ЗЕЙНЕТКЕРЛЕРГЕ ШИПАЖАЙДА САУЫҚТЫРУ ЕМІН АЛУҒА 6 МЫҢНАН АСТАМ ЖОЛДАМА БЕРІЛДІ
Әлеуметтік қолдау – бұл мемлекеттің халықтың әл-ауқатын арттыру, әлеуметтік теңсіздікті азайту және қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асыратын шаралар кешені. Қазақстанда әлеуметтік қолдау шаралары тұрғындардың әртүрлі топтарына бағытталған, оның ішінде көп балалы отбасылар, мүгедектігі бар адамдар, қарттар және аз қамтылған отбасылар бар. Әлеуметтік қолдаудың негізгі бағыттары төменде сипатталады. Көп балалы және аз қамтылған отбасыларға атаулы әлеуметтік көмек (АӘК) көрсетіледі. Бұл көмек табысы өңірлік ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен отбасыларға беріледі. Сонымен қатар, аз қамтылған отбасылардың 1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларына ай сайынғы қосымша төлемдер қарастырылған. Бұл қолдаулар балалардың денсаулығын жақсарту және олардың білім алуына жағдай жасау мақсатында жүзеге асырылады.
Зейнеткерлерді қолдау шаралары олардың өмір сүру деңгейін жақсартуға бағытталған. Қазақстанда зейнетақы жүйесін жетілдіру бойынша тұрақты жұмыстар жүргізілуде. Жыл сайын зейнетақының мөлшері инфляция деңгейіне сәйкес қайта қаралып, көбейтіліп отырады. Сонымен қатар, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейіне байланысты есептеледі, бұл зейнеткерлердің әл-ауқатын қолдауға бағытталған. Мүгедектігі бар азаматтарға көп деңгейлі әлеуметтік қорғау жүйесі ұсынылады. Оларға мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар, оңалту бағдарламалары және компенсаторлық-техникалық құралдар беріледі. Сонымен қатар, мүгедектігі бар адамдарға жұмысқа орналасу мүмкіндігін арттыру мақсатында арнайы бағдарламалар жүзеге асырылып, олардың әлеуметтік өмірге белсенді қатысуы үшін жағдай жасалады. Жұмыспен қамту – халықтың табысын арттыру және кедейлікті азайту бағытындағы маңызды шаралардың бірі. Қазақстанда жұмыспен қамтуды қолдау мақсатында түрлі мемлекеттік бағдарламалар жүзеге асырылады. Бұл бағдарламалар аясында жұмыссыздарды оқыту, қайта даярлау және жаңа жұмыс орындарын ашу шаралары қарастырылған. 2023 жылы мыңдаған адам жұмыспен қамтылып, көптеген жаңа жұмыс орындары ашылды. Қарт азаматтарды қолдау да әлеуметтік қолдаудың маңызды бөлігі болып табылады. Қарттарға арналған арнайы әлеуметтік қызмет көрсету орталықтары, белсенді ұзақ өмір сүру орталықтары жұмыс істейді. Бұл орталықтар қарттардың өмір сүру сапасын арттыруға, белсенді өмір сүруді ынталандыруға және оларды қоғам өміріне тартуға бағытталған. Әлеуметтік қолдаудың тағы бір маңызды бағыты – білім беру және денсаулық сақтау салаларын қолдау. Білім беру саласында мектептер мен колледждерге материалдық қолдау, шәкіртақы төлеу, сонымен қатар балаларға арналған тегін тамақтану мен көлік қызметтері қарастырылған. Денсаулық сақтау саласында тегін медициналық қызметтер көрсету, дәрі-дәрмектермен қамтамасыз ету және профилактикалық шаралар өткізу жүзеге асырылады. Қазақстандағы әлеуметтік қолдау шаралары халықтың тұрмыс жағдайын жақсартуға және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған. Мемлекет аз қамтылған, көп балалы, мүгедектігі бар азаматтар мен қарттарға қолдау көрсетіп, олардың әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз етеді. Бұл шаралар қоғамдағы әлеуметтік теңсіздікті азайтуға және халықтың әл-ауқатын арттыруға ықпал етеді. Қазақстанның әлеуметтік саясатындағы бұл бағыттар елдің тұрақты дамуына және халықтың өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған маңызды қадам болып табылады. Бұл бағытта еліміздің үшінші мегаполисінде бірқатар шаралар атқарылып жатыр. Жалпы Шымкент қаласында зейнет жасындағы азаматтарға қолайлы жағдай жасау және денсаулығын нығайту мақсатында түрлі әлеуметтік қолдау шаралары іске асырылуда. Қалалық Мәслихаттың шешіміне сәйкес, жыл сайын зейнеткерлерге арналған 5 000 шипажайға жолдама қарастырылған. Сонымен бірге, қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасына тиесілі, 70 орындық «Ізетті зейнеткер» сауықтыру кешені іске қосылғаннан кейін жылына қосымша 2 000 зейнеткерді сауықтыру мүмкіндігі пайда болды. Осылайша, қалада жыл сайын 7 000 ардагер мен зейнеткерге шипажайда ем алу мүмкіндігі жасалуда. Биыл мемлекеттік тапсырыс аясында төрт шипажаймен келісім-шарт жасалды: Түркістан облысы Сайрам ауданындағы «Ақсу демі», Жамбыл облысындағы «Айша-Бибі», Жетісай қаласындағы «Күлпаршын» және Шымкент қаласындағы «Денсаулық» шипажайлары. Жыл басынан бері осы шипажайларға 6 220 жолдама беріліп, оның ішінде «Ізетті зейнеткер» сауықтыру кешенінде 1 655 зейнеткер сауықтыру емін қабылдады. Жолдама алу процесі жеңілдетілген: кезекке тұру geo-shym.kz порталы арқылы автоматтандырылған. Азаматтар порталға тіркеліп, үйден шықпай-ақ өз кезегін ЖСН нөмірі мен тегін енгізу арқылы бақылауға мүмкіндік алады. Сонымен қатар, 1 935 ардагер «Егемен Қазақстан», «Казахстанская правда», «Оңтүстік Қазақстан», «Южный Казахстан», «Шымкент келбеті», «Панорама Шымкента», «Айқын» газеттері және «Ардақты ардагер» басылымына тегін жазылу мүмкіндігіне ие болды. Қалада бүгінгі таңда 94 664 зейнеткер тіркелген, оның ішінде 2-і – Ұлы Отан соғысы ардагері, 1 687-сі – тыл еңбеккері. Сондай-ақ 66 264 көп балалы ана мен «Алтын алқа», «Күміс алқа» белгілерімен марапатталған 13 589 ана бар. Жалпы қарт азаматтарды қолдау да әлеуметтік қолдаудың маңызды бөлігі болып табылады. Қарттарға арналған арнайы әлеуметтік қызмет көрсету орталықтары, белсенді ұзақ өмір сүру орталықтары жұмыс істейді. Бұл орталықтар қарттардың өмір сүру сапасын арттыруға, белсенді өмір сүруді ынталандыруға және оларды қоғам өміріне тартуға бағытталған. Қарттарға медициналық қызмет көрсету, әлеуметтік қызметтер мен психологиялық көмек көрсету сияқты шаралар да жүзеге асырылады. Қарттардың бос уақытын пайдалы өткізу үшін арнайы іс-шаралар, мәдени-спорттық бағдарламалар ұйымдастырылады, бұл олардың қоғаммен байланысты нығайтып, әлеуметтік оқшаулануды болдырмауға көмектеседі.
Айта кетейік, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев әлеуметтің әлеуетін көтеру бағытына айрықша басымдық беріп отыр. Оны әрбір сұхбатында тілге тиек етіп келе жатқаны да белгілі. Президент тапсырмасын жүзеге асыру бағытында еліміздің әр өңірінде игі бастамалар көтеріліп, жүзеге асырылуда. Бүгінде статистикалық мәліметтерге сәйкес, өткен жылдың қорытындысымен қаламызда экономикалық тұрғыдан белсенді халық саны 448,5 мың адам болып, жұмыссыздық деңгейі 5 пайызды құраған. Осы орайда, тұрғындардың жұмыссыздық деңгейін төмендетіп, халықтың табысын арттырудың бірден бір жолы – «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту ұлттық жобасының іске асырылуы және қаламызда құрылған жұмыс орындарына азаматтардың жұмысқа жолдануы екені айдан-анық. Бұл бағыт бойынша өткен жылы 57,2 мың азаматты жұмыспен қамтудың белсенді шараларына қатыстыру жоспарланған болатын. Оның ішінде 33500 адам 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту ұлттық жобасы бойынша болса, 23,7 мың адам – қалада іске асырылып отырған ұлттық жобалар және жеке бастамамен құрылатын жұмыс орындары негізінде. Жоспар толығымен жүзеге асқан. Бүгінде мемлекетіміздің ұстанып отырған әлеуметтік саясаты – халықты масылдықтан арылтып, кәсіпкерлікпен айналысуға бейімдеу. Бұл бойынша Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауында «Жастарға жан-жақты қолдау көрсету — біздің сөзсіз басымдықтарымыздың бірі» дей келе жастар кәсіпкерлігін қолдау үшін жылдық 2,5% жеңілдетілген шағын несиелендірудің жеке тетігі іске қосылатындығын атап айтқан болатын. Осы ретте, Шымкент қаласы бойынша 261 жасқа 2,5%-бен жеңілдетілген шағын несие беру жоспарланып, оған республикалық бюджеттен 1,3 млрд теңге қаржы бөлінген. Шағын несие өндірісті дамытуға және өнім шығаруға арналған кәсіпкерлік бағытына 5 жылға, ауыл шаруашылығы саласына 7 жылға 5 млн теңгеге дейін берілетін болады.
