«TURAN» АРНАЙЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ АЙМАҒЫ ЖАҢА ЖОБАЛАРҒА СЕРПІН БЕРЕДІ
Қазақстан экономикасының тұрақты дамуы үшін инвестиция тарту мен өндірістік әлеуетті арттырудың маңызы зор. Бұл тұрғыда Түркістан облысы соңғы жылдары айрықша белсенділік танытып келеді. Өңірде жаңа өндіріс орындарын ашу, экономиканы әртараптандыру және халықты жұмыспен қамту бағытында кешенді шаралар жүзеге асуда. Солардың ішінде «TURAN» арнайы экономикалық аймағы (АЭА) – ең маңызды бастамалардың бірі.
Жақында Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров төрағалығымен өткен мәжілісте АЭА жұмысы жан-жақты талқыланды. Жиында аймақтың мүмкіндіктерін толық пайдалану, инфрақұрылымды дамыту, инвесторларға қолайлы жағдай жасау және мерзімінде жүзеге аспаған жобаларды қайта қарау мәселелері көтерілді. Әкімнің айтуынша, жер алып, бірақ жұмыс бастамаған кәсіпкерлерден жерді қайтарып алу және айыппұл салу шаралары қарастырылуы тиіс. Бұл – жобалардың уақытылы орындалуын қамтамасыз ететін нақты қадам. Өнеркәсіп және индустриалды-инновациялық даму басқармасының мәліметінше, 2019–2025 жылдар аралығында «TURAN» АЭА-ның инвестициялық портфелі жалпы құны 751,6 млрд теңгені құрайтын 221 жобадан тұрды. Оның ішінде 253,9 млрд теңгенің 39 жобасы жүзеге асырылып, 1353 тұрақты жұмыс орны ашылды. Бұдан бөлек, 464,6 млрд теңгені құрайтын 137 жоба қазір іске асу үстінде. Ал туризм, сауда және қызмет көрсету саласына бағытталған 45 жоба (34,1 млрд теңге) аяқталып, аймақта қонақүйлер, туристік кешендер, ойын-сауық орталықтары халыққа қызмет көрсетуде. АЭА аумағында болашақта да ауқымды нәтижелер күтілуде. Қатысушы ретінде тіркелген жобалардың құрылыс кезеңінде 11 236 уақытша жұмыс орны құрылмақ. Ал осы жылдың соңына дейін 46,5 млрд теңге көлеміндегі 20 жобаны іске қосып, 1360 тұрақты жаңа жұмыс орнын ашу жоспарланып отыр. Сонымен қатар, жалпы құны 104 млрд теңгені құрайтын қосымша 11 әлеуетті жоба қарастырылып жатыр. Инфрақұрылым мәселесі де назардан тыс қалған жоқ. Арнайы экономикалық аймақты газбен, сумен, кәріз жүйелерімен қамтамасыз ету, абаттандыру мен қоршау жұмыстарын жүргізу бағытында тиісті шаралар қабылдануда. Инвесторлар үшін қолайлы жағдай қалыптастыру мақсатында аймақтың инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылымы кезең-кезеңімен жетілдірілуде.
«TURAN» АЭА-да іске қосылған және жоспарланып отырған ірі өндіріс орындары да аймақтың экономикалық келбетін түбегейлі өзгертуде. Мәселен, «BASPOLYMER» ЖШС полимерлі құбырлар мен пластмасса бұйымдарын шығарса, «QazEcoPack» ЖШС полиэтилен шикізатынан орау материалдарын өндіруді жолға қойды. Сондай-ақ «PSI Mineral Technologies» тау-кен металлургия кешені үшін ауыр техника өндірісін қолға алса, «АЛТЫН ДАЛА МАҚТА» ЖШС ПВХ құбырларын шығаратын зауытты іске қосты. Осы қатарда жарықтандыру құрылғыларына арналған сэндвич-панельдер өндіретін «KZ_Unicol», полиэтилен пакеттерін шығаратын «ER-QAN GROUP» және ауыл шаруашылығы техникасын құрастыратын «Silk Way International» кәсіпорындары бар. Ал «Kazakhstan Lihua» толық циклді тоқыма өнімдерін өндіруге бағытталған болса, «Qaz Natural Laminat» ағаш, тығын және тоқыма материалдарын шығаруды көздеуде. Бұл өндірістер тек аймақтың ғана емес, тұтас елдің өнеркәсіптік әлеуетін арттыруға ықпал етпек. Маңыздысы – осы жобалардың барлығы жаңа жұмыс орындарын ашып қана қоймай, өңірдің экономикалық тұрақтылығына серпін беруде. Жыл басынан бергі қысқа мерзімді экономикалық индикатор бойынша Түркістан облысы республикада бірінші орынға шығып, 6 айдың қорытындысында 118%-дық өсімге қол жеткізді. Бұл – инвестициялық саясат пен өндірісті дамыту шараларының нақты жемісі. Дегенмен, сарапшылардың пікірінше, АЭА әлеуетін толық пайдалану үшін бірнеше мәселе назарда болуы тиіс. Ең алдымен, жобаға кірген кәсіпорындардың жұмысын қатаң бақылап, келісімшарт талаптарының орындалуын қамтамасыз ету қажет. Екіншіден, инфрақұрылымдық жобалардың уақытылы аяқталуы инвесторлардың сенімін арттырады. Үшіншіден, өндірілген өнімді өткізу нарықтарын кеңейту, әсіресе экспортқа бағдарлау – аймақ экономикасының тұрақтылығына кепіл.
Қорытындылай келгенде, «TURAN» арнайы экономикалық аймағы Түркістан облысының дамуындағы негізгі локомотивтердің біріне айналып отыр. Мұндағы инвестициялық жобалар мен өндіріс орындары аймақты индустрияландырудың жаңа кезеңіне шығаруға қабілетті. Егер белгіленген жоспарлар жүйелі орындалса, Түркістан облысы алдағы жылдары еліміздің ғана емес, Орталық Азиядағы ірі өндірістік орталықтардың біріне айналуы мүмкін.
