ТҰРҒЫНДАРҒА ПӘТЕР КІЛТТЕРІ ТАБЫСТАЛДЫ
Қазақстандағы реновация бағдарламасы ескірген тұрғын үй қорын жаңартуға бағытталған. Елдегі көптеген көпқабатты үйлер кеңес дәуірінде салынғандықтан, бүгінгі күнде тозығы жетіп, жөндеуді қажет етеді. Бұл бағдарлама қала инфрақұрылымын жақсарту, тұрғындарға жайлы және қауіпсіз өмір сүру жағдайларын жасау мақсатында қолға алынған. Бағдарлама бойынша тозығы жеткен ескі ғимараттарды сүріп, олардың орнына жаңа, заманауи үйлер салу көзделген. Бұл ғимараттар қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтіндіктен, олардың орнына заманауи стандарттарға сай, энергетикалық тиімді және экологиялық таза тұрғын үйлер салу жоспарланып отыр. Сүрілмейтін, бірақ жөндеуді қажет ететін үйлерге жаңғырту жұмыстарын жүргізу қарастырылған. Бұл жұмыстарға жылыту жүйелерін жаңарту, оқшаулау, су құбырларын ауыстыру, шатыр мен сыртқы қасбетті жөндеу кіреді. Мұндай шаралар тұрғын үйлердің энергия тиімділігін арттырады және коммуналдық шығындарды азайтады.
Реновация тек тұрғын үйлерге ғана емес, олардың айналасындағы инфрақұрылымға да қатысты. Жаңа мектептер, балабақшалар, емханалар, демалыс орындары, жолдар мен қоғамдық көлік желілері тұрғындарға қолайлы жағдай жасау үшін салынып жатыр. Сонымен қатар, бағдарлама аясында көшелерді, аула аймақтарын абаттандыру, демалыс орындарын көбейту жоспарланған. Қазіргі кезде қоршаған ортаға зиян келтірмеу маңызды болғандықтан, реновация бағдарламасында экологиялық талаптарға сай материалдар мен технологияларды қолдану қарастырылған. Жаңа үйлер энергия үнемдейтін жабдықтармен қамтылып, энергия шығынын азайтуға мүмкіндік береді. Ескі үйлерді жаңарту – тұрғындардың қауіпсіздігі үшін маңызды. Реновация бағдарламасы арқылы ескі, қауіпті жағдайдағы үйлерден көшірілген тұрғындар жаңа, заманауи пәтерлерге ие болып, қауіпсіздіктерін қамтамасыз етеді. Жаңартылған үйлер мен инфрақұрылым тұрғындарға жайлы өмір сүруге мүмкіндік береді. Бұл олардың өмір сапасын арттырып, күнделікті өмірді ыңғайлы әрі қауіпсіз етеді. Бағдарлама ел экономикасына да оң әсерін тигізеді. Жаңа құрылыс жобалары мен инфрақұрылымдық нысандарды салу арқылы жұмыс орындары ашылады, құрылыс саласына инвестиция тартылып, экономиканың дамуына ықпал етеді. Қазақстанда реновация бағдарламасы ірі қалаларда, әсіресе, Алматы, Астана, Шымкент қалаларында белсенді түрде іске асырылуда. Бұл қалалардағы тұрғын үй қорының үлкен бөлігі ескіргендіктен, реновация бағдарламасы халықтың өмір сүру жағдайын жақсартудың тиімді жолы болып отыр. Бағдарламаны іске асыру кезінде тұрғындар мен мемлекеттік құрылымдар арасындағы ынтымақтастық, жергілікті басқару органдарымен жұмыс істеп, қажетті шараларды жүзеге асыру маңызды болып табылады. Қазақстандағы реновация бағдарламасы – елді мекендердің, әсіресе, қалалардың тұрғын үй қорын жаңартуға бағытталған маңызды бастама. Бағдарлама аясында тұрғындарға заманауи, қолайлы және қауіпсіз тұрғын үй беру, инфрақұрылымды жақсарту және қоршаған ортаға әсерді азайту көзделген. Қазіргі таңда осы бағдарламаны тиімді жүзеге асыру арқылы Қазақстан тұрғын үй сапасын арттырып, қалалардың дамуына және халықтың тұрмыс жағдайын жақсартуға айтарлықтай үлес қоса алады. Бұған дейін ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстан: бәріміз және әрқайсымыз үшін. Қазір және әрдайым» атты сайлауалды бағдарламасында қазақстандықтарды сапалы баспанамен қамтамасыз ету және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын кешенді жаңғырту бойынша бірқатар нақты міндеттер белгіледі. Президент 2029 жылға дейін республика бойынша апатты жағдайдағы 1500 тұрғын үйді бұзып, иелеріне жаңа пәтер беруді тапсырды. Осыған орай, қала әкімінің тапсырмасымен Шымкент қаласының тұрғын үйлерін жаңарту бағдарламасын жүзеге асыру бағытында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі уақытта мегаполисте 2 мыңнан астам көпқабатты тұрғын үй бар, оның 70 пайыздан астамы жарты ғасырдан астам бұрын салынған және апатты жағдайдағы тұрғын үйлер. Бүгінде қалада осындай 134 тұрғын үй бар. Сүрілмес бұрын тұрғындардың толық келісімін алу керек. Shymkent City шағын ауданында қала әкімі бағдарлама шеңберінде тұрғындарға пәтер кілттерін табыс етті. Айналма өткеліндегі тұрғын үйлердің бірі сүрілуге жататын нысандар тізіміне енгізілген. Бұл ғимарат 60 жылдан астам уақыт бұрын салынған және заманауи қауіпсіздік пен энергия тиімділігін арттыру талаптарына сәйкес келмейді. Мұндай үйлер тұрғындардың өміріне ғана емес, айналадағы инфрақұрылымға да қауіпті саналады. Бағдарлама шарты бойынша апатты үйлердің иелері жаңа ғимараттан көлемі мен бөлмелері бірдей пәтер алады. Сонымен қатар, жаңа пәтер алдыңғысынан орташа есеппен 20 м² үлкен. Тұрғындар есептегіштерге қосымша ақы төлемейді. Тұрғын үй заманауи талапқа сай әрленген. Бағдарламаны іске асыру азаматтарды сапалы тұрғын үймен қамтамасыз етуге, қаланың сәулеттік келбетін жасауға, экологиялық жағдайды жақсартуға, сондай-ақ инженерлік инфрақұрылымды жаңғыртуға мүмкіндік береді.
Шымкент қаласы – Қазақстанның ірі және қарқынды дамып келе жатқан қалаларының бірі. Соңғы жылдары қала халқының өсуіне байланысты тұрғын үйге деген сұраныс артты. Осыған орай, Шымкентте тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселесі мемлекеттік бағдарламалар мен жаңа жобалар арқылы шешілуде. Шымкент қаласының айналасында жаңа тұрғын аудандар бой көтеруде. Қала әкімдігі қажетті инфрақұрылым, атап айтқанда, жол, мектептер, балабақшалар, емханалар салуға ерекше назар аударып отыр. Мәселен, «Шымсити», «Қайнарбұлақ», «Тұран» секілді жаңа аудандарда тұрғын үйлер ғана емес, заманауи инфрақұрылым нысандары да салынып, халыққа қолайлы жағдай жасалуда. Шымкентте тұрғын үй бағасын төмендету және баспана алуды жеңілдету үшін қолжетімді тұрғын үй жобалары іске қосылды. Бұл жобалар арқылы халыққа нарықтық бағадан төмен бағада тұрғын үй алу мүмкіндігі беріледі. Сондай-ақ, үй сатып алушылар үшін бастапқы жарна мен пайыздық мөлшерлемелерді төмендету шаралары ұсынылады. Мемлекет көпбалалы және әлеуметтік осал топтар үшін баспанамен қамтамасыз етуді маңызды деп санайды. Шымкентте мұндай отбасылар үшін арнайы тұрғын үйлер салынып, олар қолайлы шарттармен пәтер алуға мүмкіндік алып отыр. Сонымен қатар, жергілікті билік мұндай топтарға арнап жалдамалы тұрғын үй беру мәселесін де қарастыруда. Шымкентте жас отбасыларға арналған жеңілдікті бағдарламалар бар. Мұндай бағдарламалар жас отбасылардың алғашқы үйіне жеңілдетілген шарттармен қол жеткізуіне көмектеседі. Бағдарламалар жас отбасыларды қалада ұстап қалуға, олардың болашағын Шымкентпен байланыстыруына ықпал етеді. Жастар үшін жұмыс орнына жақын, қолжетімді бағамен жалға берілетін тұрғын үй бағдарламалары қолға алынуда. Бұл шаралар жастардың өмір сүру жағдайын жақсартып, олардың тұрақты баспана алуына көмектеседі. Шымкент қаласында жеке құрылыс саласындағы даму да қолдауға ие. Әсіресе, жеке меншік тұрғын үй салуға қызығушылық танытатын азаматтарға жер телімдері бөлініп, инженерлік инфрақұрылым жүргізу мәселесі шешілуде. Қала маңындағы ауылдық аудандарда жеке үй салу үшін қажетті жағдайлар жасалып жатыр. Алдағы уақытта Шымкентте тұрғын үймен қамтамасыз ету шаралары кеңейтіліп, жаңа мемлекеттік және жеке сектордағы жобалар жүзеге асырылмақ. Қала әкімдігі тұрғындарға қолжетімді, сапалы және экологиялық талаптарға сай баспана ұсынуды жоспарлап отыр. Бұған қоса, жаңа тұрғын үйлерге қажетті инфрақұрылымды дамыту, яғни жол, көлік, білім беру, медицина мекемелерін ашу жоспарда бар. Шымкент қаласында тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселесі кешенді түрде шешілуде. Мемлекеттік бағдарламалар, жаңа тұрғын аудандардың салынуы, қолжетімді баспана жобалары – бәрі де тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған. Бұл шаралардың нәтижесінде қала тұрғындарының баспанаға қолжетімділігі артып, қаладағы әлеуметтік жағдай тұрақталып, Шымкент тұрғындары үшін қолайлы әрі жайлы орта қалыптасуда.
