ҮЙ ЖАҒДАЙЫНДА ӘЛЕУМЕТТІК ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ЖҮЙЕСІ ДАМЫП КЕЛЕДІ

Әлеуметтік қолдау – халықтың әртүрлі әлеуметтік топтарына, әсіресе аз қамтылған, мүмкіндігі шектеулі және өмірлік қиын жағдайларға тап болған азаматтарға көмек көрсетуге бағытталған кешенді шаралар жиынтығы. Бұл мемлекет тарапынан жүргізілетін әлеуметтік саясаттың маңызды бөлігі болып табылады және қоғамдағы теңдікті, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге бағытталған. Әлеуметтік қолдау шаралары халықтың әл-ауқатын арттырып, әлеуметтік бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтады. Материалдық көмек аз қамтылған немесе өмірлік қиын жағдайға тап болған азаматтарға көрсетіледі. Оған қаржылай жәрдемақылар, әлеуметтік төлемдер, азық-түлік, киім-кешек немесе басқа да материалдық ресурстар жатады. Мысалы, көпбалалы отбасыларға, мүгедектерге және зейнеткерлерге мемлекет тарапынан тұрақты түрде көмек көрсетіледі. Азаматтардың денсаулығын сақтау үшін мемлекет медициналық қызметтерді қолжетімді етуге тырысады. Әлеуметтік қолдау аясында халықтың әлеуметтік осал топтарына тегін немесе жеңілдетілген медициналық қызметтер, дәрі-дәрмектер ұсынылады. Бұл шаралар халықтың денсаулығын сақтау мен олардың өмір сүру сапасын арттыруға көмектеседі.

Әлеуметтік қолдаудың маңызды бағыты – білім беру мүмкіндіктерін қамтамасыз ету. Мысалы, аз қамтылған отбасылардың балаларына арналған гранттар мен шәкіртақылар, тегін оқыту курстары арқылы әлеуметтік теңдікке қол жеткізуге болады. Бұл балалардың болашақта жақсы білім алып, қоғамда лайықты орын табуына мүмкіндік береді. Тұрғын үймен қамтамасыз ету де әлеуметтік қолдаудың негізгі бағыттарының бірі. Мемлекет аз қамтылған отбасыларға, көпбалалы отбасыларға және мүмкіндігі шектеулі жандарға арнап тұрғын үй бағдарламаларын жүзеге асырады. Бұл бағдарламалар халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға және әлеуметтік теңсіздікті азайтуға бағытталған. Әлеуметтік қызмет көрсету аясында қарт адамдарға, мүгедектерге және ерекше қажеттіліктері бар азаматтарға әлеуметтік қызметкерлердің көмегі көрсетіледі. Бұл қызметтер азаматтарға күнделікті өмірде қажет қолдау көрсетіп, олардың әлеуметтік интеграциялануына мүмкіндік береді. Әлеуметтік қолдау – қоғамның әл-ауқатын арттыруға және адамдардың негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған маңызды шаралардың бірі. Бұл қолдау азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартып, оларды қоғамда толыққанды қатысушы етуге ықпал етеді. Әлеуметтік қолдау арқылы халықтың әлеуметтік осал топтары өз құқықтарын қорғап, мемлекет тарапынан көмек алу мүмкіндігіне ие болады. Экономикалық теңдікті қамтамасыз ету – әлеуметтік қолдаудың басты мақсаттарының бірі. Ол аз қамтылған азаматтардың экономикалық жағдайын жақсартып, қоғамдағы теңсіздікті азайтуға бағытталған. Әлеуметтік көмек арқылы азаматтар өз өмірлік жағдайларын жақсартып, экономикалық белсенділігін арттыра алады. Қоғамдық тұрақтылықты нығайту – әлеуметтік қолдау қоғамдағы тұрақтылықты қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Әлеуметтік әділеттілік пен қолдаудың болуы халықтың мемлекетке деген сенімін арттырып, әлеуметтік бейбітшілікті сақтауға көмектеседі. Қазақстанда әлеуметтік қолдау шаралары мемлекеттік бағдарламалар мен заңдар аясында жүзеге асырылады. Олардың қатарына «Көпбалалы отбасыларды қолдау бағдарламасы», «Мүгедектерді әлеуметтік қорғау шаралары», «Тұрғын үймен қамтамасыз ету бағдарламалары» және басқа да бастамалар кіреді. Бұл бағдарламалар халықтың әл-ауқатын арттыруға және олардың негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Сонымен қатар, мемлекет тарапынан жұмыспен қамту, кәсіби білім беру және қайта даярлау бағдарламалары жүзеге асырылуда. Бұл шаралар азаматтарға жаңа кәсіпті меңгеруге, жұмыс табуға және экономикалық белсенділікке оралуға мүмкіндік береді. Әлеуметтік қолдау – қоғамдағы теңдік пен әділеттілікті қамтамасыз етудің негізгі құралы. Ол халықтың әл-ауқатын арттырып, әлеуметтік бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтуға бағытталған. Мемлекет пен қоғамның бірігіп әрекет етуі арқылы ғана әлеуметтік қолдау шаралары тиімді жүзеге асып, халықтың негізгі қажеттіліктері қанағаттандырылуы мүмкін. Бұл болашақта әлеуметтік әділеттілікке негізделген тұрақты және дамыған қоғам құруға мүмкіндік береді. Бұл тұрғыдан келгенде, Шымкент қаласында қарттарға, мүгедектігі бар азаматтар мен ерекше қажеттіліктері бар балаларға үй жағдайында әлеуметтік қызмет көрсету жүйесі дамып келеді. Бұл бағытта қалалық Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасына қарасты №7 арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығы айрықша рөл атқарады. Орталық 9 бөлімше арқылы қызмет көрсетеді: 6 бөлімше қарттар мен мүгедектігі бар жандарға, 2 бөлімше тірек-қимыл аппараты бұзылған және психоневрологиялық ауытқуы бар балаларға, ал 1 бөлімше 18 жастан асқан психоневрологиялық ауруы бар адамдарға арналған. Орталықтың 154 қызметкерінің 122-сі күтім көрсететін әлеуметтік қызметкер. Олар қаладағы 920 ерекше күтімді қажет ететін тұрғындарға 8 түрлі қызмет көрсетеді. Әлеуметтік қызметкерлер күтімді қажет ететін жандардың үй-жағдайына қарай тұрмыстық қолдау көрсетеді. Су тасу, азық-түлік жеткізу, үй жинау, пеш жағу секілді қызметтер ұсынылады. Қызмет алушының денсаулығына сай үйге дәрігер шақыру, дәріханалардан дәрі-дәрмек жеткізу, емханаға бірге бару секілді медициналық көмекті ұйымдастырады. Сонымен қатар, психологиялық қолдау мен заңгерлік көмегін де ұсынады. Ерекше балалардың бейіміне сай білім алуы мен қоғамға бейімделуіне әлеуметтік күтім жөніндегі қызметкердің еңбегі орасан. Сондай-ақ, әлеуметтік қызметкерлер қызмет алушыларды театрлар мен саябақтарға апару, мәдени шараларға қатысуына жағдай жасайды. Олар үйдегі еңбекті ұйымдастыру, өзіне күтім жасау бойынша кеңестер береді. Жалпы мүгедектігі бар азаматтарға әлеуметтік қызмет көрсету – олардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға және қоғамға толыққанды кірігуіне мүмкіндік беру мақсатында көрсетілетін кешенді шаралар жиынтығы. Бұл қызметтер ерекше қажеттіліктері бар адамдардың өмір сүру сапасын арттыруға, олардың денсаулығын сақтауға, әлеуметтік жағдайын жақсартуға және қоғамда өзін еркін сезінуіне бағытталған. Әлеуметтік қызмет көрсету мүгедектігі бар азаматтарға тек физикалық көмек қана емес, сонымен қатар психологиялық және әлеуметтік қолдау көрсетуді де қамтиды. Үйде әлеуметтік көмек көрсету қызметі мүгедектігі бар адамдарға үйінде көмек көрсетуге бағытталған. Бұл қызметке тұрмыстық жұмыстарда көмек көрсету, азық-түлік пен дәрі-дәрмекті жеткізу, күнделікті тұрмыста қажет болатын басқа да қызметтер жатады. Әлеуметтік қызметкерлер азаматтардың қажеттіліктеріне қарай оларға физикалық көмек көрсетіп, күнделікті істерін жеңілдетеді. Мүгедектігі бар адамдарға психологиялық қолдау көрсету олардың өміріне позитивті өзгерістер әкелуге мүмкіндік береді. Психологтар мен әлеуметтік қызметкерлер оларға өзін-өзі бағалауды арттыруға, қиындықтарды жеңуге, қоғамдағы орнына қатысты сенімін нығайтуға көмектеседі. Психологиялық қолдау мүгедектігі бар азаматтардың психологиялық саулығын сақтау үшін маңызды. Медициналық-әлеуметтік қызмет көрсету мүгедектігі бар адамдардың денсаулығын сақтау және оңалтуға бағытталған шараларды қамтиды. Бұл қызметтерге реабилитация, емдеу, медициналық кеңес беру және дәрігерлердің бақылауы жатады. Медициналық-әлеуметтік қызмет көрсету арқылы мүгедектігі бар адамдардың физикалық жағдайы жақсарып, олардың әлеуметтік белсенділігі артады. Мүгедектігі бар адамдарға арналған арнайы оқу және кәсіби дайындық бағдарламалары олардың қоғамға интеграциялануына және еңбек нарығына енуіне мүмкіндік береді. Мемлекет мүгедектігі бар азаматтарға арнайы білім беру орталықтарын, кәсіби даярлық курстарын және қайта оқыту бағдарламаларын ұйымдастырып, оларды әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан қолдайды. Әлеуметтік интеграция қызметтері мүгедектігі бар азаматтардың қоғамдағы толыққанды өмірге қатысуын қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл шаралар арқылы олар мәдени, спорттық және қоғамдық іс-шараларға қатысып, жаңа достар таба алады және әлеуметтік ортада өз орнын табады. Мүгедектігі бар азаматтарды қоғамға интеграциялау олардың өзін қоғамның маңызды мүшесі ретінде сезінуіне жағдай жасайды. Әлеуметтік қызмет көрсету мүгедектігі бар азаматтарға қоғамдағы теңдік пен әділеттілікті қамтамасыз етуге бағытталған. Ол олардың денсаулығын, әлеуметтік жағдайын және психологиялық саулығын жақсартуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, әлеуметтік қызмет көрсету олардың қоғамнан оқшауланбауына, толыққанды өмір сүріп, өзін-өзі жүзеге асыруына мүмкіндік береді. Қоғамның міндеті – мүгедектігі бар азаматтарға қолдау көрсету арқылы олардың өмір сүру сапасын арттыру. Әлеуметтік қызмет көрсету арқылы мүгедектігі бар адамдардың құқықтары қорғалып, олардың қоғамда өзін-өзі еркін сезінуіне жағдай жасалады. Қазақстанда мүгедектігі бар азаматтарға арналған әлеуметтік қызмет көрсету жүйесі заңнамалық деңгейде бекітілген және бірқатар мемлекеттік бағдарламалар аясында жүзеге асырылады. Бұл бағдарламалар мүгедектігі бар азаматтарға көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігін арттыруға, олардың өмір сапасын жақсартуға және қоғамдағы әлеуметтік теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған. «Қамқорлық» сияқты мемлекеттік бағдарламалар және арнайы оңалту орталықтары мүгедектігі бар балалар мен ересектерге қажетті көмек көрсетіп, олардың денсаулығын, білімін және әлеуметтік интеграциясын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, үкіметтік емес ұйымдар да мүгедектігі бар азаматтарды қолдау бағытында көптеген жобалар мен іс-шараларды жүзеге асырады. Мүгедектігі бар азаматтарға әлеуметтік қызмет көрсету – олардың өмір сапасын арттыруға, әлеуметтік теңдікті қамтамасыз етуге және қоғамға толыққанды қатысуына жағдай жасауға бағытталған маңызды шаралардың бірі. Мемлекет пен қоғамның бірлесіп әрекет етуі арқылы ғана мүгедектігі бар азаматтардың құқықтары мен мүмкіндіктерін толық қамтамасыз етуге, олардың өмір сүру деңгейін жақсартуға қол жеткізуге болады. Әлеуметтік қызмет көрсету тек көмек қана емес, бұл мүгедектігі бар азаматтардың өзін қоғамның тең мүшесі ретінде сезінуіне жағдай жасайтын қамқорлық пен қолдау.