АППАРАТТЫҚ МӘЖІЛІСТЕ МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕЛЕР ҚАРАЛДЫ

Шымкент қаласында ауқымды жұмыстар атқарылып келеді. Осы орайда, жуырда қала әкімі Ғабит Сыздықбековтің төрағалығымен өткен  аппараттық мәжілісте дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы, индустриалдық аймақтардың экологиялық ақуалын бақылауда атқарылған шаралар мен мемлекеттік тіркеуден өтпеген, теңгерімге берілмеген нысандарға қатысты талдарулар жасалды. Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитетінің Шымкент қаласы бойынша департамент басшысының м.а. П.Бердалиев тақырып аясында баяндама жасап, осы бағытағы өзекті мәселелерді баяндады. Бұл ретте қала әкімі мүдделі тараптарға дәрілік заттардың босатылуындағы келеңсіздіктерді жоюда тиісті шараларды күшейтуді тапсырды.

Қаржы басқармасының басшысы  Р.Бақтыбаев мемлекеттік тіркеуден өтпеген, теңгерімге берілмеген нысандарға қатысты жүргілізіліп жатқан жұмыстармен таныстырды. Айта кетейік, 2018-2024 жылдары аралығында 479 нысанның құрылысы аяқталған, оның ішінде 334 нысанның құжаттары ресімделіп мемлекеттік тіркеуден өткен, тиісті мекеменің теңгеріміне берілген. Ғабит Әбдімәжитұлы сала басшыларына мәселелерді заң шеңберінде қарастырып, бұл ретте әкімшілік кедергілерді жоюды тапсырды. Сондай-ақ мәжіліс барысында өндіріс орындарының экологиялық проблемалары да жан-жақты талқыланды. Қала басшысы жауаптыларға халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында  қоршаған ортаға кері әсер ететін жағдайларға жол беретін кәсіпкерлерге қатысты қатаң шаралар қабылдап, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жоюды тапсырды. Өндірістік қалдықтарды қабылдайтын полигон салу бойынша тиімді ұсыныстар жасау тапсырылды. Қала басшысы Ғ.Сыздықбеков қысқа дайындық жұмыстарын пысықтап, аудан әкімдеріне арнайы техникалардың дайындығын қамтамассыз етуді ескертті. Бүгінгі таңда Шымкент еліміздегі стратегиялық маңызы зор қалалардың қатарына еніп, экономикасы, инфрақұрылымы, әлеуметтік саласы мен мәдени өмірі қарқынды дамып келеді. Шымкент – Қазақстанның оңтүстіктегі қақпасы іспетті, көрші Өзбекстанмен шекаралас орналасқан, тарихи-мәдени мұрасы бай, табиғаты алуан түрлі өңір. Мұндай геостратегиялық орналасуы қаланы халықаралық логистикалық хаб ретінде дамытуға мүмкіндік береді. Ел ішіндегі және сыртқы нарықпен байланыс, көлік-логистикалық мүмкіндіктер, өндіріс пен ауыл шаруашылығының дамуы – осының бәрі Шымкентті экономикалық тұрғыдан тартымды орталыққа айналдырады. Қала әкімдігі мен мемлекеттік органдар Шымкенттің ұзақмерзімді дамуына арналған стратегиялық бағдарламалар қабылдап, ауқымды шаралар жүзеге асыруда. Бұл бағдарламалар халықтың әл-ауқатын арттыруға, инфрақұрылымды жетілдіруге, білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт, туризм, экология мен цифрландыру салаларына қатысты орасан жұмыстарды атқаруға бағытталған. Шымкент – өнеркәсіптік және коммерциялық әлеуеті жоғары қала. Мұнда мұнай өңдеу, химия, фармацевтика, тамақ, жеңіл және құрылыс материалдары өнеркәсібі дамыған. Қаланың ірі кәсіпорындары – «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» (мұнай өңдеу), «Химфарм» (дәрілік препараттар шығару), түрлі цехтар мен зауыттар өңірдің индустриялық әлеуетін күшейтуде. Индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы аясында Шымкентте жаңа өндіріс ошақтарын ашу, экспорттық әлеуетті арттыру, инновациялық жобаларды енгізу жұмыстары қолға алынған. Индустриялық аймақтарда инвесторларға қолайлы жағдай жасалып, салықтық және кедендік жеңілдіктер, логистикалық қолдау көрсетіледі. Бұл өз кезегінде қаланы инвестиция үшін тартымды мекенге айналдырып, шетелдік және отандық кәсіпкерлер үшін бизнес жүргізуге қолайлы орта қалыптастырады. Шағын және орта бизнес – Шымкент экономикасының негізі. Қаланы дамыту бағдарламалары аясында кәсіпкерлікті қолдау орталықтары ашылып, кәсіпкерлерге тегін кеңестер, оқыту курстары, жеңілдетілген несие беру, субсидиялар ұсыну іс-шаралары жүргізіледі. Бизнес-инкубаторлар, стартап-жобалар, инновациялық хабтар жас кәсіпкерлерге мүмкіндік беріп, қаланың кәсіпкерлік мәдениетін дамытады. Шымкенттің дамуы инфрақұрылымды кешенді түрде жақсартумен тығыз байланысты. Жолдар мен көлік жүйесін жетілдіру – қала әкімдігінің басты міндеттерінің бірі. Соңғы жылдары қалада жаңа көпірлер, жол айрықтары, айналма жолдар, кеңейтілген көшелер, веложолдар салу арқылы көлік кептелістерін азайту және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған ауқымды жұмыстар атқарылды. Қоғамдық көлікті дамыту мақсатында автобус парктерін жаңарту, электронды билет жүйесін енгізу, аялдамаларды жаңғырту, экологиялық таза отынмен жүретін автобустар сатып алу шаралары қолға алынды. Бұл жолаушылар үшін қолайлы орта туғызып, жеке көлікке тәуелділікті азайтады. Сумен жабдықтау, су тарту жүйелері мен энергетикалық инфрақұрылым да назардан тыс қалмайды. Су құбырларын, кәріз жүйелерін жаңғырту, қосалқы стансалар салып, электр желілерін кеңейту жұмыстары тұрақты түрде жүргізіліп жатыр. Бұл шаралар қаланың өсіп келе жатқан халқын сапалы коммуналдық қызметтермен қамтамасыз етуге, өмір сүру деңгейін көтеруге бағытталған. Халық санының артуы мен урбанизация үдерісі тұрғын үйге деген сұранысты өсірді. «Нұрлы жер», «7-20-25», «Бақытты отбасы» сияқты мемлекеттік бағдарламалар арқылы Шымкентте жаңа тұрғын үй кешендері, көпқабатты үйлер салу жобалары жүзеге асуда. Әлеуметтік жағдайы төмен отбасылар, жас мамандар, көпбалалы отбасылар жеңілдетілген шарттармен баспанаға қол жеткізе алады. Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік негізінде тұрғызылған тұрғын үйлер, коттеджді қалашықтар, заманауи үлгідегі тұрғын кешендері қаланың сәулеттік келбетін жақсартып, тұрғын үй мәселесін біртіндеп шешуге көмектеседі. Сонымен бірге, тұрмыстық ортада көгалдандыру, абаттандыру, балалар мен жасөспірімдерге арналған ойын және спорт алаңдарын салу – жайлы өмір сүру ортасын қалыптастыруға ықпал етеді. Шымкент қаласын дамыту шаралары әлеуметтік салаға да үлкен мән береді. Білім беру саласында мектептер, балабақшалар, колледждер мен жоғары оқу орындары сандық әрі сапалық тұрғыдан дамуда. Жаңа мектептер салу, ескілерін күрделі жөндеуден өткізу, заманауи зертханалар мен интерактивті технологиялар енгізу, мұғалімдердің біліктілігін арттыру – жас ұрпақтың сапалы білім алуына жағдай жасайды. Денсаулық сақтау саласында жаңа клиникалар, ауруханалар, емханалар ашылып, медициналық қызметтердің сапасы артуда. Озық медициналық құрылғылар мен технологияларды пайдалану, дәрігерлердің біліктілігін жетілдіру, санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтау, профилактикалық тексерулер арқылы тұрғындардың денсаулығын жақсарту көзделген. Пандемия кезеңінде де Шымкент медицинасы заманауи сынақтарға төтеп беріп, қажетті ауруханалық орындарды ашу, медициналық кадрларды жұмылдыру, вакцинация және санитарлық шараларды ұйымдастыру арқылы инфекциямен күресуде айтарлықтай тәжірибе жинады. Әлеуметтік қолдау бағытында аз қамтылған отбасыларға, зейнеткерлерге, мүгедектігі бар жандарға көмек беру, жәрдемақы тағайындау, жұмыспен қамту орталықтары арқылы жұмыссыздықты азайту шаралары жүзеге асып жатыр. Мұның бәрі қаланың әлеуметтік тұрақтылығын нығайтады. Шымкент – мәдениеті бай, көпұлтты қала. Мұнда театрлар, концерт залдары, мұражайлар, галереялар, мәдениет үйлері мен кітапханалар жұмыс істейді. Қала мәдениеті халықтың рухани дамуына ықпал етіп, ұлттық құндылықтарды дәріптеу, тарихи мұраларды сақтау, заманауи өнер түрлерін дамыту, халықаралық мәдени байланысты кеңейту бағытында дамуда. Фольклорлық фестивальдер, театр қойылымдары, көркемсурет көрмелері, кітаби жәрмеңкелер, ұлттық мерекелерді кеңінен атап өту – осылардың барлығы Шымкенттің мәдени өмірін қыздырып, қаланы шығармашылық алаңға айналдырады. Сонымен қатар, мәдени туризмді дамыту арқылы қаланың тарихи ескерткіштерін, этнографиялық ерекшеліктерін, ұлттық асханасын, дәстүрлі өнерін шетелдік қонақтарға таныту мүмкіндігі артады. Шымкентте спортты дамыту жұмыстарын кешенді түрде жүргізу нәтижесінде жаңа стадиондар, спорт кешендері, жүзу бассейндері, жаттығу залдары, воркаут алаңдары бой көтерді. Қаланың спорттық инфрақұрылымы балалар мен жасөспірімдер спортын қолдауға, кәсіби спортшыларды даярлауға, бұқаралық спортты насихаттауға қолайлы жағдай жасап отыр. Спорттық жарыстар, марафондар, велошерулер, фитнес-фестивальдер, спорттық флешмобтар жиі ұйымдастырылып, халықтың дене белсенділігін арттыруға ықпал етеді. Мұның нәтижесінде тұрғындар арасындағы созылмалы аурулардың алдын алу, өмір сүру ұзақтығын арттыру, жастарды зиянды әдеттерден аулақ ұстау сияқты маңызды мақсаттар орындалады. Шымкент – тарихи орындарға, ұлттық дәстүрлерге, ерекше менталитетке бай қала. Туризмді дамыту мақсатында тарихи-мәдени ескерткіштерді қалпына келтіру, мұражайлар мен көрме залдарын жаңарту, этноауылдар құру, гастрономиялық фестивальдерді өткізу, туризм индустриясында қызмет көрсету сапасын арттыру жұмыстары қолға алынып отыр. Қала қонақүйлері, мейрамханалар, туристік агенттіктер мен гид қызметтері дамып, Шымкентті тек транзиттік бекет емес, туристер үшін тартымды бағытқа айналдыруға күш салынады. Туристік ақпараттық орталықтар, көптілді бағыттағыш белгілер, электронды қызмет көрсету жүйелері – халықаралық деңгейде танылуға ықпал ететін факторлар. Шымкент брендингі – қаланың бірегей бейнесін қалыптастыруға, оның мәдени, экономикалық және әлеуметтік ерекшеліктерін әлемге танытуға бағытталған шаралар жиынтығы. Шымкент – «жылы қала, жайлы қала» ретіндегі ұстанымын қалыптастырып, Қазақстанның өзге өңірлерімен және әлем елдерімен мәдени, сауда-экономикалық, туристік байланысын нығайтуда. Қала дамуының маңызды аспектілерінің бірі – экологиялық тұрақтылық. Шымкент әкімдігі жасыл белдеулерді кеңейту, саябақтар мен гүлзарларды көбейту, ағаш отырғызу акцияларын өткізу, саялы орындарды таза ұстау, қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу шараларын енгізу арқылы қаланың экологиялық жағдайын жақсартуға тырысуда. Ауа ластануын азайту мақсатында қоғамдық көлік паркін жаңарту, велосипед инфрақұрылымын дамыту, электромобильдерді қолдануды ынталандыру, өнеркәсіптік кәсіпорындардағы экологиялық талаптарды күшейту сияқты шаралар атқарылып жатыр. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, суды үнемдеу, жаңартылатын энергия көздерін енгізу – тұрақты даму қағидаларына бейімделу жолындағы маңызды қадамдар. Заманауи цифрлық технологиялар Шымкентті басқаруда да маңызды рөл атқарады. «Ақылды қала» тұжырымдамасы аясында көлік, коммуналдық қызмет, денсаулық сақтау, білім беру, қауіпсіздік, қоғамдық тәртіп салаларында цифрлық шешімдер енгізілуде. Мобильді қосымшалар арқылы қоғамдық көлік қозғалысын қадағалау, цифрлық медициналық карталар, онлайн білім беру платформалары, бейнебақылау жүйелері – мұның бәрі қаланың басқару тиімділігін арттыруға, тұрғындарға қызмет көрсетуді жеңілдетуге мүмкіндік береді. Электрондық үкімет порталдары, онлайн қызметтер, мобильді төлем жүйелері халықпен тығыз қарым-қатынас орнатуға сеп. Цифрландыру – жемқорлықты азайту, шешім қабылдау жылдамдығын арттыру, ресурстарды ұтымды бөлу және ашықтықты қамтамасыз етудің құралы. Шымкент қаласын дамыту шаралары мемлекеттік саясатпен тығыз байланысты. «Қазақстан-2050» стратегиясы, мемлекеттік бағдарламалар, «Жаңа жағдайдағы Қазақстан» жолдауы мен «Аймақтарды дамыту» бағдарламалары Шымкентті өңірлік орталық ретінде күшейтуге бағытталған. Мемлекеттік қолдау арқылы инфрақұрылымды жетілдіру, инвестиция тарту, әлеуметтік саладағы реформаларды жүзеге асыру, кадр әлеуетін арттыру, инновациялар мен ғылымды қолдау, жұмыс орындарын ашу және кедейлікті азайту мақсаттары көзделеді. Үкіметтің, жергілікті биліктің, бизнес пен қоғамның бірлескен күш-жігері Шымкенттің жан-жақты дамуының негізін қалайды. Шымкентті дамыту – білікті кадрларсыз мүмкін емес. Білім беру саласындағы реформалар, ғылыми-зерттеу орталықтарын ашу, жоғары оқу орындарын жаңғырту, кадрлардың кәсіби біліктілігін арттыру – қаланы интеллектуалдық капиталмен қамтамасыз ететін негізгі шаралар. Шымкенттегі оқу орындары шетелдік білім беру институттарымен ынтымақтастық орнатып, академиялық ұтқырлық бағдарламаларын жүзеге асыруда. Жас мамандарға арналған тағылымдамалар, тіл курстары, инновациялық жобаларға қатысу мүмкіндігі – қаланың кадр әлеуетін күшейтуге бағытталған нақты қадамдар. Шымкентті дамытудың табыстылығы тек мемлекеттік органдарға ғана байланысты емес. Қаланың өркендеуіне азаматтық қоғам, үкіметтік емес ұйымдар, еріктілер қозғалысы, жастар бірлестіктері, қоғамдық кеңестер, кәсіби қауымдастықтар үлес қосады. Азаматтардың пікірі мен мүддесін ескеру, қоғамдық тыңдаулар өткізу, онлайн платформалар арқылы кері байланыс орнату арқылы шешім қабылдау процесіне халықты тарту – демократиялық қоғамның белгісі. Әлеуметтік жауапкершілігі бар бизнес өкілдері де қаланың дамуына ықпал етеді. Кәсіпкерлер спорт, мәдениет, білім, денсаулық сақтау салаларына демеушілік көмек көрсетіп, қайырымдылық шараларын ұйымдастырады. Бұл қоғамдағы ынтымақтастық пен бірлік қағидатын нығайтады. Шымкент – тек Қазақстан ішінде ғана емес, шетелдермен де ынтымақтастыққа ерекше мән беретін қала. Халықаралық көрмелерге қатысу, халықаралық экономикалық форумдарға атсалысу, шетелдік қалалармен бауырластық байланыс орнату, туристік маршруттарды кеңейту, бірлескен инвестициялық жобаларды жүзеге асыру Шымкентті жаһандық экономикалық және мәдени кеңістікте танымал етеді. Түркітілдес елдер мен Орталық Азия мемлекеттері арасында тәжірибе алмасу, білім және мәдениет саласындағы жобаларды іске асыру, халықаралық жастар алмасу бағдарламалары – қаланың халықаралық беделін арттырып, интеграциялық процестерге үлес қосады. Шымкент қаласын дамыту жұмыстарының нәтижесі – халықтың өмір сүру сапасын арттыру, экономиканы әртараптандыру, инфрақұрылымды жетілдіру, әлеуметтік саланы нығайту, мәдени және рухани орта құру, халықаралық беделді көтеру арқылы қол жеткізілмек. Жасампаз еңбек, жаңашылдық пен ынтымақтастық рухы, мемлекеттің қолдауы және азаматтардың белсенді қатысуы Шымкенттің болашағын жарқын етпек. Қала қазіргі заманғы сын-тегеуріндерге жауап беріп, инновация мен технологияларды пайдалана отырып, қарқынды даму жолына түсті. Бұл үрдісте экономикалық, әлеуметтік, мәдени, экологиялық және цифрлық трансформация қатар жүреді. Мұндай кешенді даму Шымкентті Қазақстандағы ғана емес, бүкіл Орталық Азия аймағындағы тартымды, өмір сүруге жайлы, қарқынды, бәсекеге қабілетті қалаға айналдыруға мықты негіз қалайды. Осылайша, Шымкенттің даму жұмыстары – халық игілігіне бағытталған, кең ауқымды және болашағы зор стратегиялық процесс. Қала алдындағы міндеттер ауқымды, бірақ қол жетімді. Ел ішіндегі және халықаралық ынтымақтастық, мемлекеттік қолдау, жеке сектордың белсенді қатысуы, азаматтық қоғамның мүдделі болуы арқылы Шымкент өңірлік көшбасшыға айналып, еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуында маңызды рөл атқарады. Бұл – әлемдік қауымдастық мойындаған, тарихи-мәдени тамырынан ажырамай, заман талабына бейімделген, заманға сай мегаполис мәртебесіне толықтай сай келетін қала болу жолындағы серпінді қадамдар.