ИНВЕСТОРМЕН КЕЛІССӨЗ ЖҮРГІЗІЛДІ
Соңғы жылдары Түркістан облысы инвестиция тарту және жаңа өндіріс орындарын ашу бағытында республика көлемінде алдыңғы қатардан көрініп келеді. Облыс басшысы Нұралхан Көшеровтің тапсырмасымен бұл салада жүйелі жұмыстар жүргізіліп, өңірге шетелдік инвесторлар тартылуда. Әсіресе, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және экспорттық әлеуетті арттыруға бағытталған жобалар ерекше маңызға ие.
Осы орайда облыс әкімінің орынбасары Талғат Қозбековтің «Мақтарал Xing Feng» компаниясы өкілдерімен кездесуі – аймақтың халықаралық әріптестікке ашықтығын көрсетеді. Кездесуде Түркістан облысы мен Қытай Халық Республикасы арасында инвестиция тарту, тәжірибе алмасу және өзара тиімді ынтымақтастықты дамыту мәселелері талқыланды. Бұл – Қазақстан мен Қытай арасындағы экономикалық байланыстардың аймақтық деңгейде де жаңа қарқын алып келе жатқанын айғақтайды. Әкім орынбасары инвесторларға Түркістан облысында жасалған мүмкіндіктерді таныстырып, арнайы экономикалық аймақтар, өнеркәсіптік аймақтар және инфрақұрылымдық қолдау шаралары туралы ақпарат берді. Соңғы жылдары өңірде шетелдік капитал үшін қолайлы жағдай қалыптастыруға басымдық беріліп отыр. Жер телімдерін бөлу, инженерлік инфрақұрылым тарту, салықтық және кедендік жеңілдіктер ұсыну – мұның бәрі шетелдік бизнес өкілдері үшін тиімді орта қалыптастырады. Қытайлық инвесторлар өз кезегінде «Орталық Азия» халықаралық өнеркәсіптік кооперация орталығы аумағында өсімдік майы және мақта өңдеу зауытын салу жоспарын жеткізді. Жобаның құны 5,8 млрд теңгені құрап отыр. Бұл – ауыл шаруашылығы саласына құйылатын ірі инвестициялардың бірі болмақ. Зауыт толық қуатында іске қосылғанда 150 жаңа жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Бұл жобаның өңір үшін маңызы бірнеше бағыттан көрінеді. Біріншіден, Түркістан облысы – Қазақстандағы мақта өсірудің негізгі орталығы. Бірақ шикізатты сыртқа шығару басым болғандықтан, қосымша құн көбіне басқа аймақтарда немесе шетелде қалып қояды. Жаңа зауыт мақта өнімдерін өңдеуді жергілікті жерде қамтамасыз етіп, дайын өнім шығарады. Бұл өз кезегінде өңір экономикасының тиімділігін арттырады. Екіншіден, өсімдік майын өндіру жобасы да ауыл шаруашылығындағы жаңа мүмкіндіктерді ашады. Қазақстанда майлы дақылдарды өсіру көлемі жылдан жылға артып келеді, алайда өңдеу қуаттары жеткіліксіз. Түркістан облысында мұндай өндіріс орнының ашылуы импортты алмастыруға, ішкі нарықты қамтамасыз етуге және экспорттық бағыттарды кеңейтуге жол ашады. Үшіншіден, жаңа зауыттың іске қосылуы әлеуметтік тұрғыдан да оң әсер береді. 150 тұрақты жұмыс орнының ашылуы – жергілікті халық үшін табыс көзі ғана емес, ауылдық жерлердегі әлеуметтік тұрақтылықтың нығаюына ықпал етеді. Жаңадан жұмысқа орналасатын қызметкерлер үшін кәсіби даярлық пен тәжірибе алмасу мүмкіндігі де қарастырылмақ. Бұл жобаның тағы бір артықшылығы – халықаралық ынтымақтастықтың нығаюы. Қытайлық компаниялардың қатысуы тек инвестициямен ғана шектелмей, жаңа технологиялар мен заманауи өндіріс тәсілдерінің келуіне жол ашады. Сонымен қатар, Қазақстан мен Қытай арасындағы сауда-экономикалық байланыстарды аймақтық деңгейде дамытуға қосымша серпін береді.
Алайда, жобаны іске асыру барысында назар аударуды қажет ететін мәселелер де бар. Біріншіден, экологиялық талаптарды сақтау – басты шарт. Мақта мен май өңдеу зауыттары су мен энергияны көп қажет ететін өндірістер санатына жатады. Сондықтан өндірістің қоршаған ортаға зиянсыз жұмыс істеуін қадағалау маңызды. Екіншіден, өнімнің өткізу нарығын алдын ала айқындау қажет. Ішкі сұраныс шектеулі болған жағдайда, экспорттық арналарды кеңейту міндеті туындайды. Үшіншіден, жергілікті тұрғындарды оқытып, өндірістік процестерге бейімдеу – жобаның табысты жүзеге асуының кепілі. Қорытындылай келгенде, «Мақтарал Xing Feng» компаниясының Түркістан облысына жоспарлап отырған инвестициялық жобасы – өңір экономикасына тың серпін беретін бастама. Ол ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу арқылы қосымша құн қалыптастырады, жаңа жұмыс орындарын ашады, әлеуметтік тұрақтылықты нығайтады және Қазақстан мен Қытай арасындағы экономикалық әріптестікті жаңа деңгейге көтереді. Түркістан облысының шетелдік инвесторлар үшін тартымды аймаққа айналуы – өңір басшылығы жүргізіп отырған жүйелі саясаттың нәтижесі. Алдағы уақытта мұндай жобалардың көбеюі облыстың ғана емес, тұтас еліміздің экономикалық қуатын арттыруға үлес қосары сөзсіз.
