СПОРТ САЛАСЫН ДАМЫТУ ІСІ БАСТЫ БАҚЫЛАУДА
Спорт саласы — қоғамның дене тәрбиесі мен физикалық мәдениетінің дамуына, халықтың салауатты өмір салтын ұстануына және әр түрлі деңгейдегі спорттық жарыстарға қатысуға бағытталған маңызды саланың бірі. Спорт адамның физикалық және психикалық денсаулығын нығайтуға, оның әлеуетін арттыруға және қоғамдағы рухани құндылықтарды қалыптастыруға көмектеседі. Қазақстан үшін спорт саласы мемлекеттік деңгейде қолдау тауып, үлкен жетістіктерге жетуге бағытталған түрлі бағдарламалар арқылы дамытылып келеді. Спорт денсаулықтың кепілі болып табылады. Дене жаттығулары жүрек-қан тамырлары жүйесін нығайтып, иммундық жүйені күшейтіп, жалпы денсаулықты жақсартады. Спорттық іс-шаралар адамдарды физикалық белсенділікке тарту арқылы олардың денсаулық деңгейін көтеруге септігін тигізеді. Спорт адамдарды біріктіріп, оларды бір мақсатқа бағыттауға көмектеседі. Бұл сала қоғамдағы әр түрлі әлеуметтік топтардың арасындағы айырмашылықтарды жоюға, интеграцияға және бірлікке ықпал етеді. Сонымен қатар, спорт адамдардың командада жұмыс істеу қабілетін, көшбасшылық қасиеттерін және әлеуметтік байланыстарды нығайтуға мүмкіндік береді.
Спорт жас ұрпаққа тәрбие берудің тиімді құралы болып табылады. Ол жастарды тәртіпке, мақсатқа жетуге, шыдамдылыққа, жауапкершілікке үйретеді. Спортпен айналысу балалар мен жасөспірімдерді дұрыс бағытта тәрбиелеуге, олардың күш-қуатын оң арнаға бағыттауға көмектеседі. Жастардың спортқа қызығушылығын арттыру арқылы олардың қылмыс жасау, зиянды әдеттерге еру секілді мәселелерден алшақ болуын қамтамасыз етуге болады. Спорт — мемлекеттің халықаралық деңгейдегі беделін арттырудың маңызды құралы. Халықаралық жарыстар мен олимпиадаларда қазақстандық спортшылардың жеңіске жетуі елдің атын әлемге танытып, оның беделін көтереді. Спортшылардың жетістіктері халықтың рухын көтеріп, ұлттық мақтаныш сезімін арттырады. Кәсіби спорт — жоғары дәрежеде дайындалған спортшылар қатысатын жарыстар мен сайыстарды қамтиды. Қазақстанда бокс, ауыр атлетика, күрес және басқа да спорт түрлерінен әлемдік деңгейде табыстарға жеткен көптеген спортшылар бар. Бұл салада спортшылар мемлекеттің қолдауымен дайындалып, әр түрлі халықаралық жарыстарда Қазақстанның намысын қорғайды. Жаппай спорт — халық арасында салауатты өмір салтын насихаттауға және физикалық белсенділікті арттыруға бағытталған. Бұл бағытта мектептер, университеттер, жұмыс орындары мен спорт клубтарында түрлі спорттық іс-шаралар ұйымдастырылады. Жаппай спортпен айналысу әрбір адамның денсаулығын жақсартуға, олардың физикалық дамуына және әлеуметтік байланыстарын нығайтуға мүмкіндік береді. Балалар мен жасөспірімдердің спортпен айналысуы — олардың дене және психологиялық дамуына ықпал етеді. Мектептер мен спорт клубтарында жасөспірімдерге арналған спорттық секциялар, жаттығулар мен жарыстар ұйымдастырылады. Балалардың спортқа қызығушылығын арттыру арқылы болашақта кәсіби спортшылардың қатары көбейеді. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт түрлері де қарқынды дамып келеді. Паралимпиадалық ойындарда қазақстандық спортшылар өздерінің жоғары дайындықтары мен қайсарлықтарын көрсете отырып, ел намысын қорғауда. Бұл бағытта спорттың дамуы мүмкіндігі шектеулі жандарға қоғамда өз орнын табуға, өзін-өзі дамытуға және өмір сүру сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Қазақстанда спорт саласы мемлекеттік қолдауға ие және дамуға бағытталған бірнеше бағдарламалар арқылы жүзеге асырылады. Мемлекет спорт инфрақұрылымын дамыту, спортшыларды дайындау және қолдау, халық арасында салауатты өмір салтын насихаттау бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Спорттық кешендер, стадиондар, жүзу бассейндері мен спорттық алаңдар салу арқылы халықтың спортпен айналысуына қолайлы жағдай жасалуда. Сонымен қатар, Қазақстанда жыл сайын көптеген халықаралық және республикалық жарыстар ұйымдастырылады. Бұл жарыстар еліміздің спорттық мәдениетін дамытуға, жастарды спортқа баулуға және спортшылардың шеберлігін арттыруға ықпал етеді. Спорт саласы — қоғамның денсаулығы, рухани және әлеуметтік дамуы үшін аса маңызды сала. Ол адамдардың физикалық мүмкіндіктерін нығайтуға, жастарды тәрбиелеуге, елдің беделін арттыруға және халықты біріктіруге көмектеседі. Сондықтан спорт саласына инвестиция салу және оны дамыту елдің болашағына жасалған маңызды қадам болып табылады. Спортпен айналысу — әрбір адамның денсаулығы мен бақытты өмір сүруінің кепілі. Бұл тұрғыдан келгенде, еліміздің үшінші мегаполисінде атқарылып жатқан жұмыстардың қатары қалың. Осы орайда, Шымкент қаласының дене шынықтыру және спорт басқармасының басшысы Маратбек Мықтыбеков 2024 жылдың 10 айында атқарылған жұмыстарды қорытындылап, алдағы жоспарларын таныстырды. Алқа отырысына қала әкімінің орынбасары Сәрсен Құранбек, спорт мектебі басшылары, жаттықтырушылар, спорт саласы қызметкерлері қатысты. Шымкент қаласының 2021 — 2025 жылдарға арналған даму жоспарының нысаналы индикаторлар тізбесінде спорт саласының 4 көрсеткіші бекітілген. Жалпы, жыл басынан бері қала тұрғындары арасында салауатты өмір салтын насихаттау, дене шынықтырумен шұғылдануға тарту мақсатында қала аумағында 257 спорттық (Халықаралық, республикалық, қалалық, бұқаралық) іс-шаралар өткізіліп, оған 31 000-ға жуық адам қатысқан. Бұқаралық спорттық іс-шаралар, спорттық жетістіктер, спорт инфрақұрылымын дамыту бойынша да атқарылған жұмыстар сараланды. Сондай-ақ, алқа отырысында дене шынықтыруды дамыту және іс-шараларды өткізу дирекциясының басшысы Бауыржан Тұманбаев, қалалық №9 көркем гимнастикадан олимпиадалық резервтік мамандандырылған балалар-жасөспірімдер спорт мектебі директорының орынбасары Рүстем Жаңбырбаев баяндама жасады. Қала әкімінің орынбасары бұқаралық спортты дамыту, тұрғындарды дене шынықтыруға тарту басым бағыттар болу қажет екенін айтты. Жасөспірімдерді спортқа өз жасына сай әкелу, дарынды балалармен жұмыстарды жүйелі түрде атқару және тағы басқа мәселелерге тоқталып өтті. Жиында олимпиадалық емес спорт түрлерін қаржыландыру, спортшыларға норматив беру талаптары және тағы басқа мәселелер бойынша сауалдар қойылып, бәріне тиянақты жауаптар берілді. Айта кетер жайт, шаһарда дене шынықтырумен және спортпен айналысатын азаматтардың санын жалпы халықтың 50 пайызына дейін жеткізу назарда тұр. Жалпы спортты дамыту — қоғамның денсаулығы мен әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығын жақсартуға, елдің халықаралық беделін көтеруге бағытталған маңызды қадам. Қазақстанда спортты дамыту үшін бірқатар шаралар қолға алынып, халықтың спортпен айналысуына, кәсіби спортшылардың дайындығына және спорт инфрақұрылымының дамуына ерекше назар аударылып келеді. Спортты дамыту шаралары келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылады. Спортты дамыту үшін ең алдымен инфрақұрылымдық қамтамасыз ету маңызды. Спорттық кешендер, жаттығу залдары, стадиондар, бассейндер және спорт алаңдары халықтың спортпен айналысуына қажетті жағдайлар жасайды. Осы мақсатта мемлекеттік және жеке қаржыландыру арқылы спорттық объектілер салу, ауылдық жерлерде де спорт алаңдарын көбейту — спортты дамытудағы негізгі шаралардың бірі болып табылады. Бұл, әсіресе, халықтың спортқа қолжетімділігін арттырып, спорттық мәдениетті қалыптастыруға ықпал етеді. Жаппай спорт халық арасында салауатты өмір салтын насихаттауға және физикалық белсенділікті арттыруға бағытталған. Жаппай спортты қолдау үшін мектептерде, жоғары оқу орындарында, жұмыс орындарында және спорт клубтарында түрлі спорттық іс-шаралар, жарыстар, марафондар және фитнес бағдарламалары ұйымдастырылады. Жаппай спорттың дамуы халықтың денсаулығын нығайтып, әлеуметтік байланыстарды күшейтуге көмектеседі. Спортты дамытудағы маңызды қадамдардың бірі — балалар мен жасөспірімдер спортын қолдау. Балаларға арналған спорттық секциялар ашу, мектеп және колледждерде спорттық үйірмелер ұйымдастыру, балалар мен жасөспірімдерге арналған жарыстар өткізу олардың физикалық және психологиялық дамуына ықпал етеді. Жас кезден спортқа деген қызығушылықты арттыру арқылы болашақта кәсіби спортшылардың санын көбейтуге болады. Балалар спортына мемлекет тарапынан арнайы бағдарламалар мен субсидиялар бөлінеді, бұл ата-аналарға қолайлы жағдай туғызады. Кәсіби спортты дамыту елдің халықаралық беделін көтеруге көмектеседі. Спортшыларды халықаралық деңгейде жарысқа дайындау, оларға қажетті жабдықтар мен жағдайларды қамтамасыз ету, білікті жаттықтырушылармен жұмыс жасау сияқты шаралар кәсіби спортшылардың табысты болуына әсер етеді. Кәсіби спортшыларды қолдау мақсатында спорт мектептері, олимпиадалық резервтегі мектептер және жоғары білікті спортшыларды дайындайтын орталықтар ашылуда. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт түрлерін дамыту — әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету және әрбір адамға спортпен айналысуға мүмкіндік беру жолындағы маңызды қадам. Параспорт, мүгедектер арбасымен жарыс, көру қабілеті шектеулі жандарға арналған спорт түрлері және басқа да спорт түрлеріне қолдау көрсету арқылы мүмкіндігі шектеулі азаматтардың физикалық мүмкіндіктерін дамытып, олардың қоғамға белсенді қатысуын арттыруға болады. Халықаралық спорттық жарыстарды ұйымдастыру Қазақстан үшін өте маңызды, себебі бұл елдің беделін көтеруге және туризмді дамытуға ықпал етеді. Әлемдік деңгейдегі турнирлер мен чемпионаттарды ұйымдастыру елдегі спорт инфрақұрылымын жетілдіріп, халықтың спортқа деген қызығушылығын арттырады. Сондай-ақ, бұл қазақстандық спортшыларға халықаралық тәжірибе алуға мүмкіндік береді. Спортты дамыту тек жаттығу мен инфрақұрылымға ғана байланысты емес, сонымен қатар спорттық мәдениет пен салауатты өмір салтына деген көзқарасты қалыптастыруды қажет етеді. Спорттың пайдасы туралы ақпараттандыру, білім беру орындарында дене тәрбиесі сабақтарын арттыру, салауатты өмір салтын насихаттайтын әлеуметтік кампанияларды өткізу сияқты шаралар арқылы адамдардың спортқа деген көзқарасын өзгертуге болады. Кәсіби және жаппай спортты дамыту үшін білікті жаттықтырушылар мен мамандарды дайындау маңызды. Жаттықтырушыларды оқыту, олардың біліктілігін арттыру және халықаралық тәжірибені қолдану арқылы спорт саласының деңгейін арттыруға болады. Спорттық педагогиканы және басқаруды жетілдіру үшін арнайы курстар мен оқыту бағдарламалары ұйымдастырылады. Мемлекеттік қолдау спортты дамытуда маңызды рөл атқарады. Спорттық бағдарламаларды қаржыландыру, спорттық инфрақұрылымды салу, спортшыларға стипендиялар мен гранттар бөлу сияқты шаралар мемлекет тарапынан жүзеге асырылады. Мемлекеттік қолдаудың арқасында спортшылар әлемдік деңгейде бәсекеге қабілетті бола алады және халық спортқа деген қызығушылығын арттырады. Спортты дамыту шаралары халықтың физикалық және психикалық денсаулығын жақсартуға, жастардың тәрбиесіне, қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық тұрақтылыққа және елдің халықаралық беделін арттыруға бағытталған. Инфрақұрылымды дамыту, жаппай спортты насихаттау, кәсіби спортшыларды қолдау және мемлекеттік қолдау сияқты кешенді шаралар арқылы спорт саласының дамуын қамтамасыз етуге болады. Әрбір адам спортпен айналысу арқылы өз денсаулығын жақсартып, қоғам өміріне белсенді қатысуға үлес қоса алады.
