ШЫМКЕНТТЕ АНА МЕН БАЛА ӨЛІМІ ҮШ ЕСЕГЕ АЗАЙДЫ

Ана мен бала – кез келген қоғамның ең нәзік әрі маңызды бөлігі. Олар тек отбасының емес, тұтас ұлттың болашағының негізі болып табылады. Сондықтан ана мен баланың өмірін қорғау мәселесі әрбір елдің басымдығы болып саналады. Бұл тақырып Қазақстан қоғамында да өзектілігін ешқашан жоғалтпайды. Әрбір ана – жаңа өмірдің бастауы, ал әрбір бала – сол өмірдің жалғасы. Ананың денсаулығы мен әлеуметтік жағдайы тек жеке отбасының ғана емес, қоғамның тұтастығы мен дамуына тікелей әсер етеді. Ұлттың денсаулығы аналар мен балалардың өмір сүру сапасынан басталады. Егер қоғам аналардың денсаулығына, олардың құқықтарына, білім алуына, қауіпсіздігіне көңіл бөлсе, онда болашақ ұрпақ та дені сау, саналы және бақытты болып өседі. Қазақстан Республикасында ана мен баланы қорғау заңнамалық деңгейде бекітілген.  «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексі, «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодекс, сондай-ақ түрлі әлеуметтік бағдарламалар арқылы аналар мен балаларға көмек көрсетіледі. Ана мен баланың қауіпсіздігі мен әл-ауқатын қамтамасыз етуге арналған мемлекеттік бағдарламалардың тиімділігі қоғамның жалпы деңгейіне тікелей әсер етеді.

Ана мен бала өмірін қорғаудағы маңызды бағыттардың бірі – денсаулық сақтау саласы. Қазақстанда перинаталды орталықтар, ана мен бала денсаулығын бақылау мекемелері жұмыс істейді. Қазіргі заманғы медициналық технологиялар мен білікті мамандардың арқасында ана өлімі мен нәресте өлімі деңгейі төмендеп келеді. Бірақ бұл көрсеткіштерді одан әрі жақсарту үшін үздіксіз жұмыс жүргізу қажет. Ана мен балаға қатысты әлеуметтік қолдау жүйесі тек медициналық қызметтермен шектелмейді. Олар үшін психологиялық, экономикалық және білім беру салаларында да қолдау көрсету маңызды. Мысалы, жас аналарға жұмысқа орналасу мүмкіндігін беру, көп балалы отбасыларға материалдық көмек көрсету, балалардың сапалы білім алуына жағдай жасау – бұл ұлттың ұзақ мерзімді дамуын қамтамасыз ететін негізгі факторлар. Мемлекет тарапынан ұсынылатын демалыс, балабақша орындарына қол жетімділік, әлеуметтік жәрдемақылар – аналардың қоғамдағы рөлін күшейтудің және олардың өмір сапасын жақсартудың тиімді тетіктері. Ана мен бала өмірін қорғау тек мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті болып табылады. Жеке бизнес, үкіметтік емес ұйымдар, білім беру мекемелері және әрбір азамат осы игі іске атсалысуы қажет. Мәселен, аналарға қолайлы еңбек жағдайларын жасау, балаларды тәрбиелеуде әкелердің рөлін арттыру, отбасылық құндылықтарды насихаттау – қоғамда теңгерімді әрі қауіпсіз орта қалыптастырудың негізгі қадамдары. Ана мен бала өмірін қорғау – тек әлеуметтік қажеттілік қана емес, ол ұлт болашағын сақтау мен нығайтудың негізі. Әрбір бала – еліміздің ертеңгі азаматтары, ал әрбір ана – сол азаматтарды тәрбиелейтін тұлға. Сондықтан аналар мен балалардың денсаулығы мен құқықтарын қорғау әрбір қазақстандықтың басты міндеті болуы тиіс. Бұл ұлттың ұзақ мерзімді дамуы мен өркендеуінің кепілі екені сөзсіз. Осы орайда, шымкенттік дәрігер, медицина саласының майталманы Гүлбану Сыздықбекова 35 жыл бойы ана мен бала өмірін сақтап қалуға зор үлес қосып келеді. Оның қажырлы еңбегінің арқасында қаладағы ана мен бала өлімі соңғы жылдары 3 есеге азайды. Гүлбану Жұмағалиқызының күнделікті жұмысы 12-14 сағатқа созылады. Ол науқастардың жағдайын мұқият бақылап, бірнеше операцияға қатысып, жас аналардың дұрыс босануына көмектеседі. Жылына 8-10 мыңға жуық ана осы орталықта сәбилі болып, олардың басым көпшілігі дені сау балаларды дүниеге әкеледі. Ана мен бала өлімінің азаюына дәрігерлердің біліктілігі мен заманауи медициналық техниканың қолжетімділігі ықпал етуде. Сонымен қатар, Гүлбану Сыздықбекова түсік жасатудың алдын алу, отбасылық құндылықтарды насихаттау және ана бақытының маңыздылығын түсіндіру бойынша белсенді жұмыстар жүргізіп келеді. Жоғары кәсібилігі мен еңбегі үшін дәрігер көптеген марапаттарға ие болған. Олардың қатарында «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» төсбелгісі (2016 ж.), «Өңірдің дамуына қосқан үлесі үшін» медалі (2020 ж.) және Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған мерейтойлық медаль бар. Гүлбану Сыздықбекованың үлгі тұтар еңбегі қоғамның ана мен бала денсаулығына деген жауапкершілігін арттырып, медицина саласындағы жаңа жетістіктерге жол ашуда. Шымкент қаласы – Қазақстанның оңтүстігіндегі қарқынды дамып келе жатқан қалалардың бірі. Халқының саны үш миллионнан асатын бұл қала елдің үшінші мегаполисі ретінде танымал. Соңғы жылдары Шымкентте медицина саласын дамытуға ерекше назар аударылуда, өйткені денсаулық сақтау жүйесінің сапасы халықтың өмір сүру деңгейін арттырудың негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Шымкент қаласындағы медицина саласы айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Қаланың өсіп келе жатқан халық санына байланысты денсаулық сақтау мекемелерінің саны мен сапасы үнемі артып келеді. Бүгінгі таңда қалада мемлекеттік және жеке меншік ауруханалар, емханалар, зертханалар мен диагностика орталықтары қызмет етеді. Басты жетістіктердің бірі – медициналық мекемелердің материалдық-техникалық базасын жаңарту. Соңғы жылдары Шымкентте жаңа заманауи жабдықтармен қамтамасыз етілген ауруханалар мен емханалар ашылды. Мысалы, қалада магниттік-резонанстық томография (МРТ), компьютерлік томография (КТ) және басқа да жоғары технологиялық диагностика әдістерін қолдануға мүмкіндік беретін жабдықтар орнатылды. Қазақстанның денсаулық сақтау жүйесін реформалау аясында Шымкентте бірнеше мемлекеттік бағдарлама жүзеге асырылуда. Олардың арасында «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасы ерекше орын алады. Бұл бағдарлама аясында алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету сапасын арттыру, халықты медициналық сақтандырумен қамту және медициналық мекемелерді цифрландыру көзделген. Цифрландыру саласындағы жетістіктер баршылық. Электрондық медициналық карталар енгізілді, бұл пациенттердің медициналық тарихын тиімді бақылауға мүмкіндік береді. Қашықтан консультациялар мен телемедицина қызметтері дамып келеді, бұл әсіресе шалғай аудандардағы халық үшін маңызды. Шымкент қаласында медицинаның дамуына жеке сектордың қосқан үлесі де айтарлықтай. Қалада бірқатар жеке меншік клиникалар мен емханалар ашылды. Олар жоғары сапалы қызмет көрсетуге бағытталған және жиі инновациялық технологияларды қолданады. Жеке сектордың дамуы мемлекеттік медициналық мекемелерге түсетін жүктемені азайтуға көмектеседі және халыққа медициналық қызмет көрсету сапасын арттырады. Денсаулық сақтау жүйесін дамытудың маңызды аспектілерінің бірі – медицина қызметкерлерінің кәсіби деңгейін арттыру. Шымкентте медициналық кадрларды даярлау мен олардың біліктілігін жетілдіруге үлкен көңіл бөлінуде. Қалада медициналық колледждер мен университеттер бар, олар заманауи білім беру бағдарламаларын ұсынады. Сонымен қатар, шетелдік клиникалармен серіктестік орнату арқылы жергілікті мамандардың тәжірибе алмасуы ұйымдастырылады. Шымкент қаласында халықтың денсаулығын нығайту мақсатында қоғамдық денсаулық сақтау шаралары жүзеге асырылуда. Олардың қатарында қалалық денсаулық сақтау басқармасы балалар мен ересектерді түрлі инфекцияларға қарсы вакцинациялау жұмыстарын белсенді жүргізуде. Арнайы акциялар, семинарлар мен тренингтер арқылы халық арасында спортпен айналысу, дұрыс тамақтану және зиянды әдеттерден бас тарту маңыздылығы түсіндірілуде. Ерте диагностика арқылы аурулардың алдын алу жұмыстары қолға алынуда. Медициналық инфрақұрылымды дамыту – Шымкент қаласындағы медицинаны жақсартудың негізгі бағыттарының бірі. Соңғы жылдары қалада бірнеше жаңа ауруханалар, диагностикалық орталықтар мен емханалар салынды. Мысалы, жедел жәрдем қызметінің жаңа орталығы ашылды, бұл тұрғындарға шұғыл медициналық көмек көрсетуді жеделдетуге мүмкіндік береді. Балалар ауруханаларының саны мен сапасы артты, бұл жас ұрпақтың денсаулығын жақсартуға ықпал етеді. Шымкент қаласындағы медицинаны дамыту бойынша алдағы уақытта мынадай жоспарлар бар. Жасанды интеллект пен робототехниканы медициналық тәжірибеге енгізу жоспарлануда. Қала экологиясын жақсартуға бағытталған шаралар денсаулық сақтау саласында да көрініс табуы мүмкін. Медициналық қызмет көрсету сапасын халықаралық стандарттарға сай келтіру үшін тиісті шаралар қабылданады. Шымкент қаласындағы медицинаны дамыту шаралары тұрғындардың денсаулығын жақсартуға, өмір сүру сапасын арттыруға және жалпы қаланың әлеуметтік-экономикалық жағдайын нығайтуға бағытталған. Мемлекеттік бағдарламалар, жеке сектордың белсенділігі, медициналық инфрақұрылымның дамуы мен мамандардың кәсіби деңгейін арттыру сынды бастамалар арқасында Шымкент қаласы Қазақстандағы ең заманауи медициналық орталықтардың біріне айналуда. Айта кетейік, соңғы жылдары Шымкент қаласының денсаулық сақтау саласы үлкен өзгерістерді бастан кешіріп, айтарлықтай дамыды. Қалада жаңа ауруханалар мен емханалар салынып, медициналық қызметтердің сапасы артты, ал медицина қызметкерлерінің біліктілігін арттыру үшін түрлі шаралар қолға алынды. Шымкент қаласында медициналық инфрақұрылымды дамытуға ерекше көңіл бөлініп жатыр. Қалада бірнеше жаңа заманауи ауруханалар мен емханалар салынды, ал ескілері жаңғыртылып, күрделі жөндеуден өтті. Осылайша, Шымкент тұрғындары сапалы медициналық көмекке қол жеткізу мүмкіндігіне ие болды. Қаланың ең ірі ауруханаларының бірі болып табылатын Орталық қалалық аурухана мен балаларға арналған көпсалалы аурухана заманауи медициналық жабдықтармен қамтамасыз етіліп, науқастарға жоғары сапалы медициналық қызмет көрсету деңгейін арттырды. Бұл денсаулық сақтау саласындағы өңірлік медициналық қызметтерге деген сұранысты қанағаттандыруға және сапалы көмек көрсетуге мүмкіндік береді. Шымкент қаласының денсаулық сақтау жүйесінде маңызды мәселенің бірі — медициналық қызметтердің барлық тұрғындарға қолжетімді болуы. Осыған байланысты мемлекеттік және жекеменшік медициналық мекемелер арасында серіктестік орнату арқылы медициналық көмек көрсету сапасы мен қолжетімділігі жақсартылып келеді. Қалалық емханалар мен ауруханалар жаңа заманауи медициналық жабдықтармен қамтамасыз етіліп, цифрлық медициналық қызметтерді енгізу арқылы кезек мәселесі азайтылды. Қазіргі таңда тұрғындар үйден шықпай-ақ дәрігерге жазылу немесе емдеу нәтижелерін тексеру сияқты қызметтерді онлайн түрде алу мүмкіндігіне ие. Цифрландыру Шымкент қаласының медицина саласында айтарлықтай маңызды рөл атқаруда. Электрондық денсаулық сақтау карталары, дәрігерлер мен науқастар арасындағы онлайн байланыс жүйелері, телемедицина қызметтері қала тұрғындары үшін медициналық көмекке қол жеткізуді жеңілдетті. Шымкент қаласында медициналық кадрларды даярлау және олардың біліктілігін арттыру мәселесіне ерекше назар аударылуда. Медициналық қызметкерлерді халықаралық деңгейде даярлау, оларды кәсіби оқыту бағдарламаларына қатыстыру, шеберлік сабақтарын ұйымдастыру арқылы дәрігерлердің кәсіби деңгейі жоғарылай түсуде. Қаладағы медициналық университеттер мен колледждер жергілікті кадрларды даярлап, олардың мамандыққа деген қызығушылығын арттыруға, сапалы білім алуға мүмкіндік беріп отыр. Сонымен қатар, тәжірибелі шетелдік дәрігерлерді шақыру арқылы жергілікті дәрігерлердің біліктілігін арттыру да қолға алынған. Шымкент қаласында медициналық технологияларды енгізу жұмыстары белсенді түрде жүзеге асырылуда. Қазіргі таңда көптеген емдеу мекемелері заманауи диагностика құралдарымен, ультрадыбыстық зерттеу жабдықтарымен, лазерлік терапия құралдарымен жабдықталған. Бұл науқастарға нақты диагноз қоюға және тиісті емдеу әдісін белгілеуге көмектеседі. Сонымен қатар, Шымкентте медициналық зерттеулер мен инновацияларды дамытуға да көңіл бөлінуде. Медициналық ғылыми-зерттеу орталықтары қала тұрғындарының денсаулығын жақсарту мақсатында түрлі зерттеулер жүргізіп, жаңа әдістер мен дәрілерді сынақтан өткізуде. Бұл орталықтар медициналық қызмет көрсету сапасын арттырып, ғылыми негізделген емдеу тәсілдерін қолдануды қамтамасыз етеді. Шымкент қаласының денсаулық сақтау саласындағы маңызды бағыттардың бірі — халық арасында алдын алу шараларын өткізу және денсаулықты сақтау мәдениетін қалыптастыру. Қала әкімдігі мен денсаулық сақтау басқармасы түрлі скринингтік тексерулер, вакцинация науқандары, және халықты ақпараттандыру шараларын ұйымдастырып тұрады. Мұндай шаралар ауруларды ерте кезеңде анықтап, олардың асқынуына жол бермеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, салауатты өмір салтын насихаттау жұмыстары да жүргізілуде. Тұрғындар арасында дұрыс тамақтану, спортпен шұғылдану, зиянды әдеттерден арылу сияқты салауатты өмір сүрудің негізгі қағидалары түсіндіріліп, олардың өмір сапасын арттыру мақсатында түрлі семинарлар мен тренингтер ұйымдастырылып жатыр. Шымкент қаласының медицина саласында мемлекеттік және жеке секторлар арасындағы серіктестік үлкен рөл атқарады. Жеке клиникалар мен мемлекеттік ауруханалар арасында медициналық қызмет көрсету саласында өзара ынтымақтастық орнату арқылы қала тұрғындарына жоғары сапалы медициналық қызмет көрсету деңгейі артты. Жеке сектор мемлекеттік ауруханаларға жаңа технологиялар мен тәжірибе енгізуге, олардың жабдықталуын жақсартуға көмектеседі. Сонымен қатар, мемлекеттік және жеке клиникалар арасында бәсекелестік денсаулық сақтау саласындағы қызметтердің сапасын арттыруға ықпал етеді.