ТҮРКІСТАН: ЖЫЛ БАСЫНАН БЕРІ 116 АДАМДЫ КЕНЕ ШАҚТЫ
Елімізде Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының (КҚГҚ) табиғи ошақтары Жамбыл, Қызылорда, Түкістан облыстарында және Шымкент қаласында орналасқан. Қазақстанда «көкала» деген атпен 1948 жылдан бері белгілі Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының анықталуы (КҚГҚ) табиғи сипаттағы төтенше жағдай енгізуге негіз болатын жәйт ретінде екшелген. Сондықтан да осы өңірлерде аталған індетті алдын алу, онымен күрес жұмыстары күн тәртібінен түспейді. Ауруды алдын алу шаралары Түркістан қаласында да өзекті мәселелердің бірі болып табылады.
Жыл басынан бері Түркістан қаласында 116 адамды кене шаққан. Бірақ Конго-Қырым геморрагиялық қызбасы індетінің расталуы тіркелген жоқ,-деп хабарлайды uakit.kz Түркістан қалалық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасына сілтеме жасап.
Өз кезегінде қалалық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы кене шаққан адамдардың бәрі екі апта дәрігерлердің қатаң бақылауында болғанын алға тартады.
Конго-Қырым геморрагиялық қызбасы – ауыр интоксикациямен, айқын геморрагиялық синдроммен сипатталатын және иксодты кенелердің шағуы арқылы берілетін табиғи-ошақты трансмиссивті ауру. Латын тілінен аударғанда «геморрагия» қансырау деген мағынаны білдіреді. Аурудың қоздырғышы – арбовирус. Ол төмен температураға төзімді, бірақ қайнатқан кезде тез өледі.
Инфекцияның негізгі көзі – иксодты кенелер, олар вирусты трансмиссивті жолмен таратады және вирустың сақтаушылары мен аурудың тасымалдаушылары болып табылады. Вирустың уақытша резервуары (сақталатын орны) – бұл ауылшаруашылық жануарлары (ірі мүйізді мал, қой, ешкі), табиғи биотопта – қояндар, кірпілер, құстар.
Адам ауруды зақымдалған кенелер шаққан, малды қырыққанда және оларды кенелерден қолмен тазартқан кезде кенелердің ішіндегісінің дененің ашық бөліктеріне түсуі нәтижесінде, науқастарды күткенде және оларға медициналық көмек көрсеткенде жұқтырады. Зертханалық жағдайда Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының қоздырғышымен жұмыс жасағанда тамшылы-респираторлық жолмен жұқтыруы мүмкін.
Аурудың жасырын кезеңі 2 күннен 14 күнге дейін созылады. Аурудың басталуы жедел, кейде кенеттен болады. Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының негізгі белгілеріне теріге қан құйылу, қызыл иек, мұрын, құлақ, жатыр, асқазан-ішек қан кетулері тән және дер кезінде медициналық көмекке жүгінбеген жағдайда науқастың өміріне қауіп төндіреді.
Қазіргі уақытта Конго-Қырым геморрагиялық қызбасына қарсы сенімді және тиімді вакцина жоқ.
Әрбір адам өзін кене шағудан қорғау үшін келесі ережелерді сақтауы, атап айтқанда:
– кенелердің киім ішіне, терінің ашық жерлеріне ену мүмкіндігін азайтатындай киіну;
– жабысқан кенелерді анықтау үшін өзіне және бір-біріне жиі (әрбір 10-15 минут сайын) бақылау жүргізу;
– тікелей шөпке отырмау және жатпау;
– табиғат аясынан оралғаннан кейін киімді және денені толықтай қарап шығу;
– кенелер болуы мүмкін екенін ескере отырып, тұрғын жай және өндірістік бөлмелерге жаңадан жұлынған гүлдерді және сырт киімдерді кіргізбеу;
– үй жануарларынан кенелерді жинаған кезде қолғап кию;
– кенелерді жасқандыратын арнайы дәрі-дәрмектерді пайдалану;
– денеден кенені байқаған кезде, дереу емдеу мекемесіне жүгіну;
– кенені алып тастағаннан кейін 14 күн ішінде өз денсаулығын жіті бақылып, нашар сезінген жағдайда дәрігерге қаралу қажет.
Осы қарапайым ережелерді орындай отырып, Конго-Қырым геморрагиялық қызбасын жұқтыру қауіпсіздігін қамтамасыз етуге болатынын есіңізде ұстаңыз.
