«ЖАСТАР» БАҒДАРЛАМАСЫНА 3 852 ӨТІНІМ ҚАБЫЛДАНДЫ
Қазіргі заманғы әлемдік даму үрдістерінде жастар саясаты мемлекеттердің стратегиялық басымдықтарының бірі ретінде қарастырылады. Өйткені жастар – қоғамның ең белсенді, креативті және даму әлеуеті зор буыны. Қазақстанда тәуелсіздік алғаннан бері жас ұрпақтың білім алуына, кәсіби қалыптасуына, еңбек нарығына бейімделуіне, әлеуметтік мәселелерін шешуге бағытталған бірқатар мемлекеттік бағдарламалар әзірленіп, жүзеге асырылып келеді. Солардың бірі – «Жастар» бағдарламасы. «Жастар» бағдарламасы Қазақстан Республикасының тұрақты даму стратегиясында маңызды орын алып, жас азаматтардың өмір сүру сапасын арттыруға, олардың әлеуметтік-экономикалық ахуалын жақсартуға, шығармашылық және инновациялық әлеуетін дамытуға бағытталған кешенді шаралар жиынтығы.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін жаңа қоғамдық формацияға көшіп, әлеуметтік-экономикалық өзгерістерге тап болды. Осындай өтпелі кезеңде жастарға қатысты мемлекеттік саясатты жүйелеу қажеттілігі туды. «Жастар» бағдарламасының басты мақсаты – жастардың әлеуетін арттыру, оларды қоғамдық өмірге белсенді араластыру, сапалы білім алуға, жұмысқа орналасуға, кәсіпкерлікпен айналысуға мүмкіндік беру, отбасылық құндылықтарды дәріптеу арқылы дені сау, рухани бай, бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеу. Бағдарлама жастардың тұлғалық дамуына серпін беріп, оларға әлеуметтік лифтілерді ұсынуды көздейді. «Жастар» бағдарламасының нысаналы тобы – 14 пен 35 жас аралығындағы азаматтар. Бұл жас аралығы жастардың орта және жоғары білім алу кезеңінен бастап, алғашқы еңбек жолын бастаған, әлеуметтік рөлін айқындаған кезеңге дейінгі уақытты қамтиды. Бағдарлама әсіресе ауыл жастарына, әлеуметтік осал топтардан шыққан жастарға, мүмкіндігі шектеулі жастарға ерекше назар аударады. Білім беру жастардың болашағын айқындайтын негізгі құрал. «Жастар» бағдарламасы бұл салада сапалы білімге қолжетімділікті қамтамасыз етуді, инновациялық оқыту әдістерін енгізуді, STEM білімін, тілдік дағдыларды дамытуға басымдық береді. Сонымен қатар, бағдарлама халықаралық білім алмасуларды, шәкіртақылар мен гранттарды көбейтуді, кәсіби бағдар беру жұмыстарын жандандыруды көздейді. Бұл жастардың әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті болуына ықпал етеді. Жастар еңбек нарығына шыққанда түрлі қиындықтарға тап болады: жұмыс тәжірибесінің болмауы, кәсіби бағдардың дұрыс айқындалмауы, кейде жалақының төмендігі және жұмыс орындарының шектеулілігі. «Жастар» бағдарламасы осындай түйткілдерді шешу үшін білім беру орындарын еңбек нарығымен интеграциялау, кәсіби дағдыларды дамыту курстарын ұйымдастыру, жастар тәжірибесін, тағылымдамаларды өткізу, жастар кәсіпкерлігін гранттар мен несиелер арқылы ынталандыру шараларын қамтиды. Жеке кәсіп бастағысы келетін жас азаматтар үшін бизнес жоспарлар дайындау, кеңес беру, қаржылай қолдау көрсету бағдарламаның маңызды тетіктерінің бірі саналады. Қазақстанның кейбір өңірлерінде жастар тұрғын үйге мұқтаждық сезінеді. Бұл мәселені шешу үшін «Жастар» бағдарламасы арзан ипотекалық бағдарламаларды, жалдамалы тұрғын үй қорын көбейтуді, жастарға арналған арнайы үй құрылысы жобаларын қолға алады. Әлеуметтік қамтамасыз ету бағытында жәрдемақылар, стипендиялар, медициналық сақтандыру жүйесін жетілдіру, психологиялық қолдау орталықтарын ашу да ерекше маңызға ие. Осылайша, әлеуметтік қорғау шаралары жастардың тұрақты өмір сүруіне жағдай жасайды. Жастар – елдің мәдени дамуының кепілі. «Жастар» бағдарламасы мәдени мұраны құрметтеу, ұлттық құндылықтарды дәріптеу, өнер мен әдебиетке жақындықты қалыптастыру шараларын қамтиды. Сонымен бірге, спорттық инфрақұрылымдарды жетілдіру, бұқаралық спортты дамыту, халықаралық жарыстарға қатысу мүмкіндіктерін кеңейту арқылы жастарды салауатты өмірге баулиды. Денсаулық сақтау саласында жастарға арналған профилактикалық бағдарламалар, салауатты тамақтану насихаты, зиянды әдеттердің алдын алу шаралары маңызды рөл атқарады. Жастарды рухани бай, отансүйгіш етіп тәрбиелеу – «Жастар» бағдарламасының басты міндеттерінің бірі. Бағдарлама шеңберінде тарихи-мәдени мұраларды насихаттау, патриоттық жобаларға қатысу, еріктілер қозғалысын дамыту сияқты шаралар іске асырылады. Отанға деген сүйіспеншілікті арттыратын әскери-патриоттық клубтар, тарихи орындарға экскурсиялар, этномәдени шаралар жастардың ұлттық сана-сезімін нығайтады. «Жастар» бағдарламасының арқасында әлеуметтік топтар арасындағы алшақтық азаяды, жастарға тең мүмкіндіктер беріледі. Ауыл мен қала жастарының арасындағы айырмашылықты азайту, тұрмыс деңгейін теңестіру, әлеуметтік әділеттілік қағидаларын ұстану – қоғамдағы тұрақтылықтың негізі. Осылайша, қоғамдық келісімді нығайту, қақтығыстардың алдын алу, өзара сенімділік ахуалын қалыптастыру жолымен бағдарлама ұзақ мерзімді әлеуметтік тұрақтылыққа ықпал етеді. Жастар – еңбек күшінің негізгі резерві. Олар білікті маман, кәсіпкер, ғалым, жаңашыл инженер ретінде ел экономикасына үлес қосады. «Жастар» бағдарламасының тиімді іске асуы еліміздің экономикалық дамуына, инновациялық белсенділіктің артуына септігін тигізеді. Жастардың сапалы білім алуы, технологиялық дағдыларды меңгеруі, бизнес бастамаларды жүзеге асыруы – барлығы ұлттық экономиканы әртараптандыруға, жаңа жұмыс орындарын ашуға, экспорттық әлеуетті арттыруға жағдай жасайды. Жас ұрпақ – елдің болашағы. Олар мемлекеттің ертеңгі басшылары, мамандары, қорғаушылары. Бағдарлама оларды ұлттық мүдделерді қорғауға, мемлекетшілдік сана қалыптастыруға бағыттайды. Патриоттық тәрбие, рухани құндылықтардың дәріптелуі жастардың мемлекеттік рәміздерге, ұлттық тілге, мәдени мұраға деген құрметін арттырады. Бұл ұлттық қауіпсіздік пен егемендікті сақтау жолындағы стратегиялық қадам. Білімді, білікті және талантты жастар – Қазақстанның халықаралық деңгейде танымал болуына, мәдени-экономикалық ықпалының артуына сеп. «Жастар» бағдарламасы арқылы еліміз әлемдік білім беру және технологиялық үрдістерге интеграцияланады. Халықаралық бағдарламаларға қатысу, жаһандық білім беру кеңістігінде бәсекеге қабілетті кадрлар даярлау, әлемдік инновациялық идеяларды қабылдау – Қазақстанның әлемдік аренадағы позициясын нығайтады. «Жастар» бағдарламасын толыққанды жүзеге асыру үшін қаржылай және техникалық ресурстардың жеткілікті болуы шарт. Кейде бюджет тапшылығы, экономикалық қиындықтар бағдарламаның ауқымын шектейді. Осы мәселені шешу үшін мемлекеттік-жекеменшік әріптестік механизмін кеңейту, халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық, гранттар мен инвестицияларды тарту шараларын қолдануға болады. Сондай-ақ, бағдарламаны іске асыруда тиімді менеджмент пен жоспарлау тәсілдерін қолдану маңызды. Қазақстан территориясы кең, аймақтар арасында даму деңгейі әркелкі. Бұл жастар арасындағы теңсіздікке әкелуі мүмкін. «Жастар» бағдарламасы бұл мәселені шешу үшін аймақтық бағдарламаларды біріктіру, инфрақұрылымды жақсарту, ауыл жастарымен арнайы жұмыс жүргізу арқылы өңірлік айырмашылықты азайта алады. Сондай-ақ, аймақтарда жастар орталықтарын, білім беру хабтарын, кәсіби оқыту курстарын ашу арқылы ауыл жастарының мүмкіндіктерін кеңейтуге болады. Сандық технологиялар дәуірінде ақпаратқа қолжетімділіктің шектеулілігі жастарды өркендеуден артта қалдыруы мүмкін. Кейбір өңірлерде интернет жылдамдығы төмен, цифрлық құралдар жетіспейді. «Жастар» бағдарламасы бұл мәселені шешу үшін ауылдық жерлерде интернет қолжетімділігін кеңейту, мектептер мен кітапханаларды заманауи техникалық құралдармен жабдықтау, цифрлық сауаттылықты арттыру курстарын ұйымдастыруға мән береді. Жастар арасында кейде пассивтілік, ынтаның төмендігі, құндылықтар дағдарысы байқалуы мүмкін. Бұл жағдайда «Жастар» бағдарламасы тек материалдық қолдаумен шектелмей, рухани бағдар беруге, мотивация арттыруға, тұлғалық дамуға жіті көңіл бөлуі тиіс. Құндылықтық ұстанымдарды қалыптастыруда мұғалімдер, тәлімгерлер, жастар көшбасшылары, БАҚ және әлеуметтік желілердің ролі зор. «Жастар» бағдарламасы іске асқаннан бері жоғары оқу орындарында, колледждерде гранттар саны артты, шетелде оқуға мүмкіндік алған жастар көбейді. Нәтижесінде, білікті мамандар саны өсіп, ғылым, техника, медицина салаларында сапалы кадрлар қалыптасты. Бұл еліміздің білім деңгейін халықаралық стандарттарға жақындатады. Кәсіби оқыту бағдарламалары, жастар тәжірибесі, кәсіпкерлікті қолдау шаралары жұмыссыздық деңгейін төмендетуге ықпал етті. Жас мамандар еңбек нарығына тез бейімделіп, өз кәсібін ашу мүмкіндіктеріне ие болды. Бұл жұмыссыздық мәселесін азайту арқылы қоғамдағы әлеуметтік шиеленістерді төмендетеді. Еріктілер қозғалысы, жастар ұйымдары, пікірталас клубтары, әлеуметтік бастамаларға қатысу мәдениеті жастар арасында кеңінен тарай бастады. Бұл азаматтық белсенділікті арттырып, қоғамның дамуындағы жастардың үлесін күшейтеді. Жастар қоғамдық процестерге араласу арқылы болашақта мемлекетті басқару ісіне де дайын кадрлар ретінде қалыптасады. «Жастар» бағдарламасы жастар арасындағы шығармашылық әлеуетті оятты. Мәдениет ошақтарында жас суретшілер, музыканттар, актерлер мен жазушылар қолдау тауып, әлемдік аренада танылған шығармашылық тұлғалар қатары көбейді. Бұл ұлттық мәдениетімізді жаңа қырынан танытып, жас ұрпақты рухани тұрғыдан байытады. Осы орайда, Шымкент қаласында 35 жасқа дейінгі жұмыс істейтін жастарды баспанамен қамтуға арналған бағдарлама бойынша өткізілген конкурсқа 3852 өтінім түскен. Өтінімдер жұмыс күндері қаралады. «Жастар» бағдарламасы балдық жүйе арқылы жүзеге асырылады. Конкурс нәтижесі түскен өтінімдердің қаралу уақытына қарай ауқымдылығына байланысты 55 жұмыс күнде шығарылады. Айта кетейік, «Жастар» бағдарламасына өтінім қабылдау 2024 жылдың 27 қарашада сағат 9:00-ден 29 қарашада сағат 19:00-ге дейін жүргізілді. «Жастар» бағдарламасының мақсаты мен маңызы – еліміздің стратегиялық даму мақсаттарымен астасып жатқан іргелі ұғым. Бағдарлама жастардың білім алуына, жұмыспен қамтылуына, әлеуметтік қолдауға, рухани-мәдени дамуына, халықаралық кеңістікке ықпалдасуына жағдай жасай отырып, қоғамда тұрақтылық пен келісімді, экономикалық өркендеуді, инновациялық дамуды, ұлттық құндылықтарды сақтауды қамтамасыз етеді. Бағдарламаның сәтті іске асуы үшін қаржылық тұрақтылық, басқарушылық тиімділік, қоғамдық қолдау, халықаралық ынтымақтастық керек. Кездесетін қиындықтар мен шектеулерді еңсеру арқылы «Жастар» бағдарламасы өз әлеуетін толықтай аша алады. Нәтижесінде, Қазақстанның жастары заманның өзгерістеріне икемді, бәсекеге қабілетті, рухани бай, отансүйгіш, жаһандық ойлау қабілетіне ие азаматтар ретінде қалыптасады. Осылайша, «Жастар» бағдарламасы – жай ғана мемлекеттік құжат емес, жас ұрпақтың болашағын айқындайтын, ел дамуының траекториясына әсер ететін стратегиялық құрал. Оның іске асуы Қазақстанның әл-ауқатын арттырып, әлемнің озық елдерінің қатарында болуға жол ашады.
