ЕСІРТКІМЕН КҮРЕС ЖОЛЫ ТӘРБИЕДЕН БАСТАЛАДЫ

Есірткі мәселесі бүгінгі қоғамдағы ең өзекті және қауіпті мәселелердің бірі болып табылады. Әсіресе, өскелең ұрпақ – жастар – есірткіге бейім болып, осы қауіпті жолға түсуге жиі ұшырайды. Бұл проблема тек жеке адамның ғана емес, тұтас қоғамның мәселесіне айналды. Есірткі өскелең ұрпақты физикалық, психологиялық және әлеуметтік тұрғыдан жойып жіберуі мүмкін. Сондықтан жастарды есірткіден қорғау – бұл мемлекет пен қоғамның ең басты міндеттерінің бірі. Осы мақалада есірткінің жастарға тигізетін зияны, оның себептері мен салдары және алдын алу шаралары туралы толығырақ қарастырылады. Есірткілер жастардың физикалық, психологиялық және әлеуметтік денсаулығына зиян келтіреді. Оның теріс салдары жас буынның болашағында ұзақ уақыт бойы байқалып, олардың өмір сүру сапасына үлкен зиян тигізуі мүмкін. Есірткілер адамның физикалық денсаулығына зор зиян келтіреді. Ол адамның иммундық жүйесін әлсіретеді, ішкі органдарға (жүрек, бауыр, бүйрек) зақым келтіреді. Сонымен қатар, есірткілер жұқпалы аурулардың таралуына себепші болуы мүмкін, әсіресе ине арқылы есірткі қолдану кезінде ВИЧ және гепатит сияқты қауіпті аурулардың жұғуы жиі кездеседі.

Есірткілер адамның психикалық жағдайына да кері әсер етеді. Ол депрессия, мазасыздық, галлюцинация және басқа да психикалық бұзылыстардың пайда болуына алып келуі мүмкін. Есірткілерді ұзақ қолдану нәтижесінде психикалық тұрақсыздық, тәуелділік, тіпті психозға дейін жеткізуі ықтимал. Есірткілер әлеуметтік қатынастарды бұзады. Есірткі қолданатын жастар жиі мектептегі немесе университеттегі сабақтарын тастап кетеді, бұл олардың білім алу мүмкіндігін шектейді. Есірткіге тәуелді адамдар жиі жұмыссыздыққа ұшырап, қылмыс әлемімен байланыс орнатады. Мұның барлығы олардың қоғамнан оқшаулануына, өзін төмен бағалауға және теріс мінез-құлықтың қалыптасуына әкеледі. Есірткімен күрес тек құқық қорғау органдарының жұмысы ғана емес, ол қоғамның әрбір мүшесінің міндеті. Бұл күрес кешенді болуы қажет және қоғамның барлық деңгейлерін қамтуы тиіс. Есірткі мәселесінің алдын алудың ең тиімді жолы – жастарды осы мәселеге байланысты хабардар ету. Мектептерде, колледждерде және университеттерде есірткінің зияны туралы дәрістер, семинарлар өткізу керек. Жастарды есірткінің денсаулыққа, болашаққа тигізетін зияны туралы ақпараттандыру – оларды осы қауіпті жолдан сақтап қалуға көмектеседі. Бұл тұрғыдан келгенде, оқу жылы ішінде Шымкент қаласының полицейлері мүдделі мемлекеттік орган өкілдерімен бірлесіп «Парасат» колледжінің студенттерімен кезекті кездесуін өткізді. Мұндай кездесудің басты мақсаты – нашақорлықтың және есірткі қылмысының алдын алу, салауатты өмір салтын ұстанып, жастарды сақтыққа шақыру болып табылады. Тәрбиелік мәні бар кездесуде мамандар студенттерге есірткінің зияны, оның адамға алып келер зардабы жайлы баяндап, есірткі қылмысын жасағандарға қатысты қолданылатын жаза түрлеріне де тоқталды. Есірткіге құмарту өз өміріне ғана емес, қоғамға зияны тиетінін айтып, жастарға тура жол сілтеді. Сондай-ақ өздерінің білімдері және тәжірибелерімен бөлісіп, өз жұмыстары туралы, өздерін және жақындарын қорғау үшін заңды білу қаншалықты маңызды екендігін айтты. Кездесу соңында студенттер спикерлерге өздерін толғандырып жүрген сауалдарын қойып, тиісті жауаптар алды. Отбасы – бұл баланың алғашқы тәрбиесінің негізі, сондықтан ата-аналардың рөлі өте маңызды. Ата-аналар балаларына махаббат пен қамқорлық көрсетіп, олардың проблемаларын тыңдап, оларға қолдау көрсетуі керек. Отбасындағы сенімді қарым-қатынас баланың есірткіден алшақ болуына септігін тигізеді. Қоғамдық ұйымдар, үкіметтік емес ұйымдар және еріктілер есірткіге қарсы күресте маңызды рөл атқарады. Олар жастар арасында ақпараттық науқандар ұйымдастырып, есірткіге қарсы акциялар өткізеді. Сонымен қатар, есірткіге тәуелділерге көмек көрсетіп, олардың қоғамға қайта оралуына ықпал етеді. Жастардың бос уақытын пайдалы өткізу – есірткіден алшақ болудың ең тиімді жолдарының бірі. Спорт секциялары, мәдени және шығармашылық үйірмелер жастарға пайдалы қызығушылықтарды табуға көмектеседі. Жастардың спортпен, өнермен айналысуы оларды есірткіден алшақ ұстауға және өмірлерін мағыналы өткізуге ықпал етеді. Мектептер – есірткіге қарсы алдын алу жұмыстарын жүргізудің ең тиімді орындарының бірі. Мектептерде балаларға есірткі мәселесінің қауіптілігі туралы айту, оларға дұрыс құндылықтарды қалыптастыру өте маңызды. Бұл үшін мектеп бағдарламасына арнайы есірткіге қарсы тәрбиелеу сабақтарын енгізу керек. Жастардың өздері де есірткіге қарсы күресте маңызды рөл атқара алады. Олар өздерінің денсаулығын қорғап, есірткіден алшақ болу керек. Сонымен қатар, жастар өздерінің құрдастарына, достарына есірткінің зияны туралы айту, оларды қолдау көрсету арқылы есірткіге қарсы күреске үлес қоса алады. Жастардың есірткіге қарсы мәдениетін қалыптастыру – бұл қоғамдағы қауіпсіздікті күшейтудің маңызды қадамы. Есірткіге қарсы күресте тек мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдар ғана емес, сонымен қатар қарапайым азаматтардың да атсалысуы маңызды. Әрбір азамат өз деңгейінде есірткіге қарсы күреске үлес қосуы тиіс. Қоғамдық қолдау мен ынтымақтастық есірткіге қарсы күрестің тиімділігін арттырады. Қоғамның барлық мүшелері есірткіге қарсы тұрып, жастардың болашағын қорғауға атсалысуы керек. Есірткі мәселесі – бұл бүкіл қоғамның мәселесі. Есірткі өскелең ұрпақты құрдымға тартып, олардың болашағына үлкен қауіп төндіреді. Сондықтан есірткіге қарсы күрес тек мемлекеттік деңгейде емес, барлық қоғам мүшелерінің бірлескен әрекеті арқылы жүзеге асырылуы тиіс. Жастарды есірткіден қорғау үшін оларға дұрыс тәрбие беру, білім беру мекемелерінде алдын алу жұмыстарын жүргізу, отбасыдағы қолдау мен махаббатты күшейту қажет.