ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕ ҮЙЛЕСТІРУ КЕҢЕСІ ӨТТІ
Шымкент қаласы – Қазақстанның ірі мегаполистерінің бірі, онда халық санының жыл сайынғы өсуі мен урбанизация процесінің қарқынды дамуы байқалады. Қала экономикасы мен әлеуметтік инфрақұрылымның дамуы құқықтық тәртіптің қамтамасыз етілуіне жоғары талаптар қояды. Құқықбұзушылықтың алдын алу және онымен күрес шараларын жетілдіру – мемлекеттің, жергілікті билік органдарының және қоғамның басты міндеттерінің бірі. Шымкент қаласында құқықбұзушылық деңгейін төмендетуге бағытталған ауқымды жұмыстар жүргізілуде. Қалалық полиция департаменті қылмысқа қарсы күрес бойынша кешенді шараларды жүзеге асырып келеді. Атап айтсақ, қаланың әртүрлі аудандарында патрульдік қызмет күшейтілді. Жедел топтар мен мобильді бекеттердің жұмысы құқықбұзушылықты тез анықтауға және оның салдарын жоюға мүмкіндік береді. Құқықбұзушылықтың негізгі түрлері бойынша талдау жүргізіліп, қауіпті аймақтар анықталуда. Азаматтарға құқықбұзушылық туралы тез хабарлауға мүмкіндік беретін «102» мобильді қосымшасы мен жедел желілер белсенді түрде қолданылады.
Шымкент қаласында құқықбұзушылықпен күрес шаралары аясында бірнеше мемлекеттік бағдарлама іске асырылуда. Олардың ішінде «Құқық тәртібі» және «Қауіпсіз қала» бағдарламалары ерекше маңызға ие. «Құқық тәртібі» бағдарламасы қылмыс деңгейін төмендетуге және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған. Бағдарлама аясында қалалық полиция бөлімшелері жаңа техникамен және жабдықтармен қамтамасыз етілді. Тұрғындармен тығыз жұмыс істеу үшін жергілікті учаскелік инспекторлардың қызметі күшейтілді. Азаматтық қоғам өкілдері мен еріктілердің қатысуымен құқықтық тәртіпті сақтау бойынша іс-шаралар өткізіледі. «Қауіпсіз қала» бағдарламасы қала аумағында цифрлық және интеллектуалдық технологияларды енгізуді көздейді. Негізгі бастамаларға келсек, қоғамдық орындар мен көшелерде бейнебақылау камераларының саны артты. Бұл құқықбұзушылықтардың алдын алуға және қылмыскерлерді жедел анықтауға ықпал етеді. Автокөлік нөмірлерін тану, жол қозғалысын бақылау және заңсыз әрекеттерді автоматты түрде тіркеу жүйелері енгізілді. Интернеттегі құқықбұзушылықтарды анықтау және алдын алу бойынша жұмыс күшейтілді. Құқықбұзушылықпен күрес тек мемлекеттік органдардың ғана емес, сонымен қатар бүкіл қоғамның да міндеті. Шымкент қаласында қоғамның белсенділігі артып келеді. Қаланың жастар ұйымдары құқықтық мәдениетті арттыру бойынша акциялар мен семинарлар ұйымдастырады. Қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуге көмек көрсету үшін арнайы ұйымдар құрылды. Олар құқықтық сауаттылықты арттыру және тұрғындар арасында құқықбұзушылықты алдын алу бойынша түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Мектептер мен университеттерде құқықтық білім беру бағдарламалары енгізілді. Бұл жастар арасында құқықтық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған маңызды қадам. Жастар – қоғамның ең белсенді бөлігі және құқықбұзушылықтың алдын алуда ерекше назар аударуды қажет етеді. Шымкентте жастар арасындағы құқықбұзушылықты алдын алу үшін жастарды бос уақытында пайдалы істермен айналысуға тарту үшін спорттық жарыстар, мәдени іс-шаралар мен шығармашылық байқаулар ұйымдастырылады. Мектептер мен колледждерде психологтардың қатысуымен тренингтер мен кеңестер өткізіледі. Жастарды әлеуметтік жобаларға тарту арқылы олардың құқықтық санасын арттыру жұмыстары жүргізіледі. Шымкент қаласында құқықбұзушылық деңгейін одан әрі төмендету үшін қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін интеллектуалдық жүйелерді жетілдіру, полиция қызметкерлерін оқыту және халықаралық тәжірибемен алмасу, тұрғындар арасында құқықтық сауаттылықты арттыру бойынша тұрақты іс-шаралар ұйымдастырудың маңызы айрықша. Шымкент қаласында құқықбұзушылықпен күрес шаралары қарқынды жүргізілуде. Мемлекеттік бағдарламалар, заманауи технологиялар және қоғамның белсенді қатысуы арқылы қалада құқықтық тәртіптің деңгейі айтарлықтай жақсарып келеді. Бұл шаралар тек қылмысты азайтуға ғана емес, сонымен қатар қала тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған. Болашақта осы бағыттағы жұмыстар жалғасып, Шымкент қауіпсіз әрі жайлы қалаға айналатынына сенім мол. Осы орайда, жуырда Шымкент қаласы прокурорының төрағалығымен құқық бұзушылық профилактикасы бойынша Үйлестіру кеңесінің отырысы өтті. Отырыс барысында қала прокуроры Ғабит Қасымбекұлы Мұқанов құқық қорғау және уәкілетті органдардың назарын профилактикалық шаралар қолдануды күшейтуді, кез келген құқық бұзушылықтарға «Нөлдік төзімділік» принципін қамтамасыз етуге аударды. Жасөспірімдер арасындағы қылмысты азайтуға, кәмелетке толмағандар арасындағы суицидке және балалардың құқықтарын қорғауға, сондай-ақ заңсыз есірткі саудасымен күресуге ерекше назар аударылады. Дағдарыс жағдайында жүрген студенттерді дер кезінде анықтау үшін білім беру ұйымдарына психологтардың жұмысын қайта қарау тапсырылды. Есірткі саудасымен күрес тек құқық қорғау органдары мен мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті екені атап өтілді.Осы мақсаттар үшін қоғам мен жастардың әлеуетін одан әрі пайдалану туралы шешім қабылданды. Үйлестіру кеңесінде құқық бұзушылықпен күрестегі жауапкершілігі мен белсенді азаматтық ұстанымы үшін коммуналдық қызметкерлер мен студенттік жастар өкілдеріне алғыс хаттар табыс етілді. Қала прокуроры қорытындылай келе көтерілген мәселелердің маңыздылығын атап өтіп, қабылданған шешімдерді жүзеге асыру үшін бірқатар шаралар қабылдауды тапсырды. Барлық қатысушыларға қаладағы қылмыс жағдайын жақсарту және қылмыстың алдын алу бойынша тиімді шаралар қабылдау бойынша ұсыныстар берілді. Айта кетейік, қоғамның болашағы жастардың қолында. Олар – елдің экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуында маңызды рөл атқаратын ұрпақ. Дегенмен, бүгінгі күнде жастар арасында құқықбұзушылықтың белең алуы қоғамның ең өзекті мәселелерінің бірі болып отыр. Жастардың құқықбұзушылықтан аулақ болуы – қоғамның тұрақтылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды шарттарының бірі. Бұл эсседе жастардың құқықбұзушылыққа ұрынуына себеп болатын факторлар, оның салдары және бұл мәселеден сақтану жолдары талқыланады. Жастардың құқықбұзушылыққа баруына әртүрлі себептер ықпал етеді. Отбасы – әрбір адамның алғашқы тәрбиелік ортасы. Егер отбасында жағымсыз жағдайлар орын алса, мысалы, ата-аналар арасындағы жанжалдар, зорлық-зомбылық, балаларға көңіл бөлмеу, бұл жастардың мінез-құлқына кері әсер етуі мүмкін. Жастар көбінесе өз ортасындағы адамдардың ықпалына түседі. Теріс мінез-құлық танытатын достармен қарым-қатынас немесе құқықбұзушылыққа итермелейтін топтарға қосылу жастардың дұрыс жолдан тайып кетуіне әкелуі мүмкін. Кедейшілік, жұмыссыздық немесе материалдық қиындықтар жастарды заңсыз әрекеттер жасауға итермелеуі мүмкін. Ұрлық, алаяқтық немесе есірткі саудасы сияқты қылмыстардың көбісі осы себептерден туындайды. Құқықтық сауаттылықтың төмендігі немесе моральдық құндылықтардың әлсіздігі жастардың заңға қайшы әрекеттер жасауына ықпал етеді. Мектептер мен колледждерде тәрбие жұмыстарының жеткіліксіздігі бұл мәселені тереңдете түседі. Жастардың құқықбұзушылыққа баруы олардың өміріне ғана емес, қоғамға да үлкен зиян тигізеді. Құқықбұзушылық жасаған жастардың болашағы күңгірт болады. Олар қылмыстық жауапкершілікке тартылып, өмірлік жоспарларын жүзеге асыру мүмкіндігін жоғалтады. Сонымен қатар, қоғамдағы беделін жоғалту, психологиялық күйзеліс, денсаулыққа зиян келтіру сияқты мәселелер туындауы мүмкін. Жастар арасындағы құқықбұзушылық қоғамның тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне қатер төндіреді. Бұл әлеуметтік тәртіптің бұзылуына, адамдар арасындағы сенімнің әлсіреуіне және экономикалық шығындарға әкеледі. Құқықбұзушылық жасайтын жастардың отбасы да қиын жағдайға тап болады. Бұл ата-аналардың беделін түсіреді, отбасы мүшелерінің арасында жанжалдар мен күйзелістер туғызады. Жастардың құқықбұзушылықтан аулақ болуы үшін жан-жақты шаралар қабылдау қажет. Отбасыда жылулық пен қолдау атмосферасын құру өте маңызды. Ата-аналар балаларымен ашық сөйлесіп, олардың проблемаларын түсініп, оларды дұрыс бағытқа бағыттауы керек. Сонымен қатар, ата-аналардың өздері құқықтық және моральдық нормаларды ұстануы – балаларға үлгі болудың негізгі тәсілі. Мектептер мен колледждерде құқықтық сауаттылықты арттыруға бағытталған сабақтар мен тренингтер өткізу қажет. Мұндай білім беру бағдарламалары жастарды заңға қайшы әрекеттерден сақтандырып, олардың моральдық құндылықтарын нығайтады. Жастарды спорт, өнер, волонтерлік және әлеуметтік жобаларға тарту – олардың бос уақытын пайдалы өткізуге көмектеседі. Бұл олардың теріс әсерге түсу мүмкіндігін азайтады және қоғамға пайдалы болуына ықпал етеді. Жастарды жұмысқа орналастыру, стартап жобаларды қолдау және білім гранттарын ұсыну сияқты мемлекеттік бағдарламалар олардың өмір сүру деңгейін жақсартуға және құқықбұзушылыққа бармауына көмектеседі. Құқықбұзушылықтың зияны мен салдарын түсіндіретін ақпараттық науқандар жүргізу маңызды. Әлеуметтік желілер мен бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жастарға бағытталған бейнероликтер, мақалалар және баяндамалар жасау тиімді әдіс бола алады. Жастар – елдің болашағы. Олардың құқықбұзушылықтан аулақ болуы – қоғамның тұрақтылығы мен дамуының кепілі. Бұл үшін отбасынан бастап, білім беру жүйесіне, мемлекетке және қоғамға дейінгі барлық деңгейде жұмыс істеу қажет. Жастардың саналы, заңды құрметтейтін, жауапты азаматтар болып өсуі үшін барлық жағдай жасау – біздің ортақ міндетіміз. Тек осылай ғана біз қауіпсіз және өркениетті қоғамды құра аламыз. Жалпы Шымкент – Қазақстанның үшінші мегаполисі, елдің оңтүстік бөлігінде орналасқан ірі экономикалық, мәдени және әлеуметтік орталықтардың бірі. Қаланың дамуы мен халық санының артуы қоғамдық қауіпсіздік мәселесін алдыңғы орынға қояды. «Шымкент – қауіпсіз қала» ұстанымы бүгінгі таңда қала билігі мен тұрғындары үшін басты басымдыққа айналды. Шымкент қаласында қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған кешенді бағдарламалар мен жобалар жүзеге асырылып келеді. Қала билігі мен құқық қорғау органдарының үйлесімді жұмысы нәтижесінде қылмыс деңгейін төмендетуге және тұрғындардың қауіпсіздігін арттыруға қол жеткізілуде. Қаладағы құқық қорғау органдарының тиімді жұмысы қауіпсіздік деңгейінің артуына үлкен үлес қосуда. Шымкентте қоғамдық орындарда патрульдік қызмет күшейтілді. Қылмыстарды тіркеу және талдау үшін заманауи ақпараттық жүйелер енгізілуде. Жастар арасындағы құқықбұзушылықтың алдын алу мақсатында арнайы бағдарламалар жүзеге асырылуда. Қалада қоғамдық тәртіпті сақтау үшін тұрғындар мен үкіметтік емес ұйымдар белсенді түрде қатысады. Қоғамдық бақылау топтары, еріктілер және учаскелік инспекторлар бірлесіп жұмыс істейді. Шымкент қаласының қауіпсіздігін қамтамасыз етуде тек құқық қорғау органдарының ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік факторлардың да рөлі зор. Бұл бағытта қалада барлық мектептер мен колледждерде бейнебақылау жүйесі орнатылып, қауіпсіздік шаралары күшейтілді. Тұрғындардың бос уақытын пайдалы өткізу үшін спорттық және мәдени іс-шаралар ұйымдастырылуда. Құқықбұзушылықтың алдын алу үшін жастарды жұмыспен қамту мәселесі де назарда. Қалада жаңа жұмыс орындары ашылып, жас кәсіпкерлерді қолдау бағдарламалары іске қосылды. Шымкент қаласында қауіпсіздікті қамтамасыз етуге заманауи технологиялар кеңінен қолданылады. Шымкент қаласының қауіпсіздігін одан әрі арттыру мақсатында барлық аудандарды қамту үшін жаңа камералар орнату, қоғамдық көлік саласында бейнебақылау және жолаушылар қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау шаралары арқылы қала экологиясын жақсарту және қауіпсіздік саласында жасанды интеллект және «Big Data» технологияларын қолдану жұмыстары жүргізіліп жатыр. Шымкент – қауіпсіздік деңгейін үнемі арттырып келе жатқан қала. Құқық қорғау органдары, жергілікті билік және қоғам бірлесе отырып, тұрғындардың жайлы және қауіпсіз өмір сүруіне жағдай жасауда. Заманауи технологияларды пайдалану, қоғамдық тәртіпті сақтау және әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру арқылы Шымкент болашақта қауіпсіз әрі өмір сүруге қолайлы мегаполис ретінде дамитынына сенім мол.
