«ТОЛЫҚ АДАМ» ІЛІМІ – «АДАЛ АЗАМАТ» ТӘРБИЕСІНІҢ ӨЗЕГІ
Шымкент қаласы білім басқармасына қарасты №126 «Айнатас» негізгі орта мектебінде 2025 жылдың 13 қазан күні ерекше рухани мәнге ие іс-шара өтті. Қазақ халқының ұлы ақыны, ойшылы, ағартушы Абай Құнанбаевтың туғанына 180 жыл толуына арналған бұл тәрбие сағаты «Адал азамат» біртұтас тәрбие бағдарламасы аясында ұйымдастырылды. 7 «А» сыныбында өткен бұл сабақтың мақсаты – жас ұрпаққа Абайдың мәңгілік мұрасын таныту, оның идеяларын қазіргі заман жастарының санасына сіңіру және ұлттық рухты, әділдік пен адалдықты дәріптеу болды.
Абай Құнанбаевтың тұлғасы – қазақ халқының рухани темірқазығы. Ол өз заманында білім мен еңбектің, адамгершілік пен әділдіктің маңызын терең түсіндіріп, ұлттың болашағын рухани кемелденумен байланыстырған. «Адал азамат» бағдарламасы дәл осы бағытты ұстанады: ол жас буынды адалдыққа, жауапкершілікке және ұлттық құндылықтарға құрметпен қарауға тәрбиелеуді көздейді. Сондықтан Абайдың өмірі мен еңбегін зерделеу – бағдарламаның басты идеясымен тікелей ұштасып жатыр. Сабақ барысында мұғалім Абайдың өмірбаяны мен шығармашылығына тоқталып, оның еңбектеріндегі адамгершілік, әділдік және білімге ұмтылу қағидаттарын талқылады. Оқушылар ұлы ақынның «Ғылым таппай мақтанба», «Интернатта оқып жүр», «Қара сөздерінен» үзінділер оқып, өз ойларын ортаға салды. Әрбір бала Абайдың сөзі арқылы адалдықтың, еңбектің және әділдіктің өмірдегі орнын түсінуге тырысты. Абайдың «толық адам» іліміне де ерекше мән берілді. Бұл тұжырым – «Адал азамат» бағдарламасының өзегімен үндес. «Толық адам» болу дегеніміз – өзіне және қоғамға адал болу, еңбекқорлық пен мейірімділікке ұмтылу, білім мен парасатты жоғары қою. Мұндай тұлға елдің дамуына үлес қосып, айналасына өнеге бола алады. Сабақта оқушылар «толық адам» ұғымын өз түсініктері бойынша сипаттап, қазіргі қоғамда осы қасиеттердің маңызын талқылады.
Тәрбие сағаты тек Абайдың өмірін танытумен шектелмей, оның мұрасының бүгінгі күнмен байланысын да ашып көрсетті. Мұғалімдер ақынның шығармалары қазіргі жастардың өмірлік ұстанымдарын қалыптастыруда үлкен рөл атқаратынын атап өтті. Мысалы, Абайдың «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген өсиеті – қазіргі жастарды еңбекқорлыққа, ал «Адам бол!» қағидаты – жеке тұлғалық жауапкершілік пен ізгілікке үндейді. Іс-шараның тәрбиелік әсері ерекше болды. Оқушылар өз бойларында отансүйгіштік пен рухани тазалық сезімін қалыптастырып, Абайдың ұстанымдарын өмірде қолдануға ниет білдірді. Адалдық пен әділдікті ұстану, білімге ұмтылу, мейірім мен кішіпейілдікті сақтау – бұлар әр оқушының азаматтық тұлғасын айқындайтын басты қасиеттер екені түсіндірілді. Абай Құнанбаевтың 180 жылдығына арналған бұл тәрбие сағаты – ұлттық рухани мұраны жаңғыртудың және жас ұрпақтың дүниетанымын қалыптастырудың айқын үлгісі. Мұндай іс-шаралар арқылы мектеп оқушылары тек білім алып қана қоймай, адамгершілік құндылықтарды бойына сіңіреді. Бұл – «Адал азамат» біртұтас тәрбие бағдарламасының нақты жүзеге асуының көрінісі.
