ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ДЕЛЕГАЦИЯСЫ ҚЫТАЙДА МАҢЫЗДЫ КЕЛІССӨЗДЕР ЖҮРГІЗДІ
Түркістан облысы шетелдік инвестиция тарту және халықаралық ынтымақтастықты нығайту бағытында жүйелі қадамдар жасап келеді. Соңғы жылдары аймақ индустриалды-инновациялық жобаларға басымдық беріп, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп саласын әртараптандыруға ерекше көңіл бөлуде. Осыған орай облыс әкімінің орынбасары Талғат Қозбеков бастаған делегацияның Қытай Халық Республикасының Шэньси провинциясына сапары өңірдің сыртқы экономикалық байланыстарын кеңейтуге тың серпін берді.
Кездесу Сиань қаласындағы Қазақстанның Бас консулдығының қолдауымен өтті. Түркістан облысы делегациясы Шэньси провинциясы губернаторының орынбасары Чэнь Чуньцзянмен келіссөздер жүргізіп, сауда-экономикалық байланыстарды дамытудың жаңа мүмкіндіктерін талқылады. Бұл кездесу аймақаралық әріптестікті тереңдетуге, ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп, логистика және туризм салаларындағы бірлескен жобаларды іске асыруға жол ашады. Түркістан облысы мен Шэньси провинциясының ынтымақтастығы кездейсоқ басталған жоқ. Биыл маусым айында өткен Орталық Азия – Қытай саммитінде екі өңір арасында бауырластық байланыс орнату жөнінде келісім жасалған болатын. Бұл құжат стратегиялық серіктестіктің жаңа деңгейін айқындап, тараптардың өзара қарым-қатынасты ұзақ мерзімді әрі жүйелі түрде дамытуға ниетті екенін көрсетті. Саммит барысында Отырар ауданының әкімі Қайрат Жолдыбаев пен Линьтун ауданының партия комитетінің хатшысы Мяо Цзи бауырластық туралы меморандумға қол қойды. Бұл құжат Түркістан мен Линьтун арасындағы мәдени, экономикалық және туристік байланыстарды нығайтудың негізін қалады. Линьтун ауданы Қытайдағы тарихи маңызы бар өңірлердің бірі. Ол әйгілі Цинь Шихуан кесенесі мен әлемге танымал Терракота әскері кешеніне апаратын қақпа ретінде белгілі. Туристік әлеуетпен қатар, Линьтунда ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп және логистика салалары дамып келеді. Бұл аймақтың Түркістан облысымен әріптестік орнатуы екі өңірге де тиімді. Түркістан ауыл шаруашылығында үлкен әлеуетке ие болса, Линьтун индустриалды және туристік тәжірибесімен бөлісе алады.
Сапар аясында өткен кездесулерде тараптар құрылыс индустриясы, қайта өңдеу өндірісі, сауда-логистикалық орталықтар құру сияқты маңызды жобаларды талқылады. G2B форматындағы іс-шараларда қытайлық кәсіпкерлер ауыл шаруашылығы, энергетика, қағаз және жеке гигиена құралдарын өндіру салалары бойынша өз ұсыныстарын білдірді. Әсіресе, Қазақстанда жүгері өңдейтін зауыт салу, Орталық Азиядағы туризмді дамыту және әуе қатынасын кеңейту мәселелері басты тақырыптардың бірі болды. Түркістандық делегация Шэньсидегі бірқатар өндіріс орындарында болып, сүт өнімдері мен соя майын өндіретін зауыттардың жұмысымен танысты. Бұл тәжірибе аймаққа ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеудің заманауи үлгілерін енгізу үшін пайдалы болмақ. Қазақстанда ауыл шаруашылығы негізгі сала болғанымен, терең өңдеу әлі де жеткілікті деңгейде дамымаған. Қытай кәсіпорындарының тәжірибесі осы олқылықты жоюға үлес қосуы ықтимал. Экономикалық тұрғыдан алғанда, Түркістан облысы үшін мұндай халықаралық байланыстардың пайдасы зор. Біріншіден, жаңа инвестициялық жобалар аймақ экономикасын әртараптандыруға көмектеседі. Екіншіден, шетелдік капитал мен технологиялар өңірдің өндірістік әлеуетін арттырады. Үшіншіден, экспортқа бағытталған өнімдердің көбеюі облыстың сыртқы сауда балансына оң әсер етеді. Әлеуметтік тұрғыдан алғанда, мұндай жобалардың басты артықшылығы – жаңа жұмыс орындарының ашылуы. Соңғы жылдары Түркістан облысында бірнеше ірі өндіріс орны іске қосылды. Атап айтқанда, сүйек өңдеу зауыты мен алюминий профильдерін шығаратын кәсіпорындардың ашылуы аймақ тұрғындары үшін жүздеген жұмыс орны әкелді. Шэньсимен әріптестік аясында іске асатын жобалар да еңбек нарығына қосымша серпін береді. Мәдени және туристік саладағы ықпалдастық та маңызды. Түркістан – түркі әлемінің рухани астанасы, ал Линьтун – Қытай өркениетінің тарихи қақпасы. Екі өңір арасындағы мәдени алмасулар халықтар арасындағы өзара түсіністі арттырып қана қоймай, туризмді дамытуға да ықпал етеді. Ортақ жобалар туристік ағымның өсуіне, инфрақұрылымның дамуына және халықтың табысының артуына әкелуі мүмкін.
Сарапшылардың пікірінше, Түркістан облысы Қытайдың Шэньси провинциясымен байланыс орнату арқылы тек инвестициялық емес, стратегиялық артықшылыққа да қол жеткізіп отыр. Бұл серіктестік Қазақстанның геоэкономикалық жағдайын нығайтып, Орталық Азия мен Қытай арасындағы көпір ретіндегі рөлін арттырады.
