ҚОҒАМДЫҚ КӨЛІК ҚАТЫНАСЫНА ӨЗГЕРІСТЕР ЕНГІЗІЛДІ
Шымкент қаласы тұрғындарының ұсыныстары мен өтініштері негізінде қоғамдық көлік бағыттарын оңтайландыру жұмыстары жалғасуда. Зерделеу нәтижесінде келесідей өзгерістер енгізілді. №92 автобус маршруты тұрғындардың өтінішіне сәйкес, Д.Қонаев мектебіне дейін ұзартылды. №150 автобус маршруты жол қозғалысының ашылуына байланысты Иманғара көшесімен ұйымдастырылды. №139 автобус маршруты Жаңақұрылыс – Әбдіров көшелерінің қиылысына дейін ұзартылды.
№42 автобус маршруты Бәйдібек би – Н.Назарбаев даңғылы қиылысында 3.19 «Кері бұрылуға тыйым салынады» және 4.1.1 «Тіке қозғалыс» жол белгілерінің орнатылуына байланысты Т.Назарбеков көшесінен Ж.Шанин көшесіне қарай сызбасы ұйымдастырылды. Қоғамдық көлік қызметін жақсарту бағытындағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасатын болады. Жолаушылардың талаптары мен ұсыныстары басты назарда. Шымкент қаласы – еліміздің ірі мегаполистерінің бірі, демографиялық өсімі жоғары, экономикасы қарқынды дамып келе жатқан өңірлік орталық. Халық санының тұрақты өсуі, урбанизация үдерісінің күшеюі және қоғамдық қажеттіліктердің артуы қаланың көлік инфрақұрылымын жетілдіруді талап етеді. Соңғы жылдары Шымкент әкімдігі мен көлік басқармасы қоғамдық көлік қатынасын дамыту бағытында кешенді шараларды қолға алды. Қоғамдық көлік – қала өмірінің ажырамас бөлігі. Ол тұрғындардың жұмыс орнына, оқу мекемелеріне, әлеуметтік нысандарға, сауда орталықтарына және демалыс орындарына оңай жетуін қамтамасыз етеді. Қоғамдық көліктің басым бағыттарының қатарына жолаушылар үшін қолжетімді, қауіпсіз және жайлы орта құру, көлік кептелісін азайту, уақыт үнемдеу, қоршаған ортаға зиянын төмендету, экологиялық ахуалды жақсарту, экономикалық тиімділікті арттыру, қаланың логистикалық әлеуетін дамыту жатады. Шымкентте автобус, шағын автобус, такси арқылы қоғамдық тасымал жүйесі қалыптасқан. Ендігі мақсат – осы инфрақұрылымды заман талабына сай жетілдіріп, тұрғындардың күнделікті өмірін жеңілдету. Қоғамдық көлік қатынасын дамытуда алдымен қажетті инфрақұрылымды жетілдіру міндеті тұр. Бұл бағытта қала әкімдігі жаңа автобус парктерін салу және ескірген парктерді жаңғырту, қоғамдық көлікке арналған арнайы жолақтар (Bus Lane) енгізу арқылы жеке көліктерден тәуелсіз қозғалыс жылдамдығын арттыру, велосипед жолдарын салу, жүргіншілер мен жаяу жүргіншілер үшін қолайлы жағдай жасау және заманауи аялдамалар орнату, күту залдарын жабдықтау, электронды ақпараттық таблоларды енгізу жұмыстарын жүргізуде. Аялдамаларды жаңғырту барысында төбесі жабық, отырғыштармен қамтамасыз етілген, ауа райына төзімді, тіпті Wi-Fi желісімен жабдықталған аялдамалар саны көбейіп келеді. Бұл жолаушылардың қоғамдық көлік күтудегі жайлылығын арттырып, мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді. Қазіргі кезеңде әлем қалалары қоршаған ортаны қорғау, көмірқышқыл газы шығарындыларын азайту мәселелеріне басымдық беруде. Шымкент қаласы да бұл үрдістен қалыс қалмай, экологиялық таза қоғамдық көлік құралдарын енгізу шараларын қолға алды. Электробустар, газбен жүретін автобустар сияқты отынның баламалы түрлерін қолдану қаладағы атмосфералық ауаның тазалығын сақтауға көмектеседі. Бұл жаңашылдықтар жолаушылар денсаулығына жағымды әсерін тигізіп қана қоймай, қаланың экологиялық имиджін арттыруға, туристер мен инвесторларды тартуға септігін тигізеді. Цифрлық технологиялардың дамуы қоғамдық көлік саласында да көрініс табуда. Шымкентте интеллектуалды көлік жүйесін енгізу арқылы жолаушылар мен жүргізушілер үшін бірқатар жеңілдіктер қарастырылып жатыр. Оның қатарында GPS навигация арқылы автобус қозғалысын қадағалау, нақты уақыт режимінде олардың қай жерде екенін білу, мобильді қосымшалар арқылы маршруттар кестесін қарау, автобустың қашан келетінін бақылау, билеттерді онлайн сатып алу және электронды билеттеу жүйесін енгізу арқылы қолма-қол ақшасыз төлем жасау, жолақы төлемін оңтайландыру жұмыстары бар. Цифрландыру жолаушыларға өз уақытын тиімді жоспарлауға, қоғамдық көлік қызметін пайдалануды жеңілдетуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, электронды төлем арқылы тасымалдаушылардың табысын қадағалау, салықтық түсімдерді реттеу жеңілдеп, көлеңкелі экономикаға тосқауыл қойылады. Қоғамдық көліктің жайлылығы мен қауіпсіздігі – жолаушыларға әсер ететін маңызды фактор. Шымкентте ескірген автобустарды кезең-кезеңмен ауыстыру, жаңарту шаралары жүргізіліп жатыр. Заманауи автобустар кең, жайлы орындықтармен, ауа баптағыштармен жабдықталған, мүмкіндігі шектеулі жандар үшін пандустар мен арнайы орындар қарастырылған, жолаушы ағынын оңтайлы бөлетін кең есіктері бар. Бұл шаралар қалалықтардың қоғамдық көлікке деген сенімін арттырып, жеке автокөліктерден бас тартуға ынталандырады. Нәтижесінде көше қозғалысы жеңілдеп, көлік кептелістері азаяды. Қоғамдық көлік бағытын және маршруттық желіні тиімді жоспарлау – қаланың көлік жүйесін жетілдірудің негізгі қырларының бірі. Маршруттарды оңтайландыру арқылы қысқа, ыңғайлы бағыттар белгіленіп, жолаушының уақытын үнемдеуге мүмкіндік туады, қажетсіз айналма жолдар жойылып, көлік қозғалысының жылдамдығы артады, орталық көшелердегі жолаушы ағыны реттеледі, автобус интервалы тұрақтанады. Сондай-ақ, жалғастырушы маршруттарды дамыту, ірі көлік хабтары маңында ауысып мінуді оңайлату арқылы жолаушылар бірнеше бағытты біріктіріп пайдалана алады. Бұл қала маңындағы тұрғындарға да оңтайлы шешім ұсынады.Қоғамдық көлік жүйесін дамытуда мемлекеттік органдар мен жекеменшік компаниялар арасындағы әріптестік маңызды орын алады. Концессиялық жобалар, мемлекеттік-жекеменшік әріптестік арқылы жеке инвестициялар тартып, жаңа автобустарды сатып алу, көлік паркін жаңарту, техникалық қызмет көрсету сапасын жоғарылату, персоналдың біліктілігін арттыру және сервистік мәдениетті қалыптастыру іске асырылады. Мемлекет тарапынан жеңілдетілген несие беру, салықтық жеңілдіктер көрсету арқылы жекеменшік секторды қызықтыру – қоғамдық көліктің сапасын жақсартып, тасымалдау нарығында бәсекелестікті арттырады. Шымкент қаласында ұйымдастырылатын ірі спорттық додалар, мәдени фестивальдер мен көрмелерге келген қонақтар, туристер үшін де қоғамдық көлік жүйесінің дамуы үлкен маңызға ие. Ыңғайлы, түсінікті, көптілді навигация жүйесі, туристік бағыттармен байланысқан арнайы маршруттар қалаға келген меймандардың қалаішілік қозғалысын жеңілдетеді. Бұл қала имиджін көтеріп, халықаралық деңгейдегі іс-шараларды өткізу әлеуетін кеңейтеді. Қоғамдық көлік қатынасын дамыту шаралары жолаушылардың пікірін ескеру арқылы жүзеге асқанда ғана тиімді болады. Шымкент әкімдігі, көлік басқармасы өздерінің ресми сайттарында, әлеуметтік желілерде жолаушылардан шағым, ұсыныс, пікір жинайды. Бұл кері байланысмәселелерді уақытылы анықтап, шешім қабылдауға маршруттарды, интервалды, техникалық қызмет көрсетуді жақсартуға, жолаушылардың қажеттіліктеріне сәйкес өзгерістер енгізуге септігін тигізеді. Қалалықтармен тұрақты диалог орнату арқылы билік органдары мен тасымалдаушылар қоғамдық көлікті бірлесіп дамыта алады. Шымкент қаласындағы қоғамдық көлік қатынасын дамыту шаралары – қала әкімдігі мен көлік басқармасының стратегиялық бағыты. Инфрақұрылымды жетілдіру, инновациялық технологияларды енгізу, экологиялық таза көліктерді пайдалану, маршруттық жүйені оңтайландыру және жолаушылармен кері байланыс орнату арқылы Шымкент халыққа қолайлы, жайлы, қауіпсіз көлік жүйесін ұсынуға ұмтылуда. Бұл үрдіс қала өмірінің барлық саласын жақсартып, қоғамдық көлікке деген сенімді арттырып, келешекте Шымкентті жаңа деңгейге көтереді. Шымкент – еліміздің оңтүстігіндегі қайнаған тіршілік орталығы, көпұлтты әрі мейірбан халқы бар, тарихы терең, мәдениеті бай қала. Мұнда сіз әркез жылы жүзді адамдарға жолығасыз, қонақжай дәстүр мен туысқандық қарым-қатынас күнделікті тіршіліктің ажырамас бөлігіне айналған. Қала көшелері мен алаңдарында әсем гүлзарлар, саябақтар мен демалыс орындары мол, бұл – тұрғындарға тыныш әрі жайлы орта ұсынудың бір көрінісі. Шымкент – экономикалық тұрғыдан да қарқынды дамып келе жатқан өңір. Жұмыс орындарының көптігі, шағын және орта бизнестің өркендеуі, өндірістік кәсіпорындардың дамуы – мұның бәрі тұрғындарға еңбектеніп, табыс табуға мүмкіндік береді. Қалада инфрақұрылымдық жобалар жүйелі іске асып, сапалы жолдар, жарықтандырылған көшелер, әлеуметтік нысандар көбейіп, халықтың тұрмыс сапасын арттырып отыр. Сондай-ақ, Шымкент мәдениет пен өнер ордасы ретінде де өзіндік ерекшелігін танытады. Театрлар, мұражайлар, көрме залдары, концерттер мен фестивальдер тұрғындарға рухани азық ұсынса, спорттық кешендер мен спорттық шаралар салауатты өмір салтын қалыптастыруға жәрдемдеседі. Білім беру мекемелерінің сапасы, медициналық қызметтің қолжетімділігі де қала тұрғындарына қолайлы жағдай туғызады. Шымкент – өмір сүруге жайлы қала, өйткені мұнда жұмыс табуға, кәсіби өсуге, бос уақытты мәнді өткізуге, отбасыңмен демалуға, табиғат аясында серуендеуге, мәдени-рухани құндылықтарға сусындауға барлық мүмкіндік бар. Жылдан-жылға құлпырып, сұраныстарға сай өркендеп келе жатқан Шымкент – әрбір тұрғын үшін жайлы өмір мекені.
