ЕКІ ЖАЙЛЫ МЕКТЕПТІҢ ТЕХНИКАЛЫҚ АШЫЛУЫ ӨТТІ
Қазақстанның білім саласы – елдің экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуының негізі. Білім беру сапасын арттыру, заманауи технологияларды енгізу және инновациялық әдістерді қолдану арқылы Қазақстан болашақ ұрпақтың бәсекеге қабілеттілігін нығайтып, әлемдік білім беру кеңістігінде танылуға ұмтылуда. Осы мақсатта мемлекет бірқатар реформаларды жүзеге асырып, білім беру сапасын жақсарту және қолжетімділікті арттыру үшін маңызды қадамдар жасауда. Қазақстанда білім беру саласының дамуы бірнеше негізгі бағытта жүзеге асырылуда. Тарқатсақ, балалардың ерте жастағы дамуы мен білім алуына жағдай жасау үшін мемлекет мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің санын көбейтіп, педагог мамандардың біліктілігін арттыруға баса назар аударуда. Бүгінгі таңда Қазақстанда мектепке дейінгі мекемелер санын көбейту, педагогтарды заманауи әдістемелерге үйрету жұмыстары жалғасуда.
Орта білім беру саласында білім беру мазмұнын жаңарту және заманауи стандарттарға сай келтіру үшін бірқатар реформалар жасалуда. Мектеп бағдарламаларын халықаралық талаптарға сәйкестендіру, жаңа оқулықтар шығару, оқыту әдістемелерін жетілдіру және үш тілде білім беру сияқты жаңашылдықтар енгізілуде. Кәсіптік-техникалық білім беру саласында нарық қажеттіліктеріне сай мамандарды даярлау басымдыққа ие. Мемлекет студенттерді қажетті дағдыларға үйрету үшін колледждерде заманауи технологияларды қолдану және оқу орындарын өндірістік кәсіпорындармен байланыстыру арқылы жұмыс орнын табуға бағытталған білім беруді дамытуда. Жоғары оқу орындарында халықаралық стандарттарға сай білім беру сапасын көтеру және ғылыми зерттеулерді дамыту жұмыстары жүргізілуде. Қазақстанда жоғары білімді интернационализациялау, зерттеу университеттерін дамыту, шетелдік тәжірибе мен алмасу бағдарламаларын кеңейту басты бағыттардың бірі болып отыр. Білім беру жүйесіне инклюзивтілік принциптерін енгізу арқылы ерекше білім беруді қажет ететін балаларға қолайлы орта қалыптастыруға басымдық берілуде. Бұл бағыттағы негізгі шаралар – арнайы бағдарламалар, инклюзивті орталықтар ашу және арнайы педагогтарды даярлау. Қазақстанда білім беру саласын дамытуға арналған бірқатар бағдарламалар жүзеге асырылуда. Оның қатарында «Білім беру мен ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» бар. Бұл бағдарлама білім беру сапасын арттыруға, кадрлардың кәсіби деңгейін жоғарылатуға, инклюзивті білім беруді дамытуға және халықаралық тәжірибені енгізуге бағытталған. Бағдарлама шеңберінде білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын жақсарту, мұғалімдер мен оқытушылардың жалақысын көтеру және жаңа оқулықтар мен әдістемелерді енгізу шаралары қабылдануда. «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасының мақсаты – білім беру жүйесіне цифрлық технологияларды енгізу арқылы оқушылардың және студенттердің IT сауаттылығын арттыру. Онлайн оқыту платформалары мен сандық білім беру ресурстарын дамыту арқылы білім алушылардың цифрлық дағдыларын жақсарту, қашықтан оқытуды ұйымдастыру жұмыстары жүзеге асырылуда. «Жайлы мектеп» жобасы — бұл бағдарлама елдегі мектептерді заманауи талаптарға сай жаңғыртуға және мектеп инфрақұрылымын жақсартуға бағытталған. Жобаның мақсаты – барлық балаларға қауіпсіз және қолайлы оқу ортасын құру. Аталған бағдарлама аясында жаңа мектептер салу, спорт және өнер үйірмелерін дамыту, заманауи жабдықтармен қамтамасыз ету жұмыстары іске асуда. Цифрландыру процесі Қазақстанның білім беру саласына да елеулі өзгерістер әкелді. Пандемия кезінде қашықтан оқыту тәжірибесі білім беру саласына жаңа цифрлық құралдар мен платформаларды енгізуге себеп болды. Қашықтан оқытуды қолдау үшін онлайн платформалар мен ресурстар дамытылып, «Bilimland», «Kundelik» сияқты цифрлық платформалар кеңінен қолданылуда. STEM (ғылым, технология, инженерия және математика) бағытында білім беруді дамыту үшін мектептерде арнайы зертханалар ашылып, оқушылардың ғылыми-зерттеу дағдыларын қалыптастыруға арналған курстар енгізілді. STEM білім берудің мақсаты – оқушыларды ғылыми бағытта дамытып, логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіру. Мұғалімдер білім саласының ең маңызды буындарының бірі болып табылады. Қазақстанда мұғалім мәртебесін арттыру үшін бірнеше шаралар қабылданды: «Педагог мәртебесі туралы» Заң бұл заң мұғалімдердің еңбек жағдайларын жақсартуға, жалақысын көтеруге, әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етуге бағытталған. Заң мұғалімдердің құқығын қорғап, олардың кәсіптік біліктілігін арттыруға мүмкіндік береді. Мұғалімдердің кәсіби дамуына жағдай жасау үшін біліктілікті арттыру курстары мен тренингтер ұйымдастырылуда. Мұғалімдерге шетелде тәжірибе алмасуға мүмкіндік беру арқылы олардың кәсіби біліктілігі көтеріледі. Қазақстанның білім саласын дамыту шаралары елдегі білім беру жүйесінің сапасын арттыруға, жастардың бәсекеге қабілеттілігін нығайтуға бағытталған. Білім беру жүйесіне заманауи технологиялар мен әдістемелерді енгізу, педагогтардың мәртебесін көтеру, мектептер мен жоғары оқу орындарын жетілдіру сияқты шаралар Қазақстанның болашағын айқындайды. Қазақстан білім саласының сапасын жақсарту және қолжетімділікті арттыру арқылы халықаралық аренада танылуға, білімді және білікті ұрпақ тәрбиелеуге мүмкіндік беретін жаңа жолдарды жалғастыра береді. Осы тұста айта кетерлігі, елімізде мектептердегі орын тапшылығын жою бойынша кешенді шаралар атқарылып келеді. Республика күні қарсаңында Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков тұрғындармен бірге қалада алғашқы екі жайлы мектептің техникалық ашылуына қатысты. Нұршуақ шағынауданындағы жаңа білім беру ғимараты 2000 орынға, ал Қарабастау тұрғын алабындағы мектеп 1200 орынға есептелген. Айта кетейік, бұл мектептерде оқушылар оқу жылының екінші тоқсанынан оқи бастайды. Қала әкімі тұрғындарды алдағы мерекемен құттықтай отырып, мектептер тапшылығы мәселесі ұзақ жылдар бойы өзекті болғанына тоқталды. Мемлекет басшысының бастамасымен бүгінде елімізде апатты және үш ауысымды мектептер мен оқушы орындарының тапшылығы мәселесін шешуге бағытталған «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы іске асырылуда. Бастауыш және жоғары сынып оқушылары үшін жеке блоктары бар заманауи мектептерде балалардың сапалы білім алып, жан-жақты дамуына жағдайлар жасалған. Сонымен қатар, ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін кедергісіз орта қарастырылған, заманауи пәндік кабинеттер, STEM-зертханалар, робототехника сыныптарымен жабдықталған. Қауіпсіздік шараларына ерекше назар аударылып, сандық бейнекамералар мен турникеттер орнатылды. Сондай-ақ, хореографиялық және төрт спорт залы, демалыс аймақтары, воркаут және нетворкинг бар. Жалпы, Шымкентте ұлттық жоба аясында 18 жайлы мектеп ашылады. Айта кету керек, «Жайлы мектеп» жобасы – Қазақстанда білім беру сапасын арттыру және мектеп инфрақұрылымын жақсартуға бағытталған маңызды мемлекеттік бастама. Жоба аясында еліміздің мектептерін заманауи талаптарға сай келтіріп, оқушыларға ыңғайлы, қауіпсіз және қолайлы орта құру көзделеді. Жобаның басты мақсаты – қалалық және ауылдық аймақтарда білім беру мекемелерінің қолжетімділігін арттырып, білім сапасын жақсарту, сондай-ақ инфрақұрылымдық теңсіздіктерді азайту. Жоба аясында мектептерді жаңғырту келесі негізгі бағыттарды қамтиды. Атап айтқанда, апатты жағдайдағы және үш ауысымда жұмыс істейтін мектептердің орнына жаңа мектеп ғимараттары салынады. Жоба елдің барлық аймақтарын қамтып, әсіресе ауылдық жерлерде мектеп санын көбейтуге және оқушы сыйымдылығын арттыруға бағытталған. Мектептерді заманауи құралдармен жабдықтау – жобаның маңызды бөлігінің бірі. Бұл оқу барысын қызықты әрі нәтижелі ету үшін интерактивті тақталар, заманауи зертханалар, компьютерлер және спорт жабдықтары орнатылуда. Жайлы мектепте ерекше қажеттіліктері бар балаларға арналған арнайы құрылғылар мен қолайлы орта қарастырылған. Мектептерде бейнебақылау жүйелері орнатылып, балалардың қауіпсіздігіне ерекше көңіл бөлінеді. Жоба аясында мектептердің ішкі және сыртқы құрылымдары балаларға жайлы болуын қамтамасыз етеді. Мектептердің ішкі алаңдарында демалыс аймақтары, ойын алаңдары, спорт залдары жасалып, асханалар мен санитарлық тораптар заманауи талаптарға сай жаңартылады. Жоба энергия тиімділігін арттыруға арналған технологияларды қолдануды көздейді. Бұл қоршаған ортаны қорғау мен мектептерді ұстауға жұмсалатын шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Қазақстанның әр өңірінде «Жайлы мектеп» жобасы аясында жаңа мектептер салынып, ескі ғимараттар қайта жаңартылуда. Жоба нәтижесінде мектептерде орын тапшылығы азайып, оқушылар мен мұғалімдерге заманауи әрі қолайлы оқу жағдайлары жасалуда. Елімізде білім беру саласына қатысты теңсіздікті азайтуға септігін тигізетін бұл бастама аясында апатты жағдайдағы және үш ауысымда оқытатын мектептердің саны азайды, оқушылардың сапалы білім алуына қажетті барлық инфрақұрылымдық және материалдық базалар жаңартылды, оқушылардың оқуға қызығушылығы артып, білім сапасы жақсарды. «Жайлы мектеп» жобасы тек мектеп инфрақұрылымын жаңартумен шектелмейді. Жаңа әрі заманауи білім беру мекемелері білім сапасын да жақсартуға ықпал етеді. Мектептердің материалдық-техникалық базасының жақсаруы оқушылардың пәндерді тереңірек меңгеруіне, ғылыми зерттеулермен айналысуға, жаңа дағдыларды меңгеруге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жайлы ортада білім алу балалардың денсаулығына да оң әсер етіп, психологиялық жайлылық деңгейін арттырады. Жоба болашақта қазақстандық білім беру жүйесінің әлемдік стандарттарға сай болуына, білімнің қолжетімділігін арттыруға және тең мүмкіндіктер жасауға септігін тигізеді. Әсіресе ауылдық аймақтарда мектептердің салынуы ауылдық және қалалық оқушылар арасындағы айырмашылықты азайтуға бағытталған. Бұл бастама еліміздегі әлеуметтік теңсіздіктерді азайтуда маңызды қадам болмақ. «Жайлы мектеп» жобасы – Қазақстанда білім беру жүйесін жаңғыртуға бағытталған ірі бастама, ол елдегі білім сапасын арттыруға және мектептердің қолжетімділігін кеңейтуге зор үлес қосуда. Білім беру мекемелерін заманауи талаптарға сәйкестендіру арқылы болашақ ұрпаққа сапалы білім берудің негізі қаланып, жастардың әлеуетін арттыруға қолайлы жағдай жасалуда.
