰҚК қызметкерлерінің жасанды симуляциясы ғана бар. Сот талқылауы барысында жасырын тергеу әрекеттерінің нәтижелері мен айыптау негіз болған сараптамалық қорытындылар жойылды. Фонограммаларды зерттеу Исаховтың дауысы мен сөйлеуінің техникалық салыстырмалы үлгілерінсіз жүргізілді, сондықтан сараптама жүргізу мүмкін болмады. Сотта біз бәріміз Таскенбаеваның қорытындысы жалған екеніне көз жеткіздік, өйткені фонограммалардың сөзбе-сөз мазмұны бірнеше сөздерді алып тастау тұрғысынан бұрмаланған, бұл оның тергеуші Тоқтарбаевпен келіскен әрекетін көрсетеді. Айыптау қорытындысында Исаховтың жиеніне бір қап ақша бергені мүлде көрсетілмеген. Назарларыңызды аударамын, құрметті сот, бұл өте маңызды», — деді Жәния Бодау жарыссөзде.
Бұл істің астары үш жыл бұрын 2020 жылдың мамыр-қыркүйек айларындағы мемлекеттік сатып алу конкурсының оқиғаларынан басталған болатын. Бұл ретте барлық даулар сот актілерімен шешімін тапқан. Шымкент прокуратурасы істі екі рет ақтау нәтижесімен қысқартқан.
«Құрметті сот, соңғы сот отырысында істің күрделі екенін айттыңыз. Мен ішінара келісемін. Бұл іс 22 томнан тұрады. Оны зерттеп, бағалау қиын емес. Ол ойдан жасалған, ақ жіппен тігілгендіктен маған оңай болды. Жалғандықтың анық болуына байланысты және айыптаулардың сәйкессіздігінен қорғауымдағы тұлғаның кінәсіздігін дәлелдей алдым. Мүмкін сіз үшін қиындық дәлелдерді зерттеуде емес, шешім қабылдауда жатыр? Бұл істі Ұлттық қауіпсіздік департаменті, одан кейін Ұлттық қауіпсіздік комитеті, одан кейін Бас прокуратура тергеп, ешқашан қатесін мойындамайтын, заңды елемейтін, ведомстволық мүдде үшін үнемі қысым көрсетіп келгені істі қиындатады. Барлық мемлекеттік органдарда. Заңды үкім шығару арқылы сіз өз өміріңізге қауіп төндіріп отырған жоқсыз, менің қорғаушым қаңтар оқиғасы кезінде тәуекелге барғандықтан, сіз тек заң үстемдігі жолында қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіресіз. Сарбасов пен ҰҚК қызметкерлерінің сценарийі бойынша қозғалған істің Мақсұт Пернебайұлы мен оның отбасы үшін трагедияға айналуына жол бермейсіздер деп сенемін. Қылмыстың анық жоқтығына көз жұма қарап, прокурор айыптауды қолдап отырғанына қарамастан, менің қорғауымдағыларды ақтап беруіңізді тағы да шын жүректен сұраймын», — деді Жәния Бодау.
Айта кетейік, қазіргі таңда ҰҚКД басшысының экс-орынбасары Сарбасовтың өзі 2 бап бойынша жауапқа тартылып, 4 бап бойынша айып тағылған.
