ФРАНЦИЯМЕН ЕКІЖАҚТЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ЖОБАЛАРЫ ТАЛҚЫЛАНДЫ
Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков Францияның Қазақстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Сильван Гиогемен кездесті. Кездесу барысында екіжақты қарым-қатынасты дамыту, сауда-экономикалық байланысты нығайту және денсаулық сақтау, мәдениет, туризм, инвестиция салаларындағы ынтымақтастық жобаларын талқылады. Қала әкімі Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуы, инвестициялық және туристік әлеуеті туралы егжей-тегжейлі ақпарат берді. Сондай-ақ дуалды оқытуды ұйымдастыру мәселелері және Шымкенттегі жетекші жоғары оқу орындарының базасында Франция университеттерінің бірінің факультетін ашу мүмкіндігі қарастырылды.
Бұдан бөлек, екі елдің бизнес өкілдерінің қатысуымен қаламызда форум өткізуді ұсынды. Кездесу соңында мегаполисте бірлескен инвестициялық жобаларды іске асыруға және мәдени іс-шараларды ұйымдастыруға жан-жақты қолдау көрсетуге дайын екенін атап өтті. Жалпы Шымкент халықаралық аренада да өз орнын айқындап, шет мемлекеттермен ынтымақтастықты нығайтуға, олардың іскерлік ортасымен және мәдени қауымдастықтарымен өзара тиімді байланыс орнатуға ұмтылуда. Еліміздің оңтүстігінде орналасқан Шымкент, тарихи дәуірлерден бері мәдениет, сауда-саттық және зияткерлік алмасу орталығына айналған қала. Ұлы Жібек жолының тармақтары бойында орналасқан Шымкент қазақ даласының оңтүстік қақпасы іспетті, шығыс пен батыс, оңтүстік пен солтүстік арасындағы көпір рөлін атқарған. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі кезеңде Шымкенттің халықаралық аренадағы орнын нығайту үшін бірнеше факторлар түрткі болды. Қала Орта Азияның жүрегінде, Өзбекстан, Қырғызстан, Түрікменстан секілді көршілес елдерге жақын орналасқан. Мұндай геостратегиялық жағдай Шымкентке өңіраралық және мемлекетаралық байланыстарды дамытуға қолайлы жағдай жасайды. Шымкент – оңтүстік өңірдің өндірістік, ауыл шаруашылық және сауда-саттық орталығы. Қалада мұнай өңдеу, фармацевтика, тамақ және жеңіл өнеркәсіп салалары дамыған. Инвестициялық тартымдылық пен логистикалық мүмкіндіктердің молдығы қаланы халықаралық бизнес үшін қызықты етеді. Шымкентте тұратын көпэтносты халықтың бай мәдени мұрасы және қонақжай дәстүрлері сыртқы әлеммен мәдени диалог орнатуға негіз болады. Туристік әлеуеті мен тарихи орындары да шетелдік меймандардың қызығушылығын тудырады. Осы негізде Шымкент қаласы өз даму стратегиясында халықаралық ынтымақтастықты басты бағыттардың бірі ретінде белгілеп, шетелдік серіктестермен көптеген келісімдерге қол жеткізді. Шымкент халықаралық ынтымақтастықты нығайтуда қала дипломатиясының мүмкіндіктерін белсенді пайдаланады. Қала әкімдігі шет мемлекеттердің ірі қалаларымен бауырлас қала келісімдерін жасауды қолға алды. Бұл келісімдер екі қала арасындағы мәдени, экономикалық, туристік, білім және технология салаларындағы байланыстарды нығайтып, бір-бірімен тәжірибе алмасуға жағдай жасайды. Бүгінгі таңда Шымкент бірнеше шетелдік қалалармен бауырластық қатынас орнатқан немесе ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойған. Мәселен, Түркияның Конья, Газиантеп сынды қалаларымен мәдени және білім беру саласында ынтымақтастық жүргізілуде. Түркия – Қазақстанның стратегиялық серіктесі, бауырлас түркі халқы мекен еткен мемлекет болғандықтан, Шымкент пен түрік қалалары арасындағы ынтымақтастық екіжақты пайда әкеледі. Түрік кәсіпкерлері қала экономикасына инвестиция салып, бірлескен жобаларды жүзеге асырады, ал Шымкент өз кезегінде туристерді тарту, білім алмасу арқылы ұтылмайды. Ресей Федерациясының бірқатар қалаларымен де қарым-қатынас орнаған. Ресей – Қазақстанның басты экономикалық серіктестерінің бірі, сондықтан Шымкент пен Ресей қалалары арасындағы ынтымақтастық индустрия, логистика, білім және мәдениет саласында өрістеуде. Бірлескен форумдар, көрмелер, инновациялық жобалар және студенттер алмасуы – осы байланыстардың нақты көрінісі. Қытаймен өзара әрекеттесу де Шымкент үшін маңызды. Қытай – әлемдегі ең ірі экономикалық державалардың бірі, Қазақстанның негізгі сыртқы сауда серіктесі. Шымкент қытайлық қалалармен бірлескен инвестициялық жобаларды қарастырып, логистика мен көлік саласында өз мүмкіндіктерін кеңейтуде. «Бір белдеу – бір жол» бастамасы аясында Шымкент арқылы өтетін транзиттік бағыттар сауда-саттық көлемін арттырады. Осындай бауырластық келісімдер мен меморандумдар қала әкімдігіне халықаралық тәжірибе жинақтап, түрлі салаларда үздік тәжірибелерді енгізуге көмектеседі. Екіжақты кездесулер, халықаралық конференциялар мен форумдар, көрмелер және мәдени шаралар осы ынтымақтастықты нақты істермен толықтырады. Шымкенттің шет мемлекеттермен ынтымақтастығының маңызды қыры – сауда-экономикалық байланыстарды нығайту. Қала экономикасы өнеркәсіп, қызмет көрсету, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу салаларына негізделгендіктен, экспорттық әлеуеті де жоғары. Сонымен қатар сыртқы инвесторлар үшін де Шымкент тартымды орталыққа айналып отыр. Шымкентте арнайы индустриялық аймақтардың құрылуы, жеңілдіктер беру, инфрақұрылымды жақсарту, инвесторларға «бір терезе» қағидасы бойынша қызмет көрсету секілді шаралар шетелдік кәсіпкерлердің назарын аударуда. Нәтижесінде фармацевтика, тамақ өңдеу, ауыл шаруашылығы мен құрылыс материалдарын өндіру салаларына шетелдік компаниялар инвестиция құюда. Шымкентте өндірілген тауарлар – мұнай өнімдері, минералдық тыңайтқыштар, азық-түлік, тоқыма бұйымдары шетелдік нарықтарға экспортталуда. Бұл Қазақстанның сыртқы саудасын кеңейтумен қатар, Шымкент кәсіпорындарын халықаралық стандарттарға сай жұмыс істеуге ынталандырады. Экспорттың ұлғаюы қала бюджетіне салықтық түсімдердің көбеюіне ықпал етіп, жаңа жұмыс орындарын ашады. Шымкент Орта Азияның логистикалық хабы ретінде қалыптасуға мүмкіндігі зор қала. «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық көлік дәлізі Шымкенттен өтеді. Бұл – Еуропа мен Азия арасындағы сауданы жеңілдететін ірі жоба. Осы маршрут бойынша тасымалданатын жүктерді сұрыптау, сақтау және қайта бөлу орталығы ретінде Шымкент логистикалық қызмет көрсету секторын дамытады. Нәтижесінде халықаралық компаниялар өз тауарларын Шымкент арқылы өткізіп, осы арқылы транзиттік табыс көлемі артады. Осы бағыттар бойынша Шымкент қаласы шетелдік серіктестермен ықпалдасу арқылы экономикалық әлеуетін нығайтып, жаңа нарықтарға жол ашады. Бұл өз кезегінде қаланың бәсекеге қабілеттілігін арттырып, халықаралық деңгейде танымал бренд ретінде қалыптастыруға ықпал етеді. Халықаралық ынтымақтастық тек экономикалық бағытта емес, білім және ғылым саласында да қарқын алуда. Шымкенттің жоғары оқу орындары шетелдік университеттермен әріптестік орнатып, студенттер мен оқытушыларды алмастыру, ортақ ғылыми жобаларға қатысу, бірлескен зерттеулер жүргізу арқылы білім сапасын арттыруда. Бұл қаланың ғылыми әлеуетін күшейтіп, жаһандық білім беру кеңістігіне сәтті интеграциялануына ықпал етеді. Мысалы, жергілікті университеттер мен колледждер Еуропа, Азия және ТМД елдерінің жоғары оқу орындарымен келісімдер жасап, қосдипломдық бағдарламаларды іске асыруда. Студенттер шетелде білім алып, халықаралық тәжірибе жинақтап, кейін өз еліне оралып, тәжірибесін жергілікті экономика мен әлеуметтік саланы жетілдіруге бағыттай алады. Бұл халықаралық байланыстардың халықтың зияткерлік әлеуетін арттырудағы тиімді құрал екендігін көрсетеді. Шымкенттің шетелмен ынтымақтастығында мәдениет және гуманитарлық байланыстардың да маңызы зор. Халықтардың өзара түсіністігін арттыратын мәдени іс-шаралар, өнер фестивальдері, көрмелер, театр қойылымдары, кинофестивальдер және спорттық жарыстар шет мемлекеттермен өзара қатынастарды тереңдетеді. Мұндай шаралар тек экономикалық пайда алып келмейді, сонымен бірге елдер арасындағы достықты күшейтіп, халықаралық бейбітшілікті нығайтуға өз үлесін қосады. Шымкентте жыл сайын өтетін халықаралық мәдени форумдар, өнер көрмелері мен фестивальдер шетелдік қонақтар мен шығармашылық ұжымдарды тартып, қала тұрғындарының әртүрлі мәдениет өкілдерімен танысуына, тіл үйренуіне, өнер мен әдебиет саласында тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде мәдени дипломатияның маңыздылығын көрсетеді. Шымкент шетел туристерін тарту әлеуетіне ие. Табиғаты әсем аймақтар, тарихи-мәдени ескерткіштер, ұлттық тағамдар мен дәстүрлі қолөнер бұйымдары – бәрі шетелдік меймандарды қызықтыратын маңызды факторлар. Шетелдік ынтымақтастық пен халықаралық нарықтағы танымалдылық артқан сайын қалаға келетін туристер саны да ұлғаяды. Шымкент қаласының халықаралық деңгейде брендке айналуы үшін туристік инфрақұрылымды жетілдіру, сервистік қызметтердің сапасын арттыру, халықаралық көрмелер мен жәрмеңкелерге қатысу, ақпараттық-таныстырылым материалдарын әзірлеу маңызды. Қала әкімдігі мен туристік агенттіктердің бірлескен жұмысы арқылы Шымкент шетелдік нарықта өзіндік орын тауып, елге валюта ағынын қамтамасыз етеді. Халықаралық ынтымақтастық тек экономикалық пайда мен мәдени алмасуды ғана емес, сондай-ақ экология және инновация саласында да тиімді. Шымкент қаласының шет мемлекеттермен ынтымақтастығы бұл бағытта да көрініс табуда. Қалада қоршаған ортаны қорғау, ресурстарды үнемді пайдалану, жасыл экономика қағидаларын енгізу мақсатында шетелдік компаниялармен, халықаралық ұйымдармен және ғылыми институттармен бірлескен жобалар іске асырылуы мүмкін. Мәселен, қалдықтарды басқару технологиялары, жаңартылатын энергия көздерін енгізу, суды тиімді пайдалану әдістері, көлік логистикасын оңтайландыру сияқты бағыттар бойынша шетелдік тәжірибені тарту Шымкентке тұрақты даму жолында сенімді қадамдар жасауға көмектеседі. Халықаралық ғылыми конференциялар, семинарлар, тренингтер қала мамандарының кәсіби біліктілігін арттырып, экологиялық стандарттарды жақсартуға ықпал етеді. Шымкент қаласының шет мемлекеттермен ынтымақтастығы – ұзақ мерзімді стратегиялық міндет. Шымкент қаласының шет мемлекеттермен ынтымақтастығы – даму мен өркендеудің негізгі діңгектерінің бірі. Халықаралық байланыстарды нығайту арқылы Шымкент экономикасын әртараптандырып, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, туризм, білім, мәдениет, инновация және экология салаларында жаңа белестерге көтеріледі. Қала әкімдігі, кәсіпкерлер, білім беру ошақтары, мәдениет өкілдері және қоғамдық ұйымдар бірлесіп әрекет еткенде, шетелдік серіктестік өз жемісін береді. Шымкент халықаралық аренада өз орнын айшықтап, басқа қалалармен достық және өзара тиімді ынтымақтастық орнату арқылы Қазақстанның жаһандық деңгейдегі беделін нығайтып, өңірдің оңтүстік қақпасы ретінде шетелдік нарыққа жол ашып отыр. Халықаралық ынтымақтастық – тек экономикалық пайда ғана емес, сонымен қатар мәдени алмасу, білім көкжиегін кеңейту, инновациялық әлеуетті арттыру, экологияға жауапкершілікпен қарау арқылы болашаққа салынған сенімді инвестиция. Осындай жан-жақты байланыстардың нәтижесінде Шымкент келешекте де өз мәртебесін асқақтатып, жаһандық сахнада танымал, тартымды әрі дамыған қалалардың қатарынан орын алады.
