«ЗОРЛЫҚ- ЗОМБЫЛЫҚСЫЗ-16 КҮН» АКЦИЯСЫ АЯСЫНДА МАҢЫЗДЫ ШАРА ӨТТІ
Әрбір адамның қауіпсіз және бақытты өмір сүруге құқығы бар. Алайда әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Қазақстанда, зорлық-зомбылық пен тұрмыстық қанаушылық қоғамның өткір мәселелерінің бірі болып қалып отыр. Осы орайда, «Зорлық-зомбылықсыз 16 күн» атты акция әлем бойынша зорлық-зомбылыққа қарсы күрес пен оның алдын алуға бағытталған науқан ретінде аталып өтіледі. Акцияның басты мақсаты — зорлық-зомбылықтан зардап шеккен адамдарға әлеуметтік қолдау көрсету, оларға көмек қолын созу және қоғамды бұл мәселе туралы хабардар ету.
«Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясы жыл сайын 25 қараша — Халықаралық әйелдерге қарсы зорлық-зомбылықпен күрес күні басталып, 10 желтоқсан — Адам құқықтарының халықаралық күніне дейін жалғасады. Бұл науқан — халықаралық деңгейде өткізілетін маңызды шара. Акция барысында түрлі семинарлар, тренингтер, дөңгелек үстелдер, көрмелер, ақпараттық науқандар ұйымдастырылады. Олардың барлығы зорлық-зомбылыққа қарсы күрес тақырыбында қоғамның назарын аударып, адамдарды осы мәселеге сезімтал болуға шақырады. Акцияның басты ерекшелігі — қоғамның әрбір мүшесін осы маңызды іске қатыстыру, зорлық-зомбылықты тоқтату үшін ұжымдық жауапкершілікке итермелеу. Осы орайда, Шымкентте зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің Халықаралық 16 күндік акциясы аясында Шымкент қаласының полиция департаменті, Жастар ресурстық орталығы және Тұран ауданы әкімдігі жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия бірлесе отырып, флешмоб ұйымдастырды. Бұл шараға Шымкент қаласы білім басқармасына қарасты Саз колледжі мен Ә.Қастеев атындағы өнер және дизайн колледжінің студенттері, белсенді жастар және аудандық гендерлік комиссия мүшелері қатысты. Флешмобтың басты мақсаты – қоғамда зорлық-зомбылыққа қарсы мәдениет қалыптастыру және бұл мәселеге жастардың назарын аудару болып табылады. Зорлық-зомбылық — тек жеке адамның немесе отбасының ғана емес, бүкіл қоғамның тұрақтылығына қатер төндіретін маңызды мәселе. Ол физикалық, психологиялық, экономикалық сипаттағы зорлық-зомбылық түрлерін қамтиды. Әсіресе, тұрмыстық зорлық-зомбылық әйелдер мен балаларға бағытталған, бұл олардың өмір сүру сапасын төмендетіп, психологиялық денсаулығына зиян келтіреді. Зорлық-зомбылық құрбандарына жасалған зиян олардың болашақтағы өміріне терең із қалдырады. Психологиялық зақымдар, өзіне деген сенімсіздік, әлеуметтік байланыстардың бұзылуы және қоғамға деген сенімнің төмендеуі — зорлық-зомбылықтың салдары. Сонымен қатар бұл мәселе экономикалық тұрғыда да маңызды. Өйткені зорлық-зомбылықтан зардап шеккен адамдарға медициналық, әлеуметтік және психологиялық көмек көрсету қажеттілігі мемлекеттің ресурстарын талап етеді. «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясы аясында зорлық-зомбылықтан зардап шеккен адамдарға әлеуметтік қолдау көрсету — негізгі бағыттардың бірі. Әлеуметтік қолдау зардап шеккен адамдарға қайта қалыпқа келуге, олардың психологиялық және физикалық денсаулығын қалпына келтіруге көмектеседі. Бұл қолдау бірнеше түрлі бағытта жүзеге асырылуы мүмкін. Зорлық-зомбылық құрбандары көбінесе терең психологиялық жарақаттар алады. Оларға кәсіби психологиялық кеңес беру арқылы қолдау көрсету маңызды. Психологтар мен психотерапевттер олардың өздерін қайта сенімді сезінуіне және өмірге оралуына көмектеседі. Зорлық-зомбылық құрбандарына құқықтық қолдау көрсету де өте маңызды. Құрбандар өз құқықтарын білуі және зорлық көрсетушілерге қарсы заңды шараларды қолдана білуі керек. Құқықтық қолдаудың көмегімен олар өздеріне жасалған әділетсіздікке қарсы тұрып, құқықтарын қорғауға мүмкіндік алады. Зорлық-зомбылық құрбандарына уақытша баспана, медициналық көмек, білім және жұмыспен қамту сияқты қызметтерді ұсыну да — әлеуметтік қолдаудың бір бөлігі. Бұл қызметтер олардың қайта қалыпқа келіп, қоғамда өз орнын табуына көмектеседі. «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясының маңызды аспектілерінің бірі — қоғамды хабардар ету. Қоғамдық түсінік пен сананы арттыру арқылы зорлық-зомбылық мәселесіне назар аударып, адамдарды бұл мәселеге сезімтал болуға және оның алдын алуға шақыруға болады. Акция барысында ақпараттық науқандар ұйымдастырылып, зорлық-зомбылықтың зиянды салдары, оның алдын алу жолдары және құрбандарға көмек көрсету тәсілдері туралы ақпарат беріледі. Ақпараттық кампаниялар қоғамның барлық топтарына бағытталған. Оның қатарында мектеп оқушылары, студенттер, ата-аналар, жұмыс берушілер және қызметкерлер бар. Акция аясында мектептер мен жоғары оқу орындарында арнайы семинарлар өткізіліп, жастарға зорлық-зомбылықтың зиянды салдары туралы мәлімет беріледі. Сонымен қатар, әлеуметтік желілерде, телеарналарда және радиода арнайы бейнероликтер мен ақпараттық материалдар жарияланып, көпшілікке қолжетімді түрде зорлық-зомбылыққа қарсы күрес тақырыбында ақпарат таралады.
Зорлық-зомбылықпен күресте құқық қорғау органдарының рөлі ерекше. Олардың басты міндеті — заңнаманың орындалуын қамтамасыз ету, зорлық-зомбылық құрбандарын қорғау және қылмыскерлерді жауапкершілікке тарту. «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясы аясында құқық қорғау органдарының қызметкерлері арнайы тренингтерден өтіп, зорлық-зомбылыққа қарсы күрес тәсілдері мен құрбандарға қолдау көрсету бойынша білім алады. Сонымен қатар, құқық қорғау органдары зорлық-зомбылық фактілерін тіркеу және тергеу бойынша өз жұмысын күшейтіп, бұл қылмыстарға қатысты әділеттілікті қамтамасыз етуге тырысады. Құрбандарға қауіпсіздік шараларын ұйымдастыру және оларға қолдау көрсету құқық қорғау органдарының маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Зорлық-зомбылыққа қарсы күресте мемлекеттік қолдау мен заңнамалық шаралардың маңызы зор. Қазақстанда зорлық-зомбылыққа қатысты заңдар мен нормативтік актілер бар, олардың негізінде құрбандарды қорғау және зорлық көрсетушілерге қарсы шаралар қолдану жүзеге асырылады. «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясы барысында осы заңдардың орындалуы, құрбандардың құқықтарын қорғау және оларды қолдау мәселелері бойынша мемлекеттік органдардың рөлі күшейтіледі. Мемлекеттік қолдау аясында зорлық-зомбылық құрбандарына арналған орталықтар мен баспаналар жұмыс істейді. Бұл орталықтарда психологиялық, медициналық және құқықтық көмек көрсетіледі. Сонымен қатар, құрбандардың әлеуметтік тұрғыда бейімделуіне көмектесетін түрлі бағдарламалар мен қызметтер ұсынылады. Мемлекеттік деңгейде зорлық-зомбылықтың алдын алу, оның себептерін анықтау және оларды жою бойынша кешенді шаралар қолға алынуда. Зорлық-зомбылықтың алдын алудың ең тиімді жолдарының бірі — білім беру. Мектептер мен жоғары оқу орындарында зорлық-зомбылықтың зияны, оның салдары және алдын алу жолдары туралы арнайы пәндер енгізу маңызды. Жастарға дұрыс қарым-қатынас жасау, өзара түсіністік пен құрмет көрсету, дау-жанжалдарды бейбіт жолмен шешу дағдыларын үйрету арқылы зорлық-зомбылықтың алдын алуға болады. Сонымен қатар, ата-аналар мен мұғалімдерге арналған арнайы тренингтер мен семинарлар өткізу арқылы оларды балаларды тәрбиелеу барысында зорлық-зомбылықсыз әдістерді қолдануға шақыру қажет. Бұл тренингтер ата-аналарға балалармен дұрыс қарым-қатынас орнату, олардың эмоциялық қажеттіліктерін түсіну және тәрбиеде күш қолданбай, түсіністікке негізделген әдістерді пайдалану туралы мәлімет береді. Зорлық-зомбылыққа қарсы күресте қоғамдық ұйымдар мен волонтерлердің рөлі де айрықша. Қоғамдық ұйымдар зорлық-зомбылық құрбандарына көмек көрсету, ақпараттық науқандар ұйымдастыру, құқық қорғау және заңнамалық өзгерістерді жүзеге асыру бойынша белсенді жұмыс атқарады. Волонтерлер зорлық-зомбылыққа қарсы акцияларға қатысып, құрбандарға психологиялық және әлеуметтік қолдау көрсетеді. Волонтерлік ұйымдар зардап шеккен адамдарға көмек көрсету, олардың құқықтарын қорғау және қоғамды зорлық-зомбылыққа қарсы күреске жұмылдыру бағытында жұмыс істейді. Қоғамдық ұйымдар мен волонтерлердің бірлесе әрекет етуі зорлық-зомбылықтың алдын алу және оның салдарын азайтуға ықпал етеді. Жалпы «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясы — зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің маңызды құралы. Бұл акция қоғамды зорлық-зомбылықтың зиянды салдары туралы хабардар етіп, адамдарды бұл мәселенің шешіміне қатысуға шақырады. Зорлық-зомбылыққа қарсы күресте әлеуметтік қолдау көрсету, құқықтық және психологиялық көмек, білім беру және алдын алу шаралары, сондай-ақ мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың бірлескен әрекеті ерекше маңызды рөл атқарады. Зорлық-зомбылықсыз қоғам құру — әрқайсымыздың ортақ міндетіміз. Сондықтан да «Зорлық-зомбылықсыз — 16 күн» акциясына белсенді қатысу, осы мәселе бойынша қоғамның хабардарлығын арттыру және зардап шеккен адамдарға қолдау көрсету арқылы зорлық-зомбылықтың алдын алуға және оның салдарын азайтуға үлкен үлес қосуға болады. Қоғамның әрбір мүшесі осы маңызды іс-шараға өз үлесін қосып, зорлық-зомбылықсыз әлемді құруға атсалысуы тиіс.
