ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫНЫҢ МАМАНДАРЫ БАС ҚОСТЫ
Сыбайлас жемқорлық мәселесі әлемнің көптеген елдері үшін маңызды әлеуметтік проблема болып табылады. Қазақстан да бұл қиындықпен күресуге барынша күш салуда. Мемлекеттік қызмет саласындағы сыбайлас жемқорлықты азайту және оның алдын алу — еліміздің тұрақты дамуы мен қоғамның әл-ауқатын жақсарту жолындағы басты мақсаттардың бірі. Жемқорлыққа төзімсіз, ашық әрі әділ мемлекеттік қызмет жүйесін құру қоғамның сенімін арттырып, мемлекеттің беделін нығайтады. Сыбайлас жемқорлық мемлекеттік қызметтің тиімділігіне айтарлықтай зиян тигізеді, себебі ол шешім қабылдау процесіне әділетсіздік пен жеке мүдденің араласуына алып келеді. Бұл қоғамдағы теңсіздік пен әлеуметтік әділетсіздікті күшейтеді. Қарапайым азаматтардың мемлекеттік органдарға деген сенімі азайып, елдің дамуына кедергі болады. Сыбайлас жемқорлықтың кең таралуы мемлекеттік ресурстардың тиімсіз жұмсалуына, азаматтардың құқықтарының бұзылуына және жалпы қоғамның әл-ауқатының нашарлауына алып келеді.
Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске бағытталған бірқатар заңдар, бағдарламалар мен институттар жұмыс істейді. Олардың басты мақсаты – мемлекеттік қызметтің ашықтығы мен тиімділігін арттыру, мемлекеттік қызметкерлер арасында адалдық пен әділдік қағидаларын енгізу. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заң мемлекеттік қызметкерлердің жауапкершілігі мен қызметтік міндеттерін анықтайды. Бұл заңда жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі бағыттары мен шаралары көрсетілген. Бұл ғана емес, Қазақстанда Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі жұмыс істейді. Ол сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтау, тексеру және алдын алу жұмыстарын жүргізеді, сонымен қатар қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыруға атсалысады. «Адалдық алаңы» жобасы мемлекеттік қызметтің ашықтығын қамтамасыз етуге және халықтың сенімін арттыруға бағытталған. «Адалдық алаңы» азаматтар мен мемлекеттік қызметкерлер арасындағы сенімді нығайтып, сыбайлас жемқорлықтың алдын алу шараларын қамтиды. Мемлекеттік қызметтердің онлайн көрсетілуі қағазбастылықты азайтып, азаматтардың мемлекеттік қызметтерге қолжетімділігін арттырады. eGov сияқты электрондық платформалар азаматтар мен мемлекеттік қызметкерлер арасындағы тікелей байланысты азайту арқылы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендетеді. Мемлекеттік органдардың жанында құрылған қоғамдық кеңестер мемлекеттік қызметтердің ашықтығын бақылауда маңызды рөл атқарады. Қоғамдық кеңестердің мүшелері мемлекеттік органдардың жұмысына қатысып, олардың шешім қабылдау процестеріне әділдік пен ашықтықты енгізуге көмектеседі. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес барысында мемлекеттік қызметкерлердің этикасы мен олардың жеке жауапкершілігіне назар аудару өте маңызды. Қазақстанда мемлекеттік қызметкерлердің этикалық мінез-құлқының стандарттары мен талаптары Әдеп кодексімен реттеледі. Бұл кодекс мемлекеттік қызметкерлерге жоғары моральдық стандарттар мен адалдықты сақтау қажеттілігін көрсетеді. Мемлекеттік қызметшілердің қызметтік міндеттерін заң аясында орындауы қоғамда әділдікті қамтамасыз етеді және олардың беделін арттырады. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мәдениетін қалыптастыру — сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің маңызды бөлігі. Бұл мәдениет қоғамда әділдік, адалдық және жауапкершілік қағидаттарын дәріптеп, жастар арасында құқықтық сауаттылықты арттыруды қамтиды. Қазақстанда білім беру жүйесінде, соның ішінде мектептер мен университеттерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар жиі өткізіледі. Жастардың құқықтық сауаттылығын арттыру және адалдыққа тәрбиелеу сыбайлас жемқорлықтың болашақта азаюына ықпал етеді. Қазақстан халықаралық ұйымдармен, мысалы, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы, БҰҰ және Transparency International сияқты ұйымдармен бірлесіп, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тәжірибесін дамытып келеді. Халықаралық ынтымақтастық сыбайлас жемқорлыққа қарсы үздік тәжірибелерді енгізуге және Қазақстанның заңнамалық базасын жетілдіруге мүмкіндік береді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес пен мемлекеттік қызметтің ашықтығын қамтамасыз ету – әділ қоғам қалыптастырудағы басты міндеттердің бірі. Мемлекеттік қызметкерлердің адал қызметі, құқықтық мәдениеттің дамуы және қоғамдық бақылаудың күшеюі елімізде сыбайлас жемқорлықты азайтуға және халықтың мемлекетті басқару жүйесіне деген сенімін арттыруға ықпал етеді. Әрбір азамат сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұруда және әділ қоғамды қалыптастыруда жауапкершілік танытуы қажет. Осы орайда, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің Түркістан қалалық аумақтық инспекциясы мамандары, Түркістан облыстық Ветеринария басқармасы «Ветеринарлық қызмет» ШЖҚ» МКК-ның Түркістан қаласы және Сауран ауданы филиалы басшылары және мамандары мен бекет меңгерушілерінің қатысуымен жиналыс өткізілді. Күн тәртібінде 2024 жылдың бүгінгі таңына дейінгі атқарылып жатқан профилактикалық және диагностикалық іс-шарлардың барысы, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру және мал санын нақтылау, вакцинаны сақтау, тасымалдау, нұсқаулық сәйкес қолдану, ара қашықтығын сақтау, өндіріс объектісі мал дәрігерлері мен ЖАО мал дәрігері арасында ветеринариялық ілеспе құжаттарының рәсімдеу тәртібі, жеке және заңды тұлғалар арасында ветеринариялық-санитариялық талаптардың сақталуы, малды белгіленбеген орындарда союға жол бермеу, ветеринария саласындағы көрсетілетін мемлекеттік қызметтің сапасы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы және әдеп нормаларын сақтау, бекітілген жоспарға сәйкес профилактикалық және диагностикалық іс-шаралардың орындалуы, эпизоотиялық жағдай, оң нәтиже көрсеткен жануарларды тапсыру сынды мәселелер қаралды. Жоғарыда аталған күн тәртібінде мәселелердің маңыздылығын ескере отырып, қала, ауыл окуругтерінің ветеринариялық бекет қызметкерлеріне түсіндірме жұмыстарын жүргізіліп, алдағы уақытта атқарылатын ветеринариялық іс-шаралардың сапалы әрі уақытылы орындау мақсатында тиісті тапсырмалар берілді.
Жалпы сыбайлас жемқорлықпен күрес – мемлекет пен қоғамның тұрақты дамуы үшін маңызды міндеттердің бірі. Жемқорлық елдің экономикасына, мемлекеттік институттардың беделіне, халықтың әл-ауқаты мен әлеуметтік әділеттілікке айтарлықтай зиян келтіреді. Сондықтан сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте кешенді шаралар қабылдау, құқықтық сауаттылықты арттыру және адалдық пен ашықтық мәдениетін қалыптастыру – Қазақстан үшін өте өзекті міндеттер. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдар мен ережелер қабылданып, жетілдіріліп отырады. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заң және «Мемлекеттік қызмет туралы» заңдар мемлекеттік қызметкерлердің міндеттерін нақтылайды және олардың заңды бұзғаны үшін жауапкершіліктерін күшейтеді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттік мемлекеттік органдардың қызметін бақылау, жемқорлық тәуекелдерін азайту, қоғамда жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру бағытында жұмыстар жүргізеді. Агенттік тексеру, алдын алу, жедел тергеу қызметтерін атқарады. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру үшін мектептер мен университеттерде арнайы сабақтар өткізіледі, құқықтық сауаттылықты арттыруға бағытталған іс-шаралар ұйымдастырылады. Қоғамның барлық деңгейінде адалдық, әділдік, жауапкершілік құндылықтарын дәріптеу маңызды. Қоғамдық кеңестер мен үкіметтік емес ұйымдар мемлекеттік қызметтің ашықтығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Қоғамдық бақылау азаматтарға мемлекеттік шешімдер мен қызметтердің сапасын бақылауға, олардың заңға сәйкестігін қадағалауға мүмкіндік береді. Қазақстанда «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегия» сияқты бағдарламалар аясында жемқорлықтың алдын алу шаралары жүзеге асырылады. Бұл бағдарламалар жемқорлыққа қарсы іс-шараларды жоспарлы және жүйелі түрде жүргізуге мүмкіндік береді. Әрбір азамат жемқорлыққа қарсы күресте маңызды рөл атқара алады. Егер азаматтар өз құқықтарын қорғауға дайын, заңсыздыққа төзімсіз болса, қоғамдағы жемқорлық деңгейі төмендейді. Азаматтар сыбайлас жемқорлық фактілерін байқап, уәкілетті органдарға хабарласа, қоғамдық белсенділік танытса, әділдікке қол жеткізуге болады. Сыбайлас жемқорлықпен күресу – тек мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті. Әрбір азамат адалдық пен әділдікке үлес қосып, қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға ықпал етуі қажет. Тек осылайша біз ашық, әділ және сенімді қоғам құрып, мемлекеттің тұрақты дамуына жол ашамыз.
